Prawo i Sprawiedliwość złożyło w Sejmie poselski projekt ustawy o Sądzie Najwyższym. Dokument został opublikowany wieczorem na stronach internetowych Sejmu.
Jak piszą autorzy poselskiego projektu ustawy, „charakter, zakres i duża liczba zmian ustrojowych przesądzają o potrzebie uchwalenia nowej ustawy – tj. uregulowania całości problematyki organizacji oraz funkcjonowania Sądu Najwyższego, a także postępowania przed tym Sądem w nowym, spójnym koncepcyjnie i konstrukcyjnie akcie prawnym”.
Głównym założeniem tego projektu jest przeniesienie obecnych sędziów Sądu Najwyższego w stan spoczynku, z wyjątkiem sędziów wskazanych przez ministra sprawiedliwości. Jak czytamy w uzasadnieniu ustawy ” Projekt przewiduje rozwiązanie tej sytuacji przez zdecydowanie o przeniesieniu sędziów Sądu Najwyższego powołanych na podstawie przepisów dotychczasowych w stan spoczynku z zachowaniem prawa do uposażenia na ostatnio zajmowanym stanowisku sędziego Sądu Najwyższego przysługującym do czasu osiągnięcia 65 roku życia. Jednocześnie projektodawca dopuszcza możliwość przeniesienia sędziego w stanie spoczynku – na jego wniosek – na stanowisko w sądzie powszechnym, wojskowym lub administracyjnym. Decyzję w tym przedmiocie podejmuje minister sprawiedliwości”.
Oprócz tego, ustawa zakłada utworzenie Izby Dyscyplinarnej w ramach Sądu Najwyższego. Jak napisali projektodawcy w uzasadnieniu, reforma ma na celu usprawnienie funkcjonowania Sądu Najwyższego, a także „zdemokratyzowanie procesu powoływania do niego sędziów”. Najważniejszym – jak napisano w dokumencie – elementem jest „reforma sądownictwa dyscyplinarnego dla sędziów, prokuratorów, komorników, notariuszy i przedstawicieli innych zawodów prawniczych, polegająca na utworzeniu w ramach Sądu Najwyższego nowej, autonomicznej Izby Dyscyplinarnej”.
„Kluczowym rozwiązaniem, nie mającym swojego odpowiednika w obecnie obowiązującym stanie prawnym, jest utworzenie Izby Dyscyplinarnej, do której właściwości, stosownie do projektowanego art. 5 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym, należeć będzie rozpoznawanie spraw dyscyplinarnych sędziów Sądu Najwyższego, sędziów sądów powszechnych, sędziów sądów wojskowych, prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej, adwokatów, radców prawnych, notariuszy i komorników sądowych” – oceniają autorzy propozycji.
W uzasadnieniu czytamy również, że kwestie dyscyplinarne muszą być wolne od nacisków ze strony reprezentantów środowisk prawniczych „i innych negatywnych przejawów korporacyjnej solidarności”. W ten sposób projektodawcy motywują konieczność reformy modelu działania Sądu Najwyższego.
Istotną zmianą będzie również wyodrębnienie w ramach struktury Sądu Najwyższego trzech jednostek organizacyjnych. „Zgodnie z art. 3 projektowanej ustawy Sąd Najwyższy dzieli się na trzy Izby: Prawa Publicznego, Prawa Prywatnego oraz Dyscyplinarną. Wyodrębnienie Izby Prawa Publicznego oraz Izby Prawa Prywatnego” – czytamy w uzasadnieniu.
Według autorów projektu, zakres niezbędnych zmian w funkcjonowaniu Sądu Najwyższego jest tak duży, że ich przeprowadzenie wymaga nowej ustawy. Chodzi o stworzenie „spójnego koncepcyjnie aktu prawnego”, co ma zapewnić – zdaniem projektodawców – czytelność prawa w doniesieniu do organu o znaczeniu konstytucyjnym jakim jest Sąd Najwyższy.
Informacyjna Agencja Radiowa/mr/magos