Sąd Najwyższy zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniami prejudycjalnymi. Dotyczą one, między innymi, niezawisłości i bezstronności sądu, w którym zasiada sędzia powołany w czasach PRL.
Jedno z pytań dotyczy tego, czy według prawa Unii Europejskiej niezawisłym jest organ, w którym zasiada osoba powołana przez polityczny organ władzy wykonawczej państwa komunistycznego („Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”) do sądu wyższej instancji w celu wykonywania zawodu sędziego.
W pytaniu zwrócono uwagę na brak transparentnych kryteriów powołania w tamtym czasie, możliwość odwołania sędziego w każdym czasie, brak udziału w procedurze nominacyjnej samorządu sędziowskiego ani odpowiednich organów władzy publicznej ukształtowanych w demokratycznych wyborach, co może finalnie podważać zaufanie, jakie sądownictwo powinno budzić wśród ogółu społeczeństwa.
Kolejne pytanie dotyczy tego, czy znaczenie ma okoliczność, że powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego w sądach wyższej instancji, z wyjątkiem Sądu Najwyższego, nie było uzależnione od złożenia ślubowania sędziowskiego przestrzegania wartości społeczeństwa demokratycznego, a osoba powołana po raz pierwszy składała przyrzeczenie stania na straży ustroju politycznego państwa komunistycznego i tak zwanej „praworządności ludowej”, co może podważać zaufanie, jakie sądownictwo powinno budzić w społeczeństwie demokratycznym.
Dalsza część pytań odnosi się do sędziów wyłonionych przez poprzedni skład Krajowej Rady Sądownictwa. Pytane dotyczy tego czy w rozumieniu prawa UE niezawisłym i bezstronnym sądem jest organ, w którym zasiada osoba powołana do sądu wyższej instancji na stanowisko sędziego z rażącym naruszeniem przepisów konstytucyjnych państwa UE, z uwagi na niezgodne z konstytucją państwa obsadzenie KRS.
Trybunał Konstytucyjny w 2017 roku orzekł, że przepisy dotyczące zasad wyboru sędziów do KRS były niekonstytucyjne. Chodziło o przepisy różnicujące długość kadencji poszczególnych sędziów-członków Rady.
Trybunał zakwestionował również uprzywilejowanie sędziów sądów wyższych instancji w procesie wyboru członków KRS.
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)/sn.pl/dwi/mt