Amerykański Departament Energii określił jako „historyczną” zawartą w poniedziałek międzyrządową umowę o rozwoju polskiego programu energetyki jądrowej oraz przemysłu jądrowego w Polsce.
W czasie wirtualnej ceremonii umowę zawarli: w Waszyngtonie sekretarz energii USA Dan Brouillette, a w Warszawie pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Piotr Naimski.
Jak podkreślił Departament Energii (DoE), 30-letnia umowa, pierwsza tego typu, jest dowodem trwałości polsko-amerykańskich relacji w obszarze energii. Porozumienie dotyczy współpracy w celu rozwoju Programu Polskiej Energetyki Jądrowej oraz cywilnego przemysłu jądrowego w Polsce.
Według ambasador Georgette Mosbacher, umowa stanowi kilka „kamieni milowych”. „Nie tylko wzmacnia polsko-amerykańskie stosunki, ale również obwieszcza światu, że Stany Zjednoczone wracają do nuklearnego biznesu dzięki swojej pionierskiej technologii” – brzmi oświadczenie ambasador. Dzięki nim energia jądrowa nigdy nie była bardziej dostępna, elastyczna i bezpieczna – dodała.
Ameryka ponownie jest w nuklearnej grze. Cieszę się, że @SecBrouillette i Min. #Naimski sfinalizowali dziś nową, ważną umowę o cywilnej współpracy nuklearnej między PL a USA. Jesteśmy gotowi pomoc Polsce w zakresie technologii nuklearnej i jej finansowania https://t.co/jAk4fOQlSz
— Georgette Mosbacher (@USAmbPoland) October 19, 2020
„Jesteśmy gotowi pomóc naszym partnerom osiągnąć bezpieczeństwo energetyczne (..) dostarczając zarówno technologii, jak i finansowania” – napisała Mosbacher.
Zgodnie z postanowieniami umowy, w ciągu 18 miesięcy Polska i USA przygotują wspólnie raport zawierający rezultaty prac przygotowawczych i projektowych wykonanych przez czołowe amerykańskie firmy sektora cywilnej energetyki jądrowej oraz propozycję struktury finansowania programu. Raport będzie podstawą dla długofalowego zaangażowania USA, a dla rządu Polski do podjęcia decyzji o wyborze partnera przy realizacji Polskiego Programu Energetyki Jądrowej.
Dodatkowo, porozumienie określa obszary współpracy „na dekady w przód” – jak pisze DoE. Zarówno jeżeli chodzi o wsparcie „odpowiednich podmiotów gospodarczych”, jak i działań na poziomie rządowym – poczynając od regulacji, badań, szkolenia kadr, poprzez rozwój łańcuchów dostaw, kampanie mające na celu wzrost świadomości społecznej, aż po współpracę przy projektach w energetyce jądrowej w Europie.
Według DoE, podczas poniedziałkowej rozmowy z Naimskim, Brouillette zwrócił uwagę na zainteresowanie amerykańskiego przemysłu jądrowego dostarczeniem Polsce czystego, niezawodnego i elastycznego źródła energii jako sposobu na wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego w regionie.
Piotr Naimski uznał z kolei, że umowa dotyczy nie tylko czystej energii i bezpieczeństwa jej dostaw. „Polska widzi tą strategiczną współpracę w szerszym kontekście: geopolitycznego bezpieczeństwa, długoterminowego wzrostu gospodarczego, technologicznego postępu oraz rozwoju nowego sektora przemysłu” – mówił Naimski.
Cytowany przez DoE polski ambasador w USA Piotr Wilczek zauważył z kolei, że „Polska chce być strategicznym partnerem”. „Biorąc pod uwagę, ile czasu zajmuje zbudowanie, użytkowanie i rozebranie elektrowni jądrowej, to partnerstwo stanowi strategiczny wybór na sto następnych lat” – wskazał.
Jak poinformował Piotr Naimski, umowa będzie niezwłocznie przesłana do Polski i jeszcze w tym tygodniu zostanie przez niego podpisana. Projekt umowy został wcześniej notyfikowany na podstawie artykułu 103 Traktatu EURATOM, a Komisja Europejska nie wniosła do niego uwag. Umowa będzie podlegać zatwierdzeniu przez Radę Ministrów i wejdzie w życie po wymianie not dyplomatycznych pomiędzy Polską i USA.
Zaktualizowany Program Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ) zakłada budowę sześciu reaktorów jądrowych o łącznej mocy 6-9 GW. Pierwszy miałby ruszyć w 2033 r. (PAP)