Kamienne kule, używane przez pierwszych ludzi około 1,4 miliona lat temu, nie zawdzięczają swojego kształtu przypadkowemu ich używaniu jako młotka. Zostały obrobione i uformowane celowo – donoszą naukowcy na łamach Royal Society Open Science.
Zespół naukowców z Hiszpanii, Izraela i Palestyny przeanalizował 150 okrągłych kamieni wielkości piłki bejsbolowej, znalezionych w Ubeidiya – stanowisku archeologicznym położonym na terenie dzisiejszego północnego Izraela. 1,4 miliona lat temu żyli tam dawni ludzie z gatunku Homo erectus.
Znalezisko pochodzi z 1959 r. Dotychczas uważano, że kształt kamieni to raczej dzieło przypadku – i że powstał on przy okazji używania ich jako tłuczków podczas tworzenia innych narzędzi.
Teraz naukowcy obalili to twierdzenie. I choć nadal nie mają pewności, do czego kule służyły – obecnie wiedzą nieco więcej o tym, skąd wziął się ich kształt. Zdaniem autorów analiz kule kształtowano za pomocą pojedynczych uderzeń.
Aby dowiedzieć się czegoś o tych obiektach, naukowcy zeskanowali 150 kul wapiennych (sferoid), mających różny stopień okrągłości i średnicę około 8 centymetrów – czyli będących mniej więcej wielkości piłki bejsbolowej. Następnie wypracowali sekwencję uderzeń, potrzebnych do nadania kształtu każdej „piłce”.
Badacze doszli do wniosku, że kule nie mogły powstać w wyniku przypadkowych uderzeń, bo nadanie takiego kształtu wymaga procesu planowania i precyzji porównywalnej z tą potrzebną do stworzenia pięściaka (zwanego dawniej toporem).
„Bez wątpienia ktokolwiek, kto wykonał te obiekty, ciężko pracował, aby stworzyć z nich kule” – powiedział cytowany przez „New Scientist” Andrew Wilson z Leeds Beckett University w Wielkiej Brytanii. W 2016 roku wykazał on, że kształt i waga typowych sferoidów wskazują, że nadawały się do rzucania.
„Według mnie wygląda to bardziej na wytwarzanie pocisków, niż, powiedzmy, młotów. Na podstawie moich własnych badań mogę powiedzieć, że te kamienie byłyby dobrą bronią myśliwską dla człowieka” – powiedział Wilson.
Więcej informacji w artykule źródłowym: https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsos.230671
Autorka: Urszula Kaczorowska