Ponad 90 procent nastolatków jest w domu szczęśliwa i czuje, że rodzice ich rozumieją; co piąty uczeń chciałby jednak, by rodzice poświęcali mu więcej czasu – wynika z ogólnopolskiego naukowego badania jakości życia dzieci i młodzieży, zleconego przez Rzecznika Praw Dziecka.
Wyniki ogólnopolskiego naukowego badania zostały zaprezentowane na II Ogólnopolskim Kongresie „Wychowanie trwa wiecznie” w Warszawie.
„Większość dzieci czuje się w domu szczęśliwa (…). Dzieci w tym badaniu mówią też, że rodzice ich rozumieją, ale jednocześnie najczęściej brakuje im czasu i uwagi ze strony rodziców” – mówił w poniedziałek rzecznik praw dziecka Mikołaj Pawlak. Ocenił, że wyniki badania pokazują, „że wbrew mitom, z polską rodziną nie dzieje się nic bardzo złego”.
Z badania wynika, że 82 proc. młodszych uczniów i 81 proc. uczennic (klasy 2. szkoły podstawowej) czuje, że rodzice ich wspierają, kochają i rozumieją. Zdecydowana większość drugoklasistów przyznała, że rodzice zawsze traktowali ich dobrze i sprawiedliwie (61 proc.). Niemal co druga osoba zawsze mogła porozmawiać z rodzicami, kiedy tylko chciała (49 proc.).
Wśród nastolatków z 6. klas szkoły podstawowej wsparcie, miłość i zrozumienie rodziców odczuwa 90 proc. chłopców i – co jest w tej kategorii wiekowej zauważalną różnicą – tylko 81 proc. dziewcząt. Zdecydowana większość szóstoklasistów czuła się rozumiana przez swoich rodziców (69 proc.). Nastolatki czują się też kochane – 86 proc. wskazało na odpowiedzi „bardzo” i „ogromnie”. Poczucie bycia rozumianym przez rodziców istotnie częściej dotyczy chłopców, niż dziewcząt – 36 proc. do 25 proc.
Uczniowie drugiej klasy szkoły ponadpodstawowej czują się nieco mniej rozumiani i kochani przez swoich rodziców niż młodsze grupy wiekowe. 55 proc. badanych wskazało, że czują się ogromnie lub bardzo rozumiani przez swoich rodziców. Niemal co piąty badany nie czuje się rozumiany. Trzech na czterech czuje się kochanych przez swoich rodziców (odsetek odpowiedzi „bardzo” i „ogromnie” to 76 proc.).
Wśród młodzieży dziewczęta częściej, niż chłopcy, nie czują się rozumiane przez rodziców (21 proc. wobec 15 proc.). Większe poczucie bycia rozumianym charakteryzuje też uczniów technikum, niż liceum ogólnokształcącego. 64 proc. badanej młodzieży czuła, że rodzice traktowali ich dobrze i sprawiedliwie, zdecydowana większość mogła porozmawiać z rodzicami, kiedy tylko chciała.
Autorzy badania zwracają uwagę, że ogólne zadowolenie dzieci i młodzieży z rodzinnych wzajemnych stosunków wzrosło, w porównaniu z podobnym badaniem z 2003 roku. Dwie dekady temu jedynie nastoletnie dziewczęta wyrażały nieznacznie większe, niż dzisiaj, zadowolenie w relacjach z rodzicami. Badanie nie wykazało istotnych różnic w odczuwaniu przez młodych troski ze strony rodziców na terenach wiejskich i miejskich.
Najbardziej wyraźnym deficytem, który zgłaszali badani uczniowie, był brak czasu poświęcanego im przez rodziców. W przypadku najmłodszych dzieci – uczniów 2. klas szkół podstawowych – aż 21 proc. skarżyło się, że rodzice w ogóle albo rzadko poświęcali im czas. Wśród nastolatków (uczniów 6.kl szkoły podstawowej) odsetek ten wyniósł 16 procent, a wśród młodzieży uczniowie 2.kl szkoły ponadpodstawowej)- 20 proc.
W diagnozie jakości życia dzieci i młodzieży przebadano ponad 5.8 tys. uczniów z klas 2. i 6. szkół podstawowych oraz z 2. klasy szkoły średniej. Wykorzystano kwestionariusz KIDSCREEN, jednolite narzędzie opracowane w ramach programów badawczych Komisji Europejskiej.
Biuro RPD zapowiada, że wyniki badania jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce oraz prace i rekomendacje Rady Ekspertów przy Rzeczniku Praw Dziecka staną się podstawą opracowania wystąpień generalnych Rzecznika, a także projektów nowych aktów prawnych..
RPD jest współorganizatorem kongresu „Wychowanie trwa wiecznie” wraz z Kolegium Jagiellońskim Toruńskiej Szkoły Wyższej i Fundacją Życie. Kongres objął patronatem honorowym Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.
Badanie zlecone przez Rzecznika Praw Dziecka Mikołaja Pawlaka, zostało wykonane na grupie ponad 5800 uczniów z całej Polski, na trzech poziomach edukacyjnych: edukacji wczesnoszkolnej (klasy 2. szkoły podstawowej), szkoły podstawowej (klasy 6.) i szkoły ponadpodstawowej (klasy 2. techników i liceów ogólnokształcących). Przeprowadzono je w szkołach w czerwcu 2021 r., pod koniec roku szkolnego podczas pandemii koronawirusa SARS-CoV-2, przy użyciu kwestionariusza The KIDSCREEN, jednolitego narzędzia opracowanego w ramach programów badawczych Komisji Europejskiej. (PAP)
Autorki: Olga Zakolska, Iwona Pałczyńska
ozk/ ipa/ mir/