Jak Sejm uchwalał ustawę o Sądzie Najwyższym. OPIS

„Dokonaliśmy realnej reformy wymiaru sprawiedliwości oczekiwanej przez Polaków, czegoś, czego nikt nie zrobił przez blisko 30 lat od upadku komunizmu” – mówił minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro. Jak podkreślił, reforma Sądu Najwyższego to realizacja przedwyborczych zapowiedzi PiS o radykalnej zmianie w wymiarze sprawiedliwości. „Mówiliśmy, że będzie się ona spotykać z ogromnym oporem (…) przyszliśmy do Sejmu po to, aby realizować program dobry dla zwyczajnego Polaka, który często trafiając do sądu spotyka się z arogancją, lekceważeniem” – powiedział Zbigniew Ziobro. Minister zwracał uwagę na znaczenie dla Polaków przepisu ustawy, który przewiduje utworzenie w Sądzie Najwyższym Izby Dyscyplinarnej, która będzie zajmować się sprawami dyscyplinarnymi przedstawicieli wszystkich zawodów prawniczych. Jak mówił Zbigniew Ziobro, jej zadaniem będzie „oczyszczanie środowiska sędziowskiego z czarnych owiec”. „Bo nie ma sprawiedliwego wyroku bez uczciwego sędziego” – dodał.
Rzeczniczka PiS Beata Mazurek liczy, że prezydent podpisze ustawę o Sądzie Najwyższym. Po głosowaniu Beata Mazurek mówiła dziennikarzom, że ustawa to spełnienie obietnicy wyborczej Prawa i Sprawiedliwości, dotyczącej reformy wymiaru sprawiedliwości. „Wybieramy te rozwiązania, które w naszej ocenie będą rozwiązaniami słusznymi i będą doprowadzały do tego, że wymiar sprawiedliwości zacznie funkcjonować skutecznie, sprawiedliwie” – powiedziała rzeczniczka PiS. Jak dodała, chodzi o to, by Polacy mieli poczucie, że w sądownictwie coś się zmieni, a sądy będą działały na rzecz osób słabszych.
Marek Ast z Prawa i Sprawiedliwości zwrócił uwagę, że proces reformy wymiaru sprawiedliwości dopiero się rozpoczyna. Zapewnia, że przepisy, które wkrótce wejdą w życie, na pewno będą monitorowane przez Sejm. Poseł jest przekonany, że jeśli zajdzie potrzeba wprowadzenia zmian, będą one wprowadzane w kolejnych ustawach. „Dajmy zadziałać przepisom uchwalonym dzisiaj przez Sejm” – mówił Marek Ast.
Poseł PiS dodał, że cieszy się, że przyjęcie Ustawy o Sądzie Najwyższym odbyło się – jak mówił – „w parlamentarny sposób, sprawnie i bez awantur”. Marek Ast podkreślł, że celem przyjętej regulacji jest poprawa funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, przede wszystkim Sądu Najwyższego. Przypomniał o ujawnionym przez telewizję publiczną przypadku sędziego tego sądu, który umawiał się z drugim sędzią w sprawie skargi kasacyjnej. „Jeżeli taki przykład płynie z Sądu Najwyższego, to można sobie wyobrazić, w jaki sposób wygląda orzekanie na poziomie sądów rejonowych i okręgowych” – mówił Marek Ast. I pytał, „jak ma zachować się przeciętny obywatel, który nie ma dostępu do jednego, czy drugiego sędziego?”. Poseł dodał, że wprowadzane przepisy wychodzą naprzeciw oczekiwaniom obywateli.
Przeciwko ustawie protestowała opozycja. Do ostatniej chwili próbowała nie dopuścić do jej przyjęcia. W swoich wystąpieniach liderzy ugrupowań opozycyjnych podkreślali szkodliwość działań Prawa i Sprawiedliwości.
Lider Platformy Obywatelskiej, Grzegorz Schetyna, powiedział, że PiS swoimi propozycjami „niszczy polską rację stanu”, a dzisiejszy dzień zapisze się w „czarnej historii Polski”. „Niszczycie prawo Polaków do niezawisłego, niezależnego sądu!” – wołał do posłów PiS Grzegorz Schetyna. Ostrzegł ich, że „każde głosowanie będzie zapisane w historii”.
Z kolei szef Nowoczesnej Ryszard Petru mówił, że głosowanie nad ustawą o Sądzie Najwyższym to tylko jedna z bitew, które czekają tych, którzy – jak mówił – nie zgadzają się na zawłaszczanie kolejnych elementów państwa przez PiS. Zaapelował do sędziów Sądu Najwyższego, „żeby nie ulegali, a Polaków, żeby wytrwali w tej walce”. Zadaniem Ryszarda Petru czekają nas kolejne bitwy – o wolne media, o niezależność uczelni, o wolne sumienie i wolny internet.
O odrzucenie ustawy w czasie trzeciego czytania wnioskował także Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar.
Wśród występujących liderów ugrupowań opozycyjnych tylko Paweł Kukiz, lider klubu Kukiz’15 deklarował poparcie dla nowelizacji. Mówił, że rozumie leżącą u jej podstaw intencję, którą jest skończenie z patologią w polskim sądownictwie, bo to, co się dzieje w sądach – w jego ocenie – jest dramatem. Jednak w opinii Pawła Kukiza rzeczywista reforma zakładałaby „udział czynnika obywatelskiego w sprawowaniu kontroli nad sądami”. Paweł Kukiz zwrócił się o pomoc do prezydenta. „Wy chcecie sądy upartyjnić. My chcemy sądy oddać obywatelom! Panie prezydencie, błagam pana, niech Pan nam pomoże zreformować sądownictwo Rzeczpospolitej Polskiej, a nie robić zmiany partyjno-kadrowe!” – wołał lider Kukiz’15.
W podobnym duchu zwracał się do prezydenta lider Polskiego Stronnictwa Ludowego – Władysław Kosiniak-Kamysz. Mówił „Panie prezydencie proszę zatrzymać to szaleństwo”. A do Polaków Władysław Kosiniak-Kamysz apelował, by nie dali się oszukać, bo wprowadzana przez PiS zmiana jest kosmetyką kadrową, a faktycznym problemem jest źle działająca instytucja.
PSL wnioskowało o przerwę, aby – jak mówił jego lider – do Sejmu mógł przybyć prezydent, „bo jest obrażany przez tę Ustawę. Nawet pomimo zmian naniesionych przez posłów PiS-u”.
Ustawa zakłada między innymi, że Sąd Najwyższy będzie składał się z trzech Izb: Izby Prawa Prywatnego, Prawa Publicznego oraz Izby Dyscyplinarnej. Zadaniem tej ostatniej ma być bezstronne i skuteczne rozpoznawanie spraw dyscyplinarnych dotyczących zachowań sędziów. Ustawa przewiduje ponadto, że po jej wejściu w życie wszyscy sędziowie Sądu Najwyższego przejdą w stan spoczynku, z wyjątkiem sędziów wskazanych przez prezydenta. Jednocześnie ruszyć ma procedura wyboru nowych sędziów.
Jeszcze dziś – o 20.00 – ustawą zajmie się senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.

Informacyjna Agencja Radiowa(IAR)/wczesn/md/łp