Gabinet Borisa Johnsona przegrał w Izbie Lordów ws. brexitu i granicy w Irlandii. Lordowie, również głosami konserwatystów, wykreślili z ustawy o handlu międzynarodowym fragmenty, które – jak przyznał sam rząd- łamią umowę brexitową i prawo międzynarodowe. Zaniepokojenie tymi zapisami wyrażał wcześniej Joe Biden, a Demokraci łączyli tę kwestię z negocjacjami dotyczącymi umowy między USA a pobrexitową Brytanią.
Z projektu zniknęły zapisy, które łamały prawo międzynarodowe, nie naruszając jednocześnie prawa Królestwa. „Możliwe jest bowiem u nas, że coś jest legalne w brytyjskim prawie, ale nielegalne na gruncie prawa międzynarodowego. To trochę paradoks, nieobecny w wielu innych systemach” – tłumaczy Polskiemu Radiu Raphael Hogarth z think tanku Institute for Government. Stanowi to efekt wywalczonej przez posłów na przestrzeni stuleci konstytucyjnej zasady suwerenności parlamentu, mówiącej, że woli Izby Gmin i Izby Lordów nie może wiązać nic – ani władza wykonawcza, ani inny kraj.
Projekt wróci więc do Izby Gmin. Tu rząd ma większość, może przywrócić zapisy i znowu wysłać je do Izby Lordów. To tak zwany „ping-pong”. Cała sprawa zyskała dodatkowy wymiar. Prezydent-elekt Joe Biden – o korzeniach irlandzkich – mówił wcześniej, że nie zgodzi się na naruszenie porozumienia wielkopiątkowego gwarantującego stabilność na Szmaragdowej Wyspie. Taki byłby zdaniem Bidena efekt projektu ustawy. Zgadza się z nim w tej kwestii Unia Europejska, a szczególnie Irlandia.
Administracja Borisa Johnsona zaprzecza i przekonuje, że chodzi po prostu o doprecyzowanie paru szczegółów. Premier Boris Johnson mówił we wrześniu w parlamencie, że zapisy to bezpiecznik, na wypadek, gdyby Unia postanowiła „zachować się nierozsądnie” i przyjąć wobec Londynu politykę, która – wykorzystując tak zwany protokół irlandzki, naruszałaby jedność Królestwa, poprzez stworzenie bariery w przepływie części towarów z Anglii Walii i Szkocji do Irlandii Północnej.
Z kolei forsowana przez administrację Johnsona ustawa przekreślałaby ustalenia umowy brexitowej i skutkować mogłaby powstaniem pewnej formy granicy między republiką ze stolicą w Dublinie, a kontrolowaną przez Londyn północą. Między innymi by takiej granicy uniknąć Zjednoczone Królestwo i Wspólnota podpisały pierwszą umowę brexitową, regulującą warunki rozstania. Umowa ta zakłada właśnie, że Irlandia Północna będzie ściślej związana z Unią niż Anglia, Walia i Szkocja.
IAR/Informacyjna Agencja Radiowa/Adam Dąbrowski, Londyn/w dwi/