Mijają 72 lata od „marszu śmierci” z hitlerowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Między 17 a 21 stycznia 1945 roku Niemcy wyprowadzili około 56 tysięcy więźniów, którzy byli kierowani do innych obozów na Zachodzie. W wyniku mrozu, warunków transportu oraz egzekucji i brutalności hitlerowców, zginęło około 15 tysięcy więźniów.
Wobec zbliżających się wojsk Armii Czerwonej w styczniu 1945 roku, Niemcy wyprowadzali ludzi z wielu obozów, oprócz Auschwitz, między innymi z Gross-Rosen i Stutthof. Termin „marsze śmierci” powstał w środowisku byłych więźniów, a później został przyjęty przez historyków.
Największy na ziemiach polskich marsz z Auschwitz wyruszył 17 stycznia do Wodzisławia Śląskiego. Trasa liczyła 63 kilometry. Więźniowie, skrajnie wyczerpani pobytem w obozie i morderczą pracą, maszerowali w głąb Trzeciej Rzeszy, gdzie mieli służyć jako darmowa siła robocza na potrzeby niemieckiego przemysłu zbrojeniowego. Wśród nich byli także ludzie młodzi i dzieci. Na silnym mrozie, przekraczającym nawet minus 20 stopni, ubrani jedynie w obozowe pasiaki, więźniowie mieli do pokonania do 20. do 30. kilometrów dziennie i często nocowali pod gołym niebem. Każde odejście od trasy, czy trudności w nadążeniu, esesmani karali natychmiastowym rozstrzelaniem. Mimo to, były podejmowane próby ucieczki, a okoliczna ludność z narażeniem życia udzielała pomocy więźniom.
Między 19 a 23 stycznia marsz dotarł do stacji kolejowej w Wodzisławiu Śląskim (Loslau), gdzie załadowano wszystkich którzy przeżyli do węglowych wagonów kolejowych, jadących w kierunku Austrii i Niemiec. Na skutek silnego mrozu i z powodu ścisku panującego w otwartych wagonach, umierały kolejne osoby.
Kiedy 27 stycznia 1945 roku Armia Czerwona weszła na teren Auschwitz-Birkenau, uwolniła około 7 tysięcy więźniów, w tej grupie było ponad 500 dzieci. W obozie, który był jednym z największych miejsc męczeństwa i zagłady drugiej wojny światowej, zginęło co najmniej milion sto tysięcy osób, głównie Żydów, ale także przedstawicieli kilkudziesięciu innych narodów.
TS/IAR, Fot. Dreamstime.com