W Małopolsce będą wreszcie możliwe przeszczepy nerek od żywych dawców. Ich wykonywania podjął się Szpital Uniwersytecki.
Krakowski Szpital Uniwersytecki jest pierwszą placówką w naszym województwie, która zdecydowała się na przeprowadzanie transplantacji nerek pobranych od żywych dawców. Najważniejsza regionalna lecznica uzyskała już konieczną akredytację Ministerstwa Zdrowia oraz zgodę Centrum Organizacyjno – Koordynującego ds. Transplantacji „Poltransplant” i jest gotowa na wykonywanie zabiegów. Dzięki temu Małopolanie, dla których rodzinny przeszczep nerki jest szansą na powrót do zdrowia i normalnego życia, nie będą już zmuszeni szukać ratunku w szpitalach w innych regionach kraju, tylko trafią pod opiekę uniwersyteckich specjalistów.
– Przeszczep nerek od dawców żywych jest bardzo istotnym kierunkiem w transplantologii, stąd też nasze starania, żeby uzyskać zgodę na wykonywanie takich operacji – wyjaśnia prof. dr hab. med. Piotr Richter, kierownik Oddziału Klinicznego Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastro-enterologicznej w Szpitalu Uniwersyteckim. – Dzięki temu będziemy mieć możliwość u pacjentów z niewydolnością nerek przeszczepić organ szybciej, w bardziej bezpieczny sposób i z lepszymi rokowaniami na przyszłość – dodaje profesor. Dla chorych, u których nerki przestały działać w prawidłowy sposób, przeszczep nowego organu jest jedynym sposobem skutecznego leczenia. Bez transplantacji pacjenci są skazani na pomoc maszyn, zastępujących funkcję tego narządu i uporczywą dializoterapię, która wymaga kilkugodzinnych wizyt w szpitalu nawet co drugi dzień.
Nerki do przeszczepów pobiera się także od martwych osób, te „podarowane” przez żywych dawców – w zdecydowanej większości przypadków spokrewnionych z biorcą – dają jednak większe szanse na sukces. Tzw. przeszczepy rodzinne nie wiążą się z długim okresem oczekiwania na znalezienie narządu dopasowanego do pacjenta. Lekarzom łatwiej ustalić stan pobieranej nerki i istotne informacje związane z chorobami czy zakażeniami, jakie przeszedł dawca, a przeszczepiony organ funkcjonuje dłużej niż w przypadku transplantacji od zmarłego człowieka. Dotychczas Szpital Uniwersytecki wykonywał jedynie zabiegi przeszczepów nerek od nieżyjących dawców. Lecznica postanowiła jednak wykorzystać doświadczenie swoich specjalistów także w zakresie rodzinnych transplantacji. Żeby to było możliwe, placówka musiała przygotować się na przeprowadzanie zabiegów pobierania zdrowych organów, zainwestowała także w dodatkowy sprzęt.
Zakupiono m.in. specjalne urządzenia, w których zdrowa nerka jest umieszczana zanim zostanie wszczepiona pacjentowi, umożliwiając zachowanie jej prawidłowych funkcji nawet przez kilkadziesiąt godzin. – W przypadku organów pobranych od martwych dawców rocznie wykonujemy ok. 30-40 transplantacji. Można szacować, że przeszczepów od żywych dawców będzie kilka rocznie – wskazuje prof. Piotr Richter. Liczba pacjentów, którzy trafią pod opiekę uniwersyteckich specjalistów na początku z pewnością nie będzie duża, bo rodzinne transplantacje – mimo swoich zalet – w naszym kraju nadal nie cieszą się dużą popularnością. Z danych Poltrans-plantu wynika, że na przeszczep nerki czeka ponad tysiąc pacjentów. W ub. roku przeszczepiono 1004 nerki pobrane od dawców martwych i tylko 55 od żywych.
Przeszczepy rodzinne stanowią więc zaledwie 5,5 proc. wszystkich transplantacji nerek. W Holandii jest to ok. 50 proc., w Norwegii 46 proc. w USA 30 proc., zaś w Szwecji 20 . Kraków będzie 10 miastem w Polsce, gdzie pacjenci z niewydolnością nerek mogą liczyć na przeszczep rodzinny. Takie zabiegi przeprowadzają także m.in. szpitale w Bydgoszczy, Warszawie, Szczecinie i Wrocławiu. W naszym województwie za przeszczepy nerek odpowiada jeszcze drugi ośrodek – szpital im. Jana Pawła II. Tam wykonywane są jednak wyłącznie wszczepienia organów pobranych od zmarłych.
Iwona Krzywda aip