Liderzy senackiej większości zaapelowali w czwartek do marszałek Sejmu Elżbiety Witek i posłów PiS o jak najszybsze podjęcie prac nad senackim projektem ustawy, która miałaby wstrzymać fuzję Orlenu i Lotosu. Zdaniem senatorów transakcja jest nie tylko sprzeczna z polskim interesem, ale zagraża bezpieczeństwu kraju.

Senat przyjął w czwartek projekt nowelizacji ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym, którego celem jest m.in. wstrzymanie fuzji Orlenu i Lotosu. Warunkiem transakcji jest sprzedaż części aktywów Lotosu, m.in. ponad 400 stacji paliw, które miałby kupić węgierski koncern MOL. Senacki projekt trafi teraz do Sejmu.

Projekt poparło 53 senatorów (KO, KP-PSL, PPS, dwóch senatorów z Koła Senatorów Niezależnych, senator Porozumienia Józef Zając oraz dwóch senatorów niezrzeszonych: Stanisław Gawłowski i Jan Maria Jackowski). Przeciwko było 45 senatorów PiS.

„Ta ustawa ma wstrzymać skandaliczną, bezsensowną i sprzeczną z interesem narodowym sprzedaż Lotosu między innymi węgierskiemu MOL-owi. Jest ona tym ważniejsza teraz, że właśnie usłyszeliśmy, iż premier Węgier Viktor Orban, wspierający Rosję i nazywający się publicznie przeciwnikiem prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego ogłosił, że zgodzi się na warunki rosyjskie, aby za gaz płacić rublami” – powiedział szef senackiego klubu KO Marcin Bosacki na środowej konferencji prasowej.

Zwrócił uwagę, że odmowa przyjęcia przez Polskę tego typu rosyjskich żądań skutkowała wstrzymaniem przez Gazprom dostaw surowca do naszego kraju. „W takich warunkach sprzedaż Lotosu czy dużej części Lotosu węgierskiemu MOL-owi, który jest po prostu przedstawicielem Rosji i Putina byłaby absolutnym skandalem” – ocenił senator KO.

„Dlatego Senat RP wzywa Sejm, wzywa panią marszałek Elżbietę Witek do tego, aby naszą ustawę jak najszybciej poddała pod głosowanie i aby w Sejmie znalazła się większość do powstrzymania tej transakcji, która zawsze była skandaliczna, a po ataku Rosji na Ukrainę jest po prostu zbrodnicza i absolutnie sprzeczna z polskim interesem narodowym” – oświadczył Bosacki.

Krzysztof Kwiatkowski (Koło Senatorów Niezależnych) powiedział, że celem przegłosowanego w czwartek projektu jest troska o bezpieczeństwo energetyczne Polski. On również zwrócił uwagę, iż Węgrzy, godząc się na rosyjskie warunki dotyczące płatności za gaz, złamali europejską solidarność w tej sprawie. „Jedyną odpowiedzią ludzi przyzwoitych w Polsce jest natychmiastowe wstrzymanie tej transakcji” – powiedział Kwiatkowski. Jego zdaniem senacki projekt daje też możliwość „wyjścia z twarzą” dla wszystkich tych, którym bliski jest interes narodowy Polski.

Wicemarszałek Sejmu Gabriela Morawska-Stanecka (PPS) przypomniała, że krytyczne stanowisko wobec planowanej fuzji Orlenu i Lotosu wyrażał ostatnio w Senacie m.in. b. minister gospodarki w rządzie Jarosława Kaczyńskiego Piotr Woźniak. „Mówił, że obecność węgierskiego MOL-a na polskim rynku (działałaby) na naszą niekorzyść. MOL jest faktycznym, wieloletnim partnerem biznesowym i sojusznikiem Gazpromu” – relacjonowała senator PPS. „Czy interes gospodarczy Putina, wspieranie Putina i zarabianie na tym pieniędzy jest istotniejsze niż krew naszych ukraińskich braci?” – pytała Morawska-Stanecka.

Wicemarszałek Senatu Michał Kamiński (KP-PSL) ocenił, że projekt daje szansę na „narodowe porozumienie wokół rosyjskiego zagrożenia”. „My tą ustawą dajemy Prawu i Sprawiedliwości doskonałą szansę, by udowodniło, że ci wszyscy, którzy mówią, że PiS tylko werbalnie jest przeciwko Putinowi, a faktycznie za kulisami Putina wspiera, nie mają racji. Nie będzie lepszego sposobu dla naszych kolegów z izby niższej parlamentu, niż pokazać, że my Polacy potrafimy się jednoczyć w obliczu rosyjskiego zagrożenia, niż przyjąć zaproponowaną przez Senat ustawę” – podkreślił Kamiński.

Senacki projekt zakłada, że w przypadku wystąpienia przez Polskę z wnioskiem o podjęcie konsultacji w trybie art. 4 Traktatu Północnoatlantyckiego (przepis ten przewiduje konsultacje w razie zagrożenia integralności terytorialnej, niezależności politycznej lub bezpieczeństwa któregoś z państw członkowskich NATO), w okresie 270 dni od dnia złożenia wniosku zakazuje się zbywania udziałów, akcji lub praw z akcji należących do Skarbu Państwa w spółkach, o których mowa w art. 13 ust. 1 ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym (przepis ten wymienia 30 największych państwowych spółek, w tym Grupę Lotos S.A.), a także należących do nich przedsiębiorstw lub wyodrębnione części przedsiębiorstw.

W sierpniu 2020 r. PKN Orlen podpisał porozumienie ze Skarbem Państwa i Grupą Lotos dotyczące realizacji transakcji nabycia akcji gdańskiej Grupy, a w konsekwencji przejęcia nad nią kontroli kapitałowej. W połowie stycznia PKN Orlen, w ramach wyznaczonych wcześniej przez Komisję Europejską warunków dotyczących planowanego przejęcia Grupy Lotos poinformował, że Saudi Aramco ma kupić 30 proc. udziałów w rafinerii Lotosu, węgierski MOL – 417 stacji paliw Lotosu, a Unimot – bazy paliw.

24 lutego tego roku, po agresji Rosji na Ukrainę 2022 na wniosek Polski i innych sojuszników odbyły się konsultacje Rady Północnoatlantyckiej na podstawie art. 4. Jak informowało stałe przedstawicielstwo RP przy NATO, celem konsultacji było omówienie niesprowokowanego i bezwzględnego ataku Rosji na Ukrainę i jego konsekwencji dla bezpieczeństwa NATO.(PAP)

autor: Marta Rawicz

Müller: Senat nie ma żadnych kompetencji w zakresie wstrzymywania fuzji Orlenu i Lotosu

Senat nie ma żadnych kompetencji w zakresie. wstrzymywania fuzji Orlenu i Lotosu; w jej ramach mamy podpisane równolegle kontrakty dot. dostaw ropy – powiedział w czwartek rzecznik rządu Piotr Müller. Podkreślał też znaczenie koncernu multienergetycznego dla bezpieczeństwa energetycznego Polski.

Müller był pytany przez dziennikarzy w Sejmie o przyjęcie w czwartek przez Senat projektu nowelizacji ustawy dotyczącej zasad zarządzania mieniem państwowym, którego celem jest m.in. zablokowanie fuzji Orlenu i Lotosu. Według senatorów KO sprzedaż części aktywów rafineryjnych Lotosu i części stacji benzynowych jest sprzeczna z interesem państwa. Wskazywali na to, że stacje ma przejąć węgierski MOL, który – jak przekonywali – ma bliskie kontakty z Rosją. Przeciwnego zdania byli przedstawiciele rządu oraz senatorowie PiS. Projekt ten trafi teraz do Sejmu.

„Na szczęście Senat nie ma żadnych kompetencji w zakresie wstrzymywania fuzji Orlenu i Lotosu, na szczęście nie ma kompetencji w zakresie blokady bardzo ważnej fuzji na polskim rynku energetyczny” – powiedział rzecznik rządu.

Dodał, że koncern multienergetyczny złożony z Orlenu, Lotosu i docelowo jeszcze z PGNiG to element budowania bezpieczeństwa energetycznego. „W ramach fuzji Lotosu i Orlenu mamy podpisane równolegle kontrakty dot. dostaw ropy i to jest bardzo ważne w kontekście tego, że chcemy do końca roku wyłączyć w ogóle dostawy ropy z Rosji” – powiedział Müller.

Jak przekonywał, kwestie dotyczące sprzedaży części polskich stacji benzynowych wynikają też z wymogów, które stawia Komisji Europejska przy łączeniu tak dużych firm jak Orlen i Lotos.

Senator Bogdan Borusewicz (KO) tłumaczył w środę podczas drugiego czytania projektu, że senackie propozycje przewidują, iż przez 9 miesięcy od wystąpienia przez Polskę z wnioskiem o podjęcie konsultacji w trybie art. 4 Traktatu NATO nie mogą być zbywane udziały, akcje lub prawa z akcji należące do Skarbu Państwa w spółkach, takich jak m.in. Grupa Lotos, PGNiG, Enea, Orlen, Energa, czy Tauron, a także należące do nich przedsiębiorstwa lub wyodrębnione części przedsiębiorstw. Nie można byłoby też zbywać nieruchomości należących do tych spółek.

Projekt zakłada ponadto, że ograniczenie to ma się stosować również w przypadku, gdy z wnioskiem o konsultacje w trybie art. 4 wystąpiono przed dniem wejścia w życie projektowanej nowelizacji.

Zdaniem wiceministra aktywów państwowych Jana Kanthaka fuzja Orlenu z Lotosem to realizacja budowy dużego koncernu multienergetycznego, który pozwoli też zdywersyfikować dostawy ropy do Polski.

W sierpniu 2020 r. PKN Orlen podpisał porozumienie ze Skarbem Państwa i Grupą Lotos dotyczące realizacji transakcji nabycia akcji gdańskiej Grupy, a w konsekwencji przejęcia nad nią kontroli kapitałowej. W połowie stycznia PKN Orlen, w ramach wyznaczonych wcześniej przez Komisję Europejską środków zaradczych dotyczących planowanego przejęcia Grupy Lotos poinformował, że Saudi Aramco ma kupić 30 proc. udziałów w rafinerii Lotosu, węgierski MOL – 417 stacji paliw Lotosu, a Unimot – bazy paliw.

24 lutego tego roku, po agresji Rosji na Ukrainę 2022 na wniosek Polski i innych sojuszników odbyły się konsultacje Rady Północnoatlantyckiej na podstawie art. 4. Jak informowało stałe przedstawicielstwo RP przy NATO, celem konsultacji było omówienie niesprowokowanego i bezwzględnego ataku Rosji na Ukrainę i jego konsekwencji dla bezpieczeństwa NATO. Zgodnie z art. 4 traktatu „strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć, zdaniem którejkolwiek z nich, zagrożone będą integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze stron”. (PAP)

autor: Karol Kostrzewa, Grzegorz Bruszewski

kos/ gb/ itm/