Jeszcze do czwartku w Centrum Polsko-Słowiańskim na Greenpoincie prezentowana będzie wystawa o małopolskiej rodzinie Ulmów z Markowej, zamordowanej przez Niemców za pomoc Żydom.
Podczas uroczystego otwarcia wystawy, w pięknej sali znajdującej się przy 177 Kent Street należącej do największej polonijnej organizacji kulturalno-społecznej zebrali się liderzy polonijni oraz przedstawiciele z Mayor’s Office of Immigrant Affairs Commissioner.
Wystawę otworzyła Bożena Kamiński – dyrektor wykonawczy, prezes CP-S, która podziękowała za przybicie gościom i zwróciła uwagę na to, że temat poruszany podczas wystawy zasługuje na chwilę zadumy i refleksji. O tym jak powstawała wystawa oraz muzeum Ulmów opowiedziała Agata Grenda Polish z Cultural Institute w Nowym Jorku. Gości przywitała również Małgorzata Rejek-Radoń, wicekonsul Konsulatu Generalnego RP. Wśród zaproszonych gości byli między innymi przedstawiciele Instytutu Piłsudskiego w Nowym Jorku, przedstawiciele Rady Dyrektorów Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej oraz Prezes Reduty Dobrego Imienia, Maciej Świrski.
Tło historyczne
24 marca 1944 roku w Markowej (Podkarpacie) niemieccy żandarmi zamordowali za ukrywanie Żydów Józefa Ulmę, jego będącą w ostatnim miesiącu ciąży żonę Wiktorię oraz szóstkę ich dzieci. Zamordowali także ośmioro ukrywających się Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów.
Wystawa „Samarytanie z Markowej”, która po raz pierwszy została zaprezentowana 24 marca 2010 r. w Warszawie (następnie w wielu miejscach w Polsce oraz na całym świecie) jest wspólnym dziełem Instytutu Pamięci Narodowej, Centralnej Biblioteki Rolniczej, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Narodowego Centrum Kultury. Projekt graficzny opracował Dominik Wasilewski z CBR.
Ulmowie zostali uhonorowani medalami “Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”.
W sierpniu 2003 r. rozpoczął się na szczeblu diecezjalnym ich proces beatyfikacyjny. Społeczność Markowej uczciła ich pamięć 24 marca 2004 r. uroczystą Mszą Świętą i odsłonięciem pomnika z napisem: “Ratując życie innych, złożyli w ofierze własne. Józef Ulma, jego żona, Wiktoria oraz ich dzieci: Stasia, Basia, Władziu, Franuś, Antoś, Marysia, Nienarodzone. Ukrywając ośmiu starszych braci w wierze, Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów, zginęli wraz z nimi w Markowej 24 III 1944 r. z rąk niemieckiej żandarmerii. Niech ich ofiara będzie wezwaniem do szacunku i okazywania miłości każdemu człowiekowi! Byli synami i córkami tej ziemi, pozostają w naszym sercu”.
Według Szpytmy, w liczącej ok. 4,5 tys. mieszkańców Markowej przed II wojną światową żyło ok. 120 Żydów. Większość z nich zginęła prawdopodobnie w obozie zagłady w Bełżcu. W Markowej w chłopskich domach okupację przeżyło 20 Żydów.
Wystawa „Samarytanie z Markowej. Ulmowie Polacy zamordowani przez Niemców za pomoc Żydom”, prezentowana będzie w Centrum Polsko-Słowiańskim do 29 października 2016 r. Osoby zainteresowane zapoznaniem się z ciekawą ekspozycją proszone są o wcześniejsze telefoniczne umówienie się aby obejrzeć wystawę. Prosimy dzwonić pod numer telefonu 718 383 5290.
Wystawa powstała dzięki zaangażowaniu Instytutu Kultury Polskiej w Nowym Jorku oraz Konsulatowi generalnemu w Nowym Jorku.