Czerwony pył po horyzont. Drastyczne wahania temperatur. Skrajnie trudne warunki do życia. Oto rzeczywistość, w jakiej od dziś przez ponad dwa tygodnie będą żyli polscy naukowcy. Ich analogowa marsjańska misja nosi nazwę EXO 17.
Ośrodek badawczy Mars Desert Research Station w amerykańskim stanie Utah jest miejscem, które do złudzenia przypomina marsjański krajobraz. Podobnie, jak na Czerwonej Planecie, panują tu również skrajne warunki pogodowe. – Chodzi o to, by misja w jak największym stopniu odpowiadała temu, co spotka człowieka na Marsie. Pod tym względem ośrodek w Utah jest jednym z najlepszych miejsc na ziemi – powiedział w rozmowie z AIP Jakub Falaciński, psycholog i wynalazca z fundacji EXORION, która razem z Uniwersytetem SWPS przygotowała misję EXO 17. Na czym polega misja analogowa? Jest to symulacja załogowej misji na Marsa, w warunkach jak najbardziej zbliżonych do tych, jakie czekają na Czerwonej Planecie. Wszyscy, którzy wezmą udział w wyprawie, będą korzystali z analogicznego sprzętu, wykonywali analogiczne czynności i prowadzili takie same badania. Głównym celem EXO 17 jest przetestowanie sprzętu i rozwiązań technologicznych, które w przyszłości mogą być częścią prawdziwych załogowych wypraw na marsa. Duże zainteresowanie wzbudza nowy kombinezon kosmonautyczny, który został zaprojektowany w taki sposób, by można było łatwo dostosować części skafandra do wykonywanych zadań. Wszyscy są też ciekawi, jak w warunkach zbliżonych do marsjańskich spisze się prysznic mgłowy FOG. Jest to autorska konstrukcja Falacińskiego, dzięki której człowiek może umyć się w… dwóch szklankach wody. – Przede wszystkim FOG to urządzenie mobilne, co jest jego wielką zaletą. W ciągu minuty kąpieli zużywa pół litra wody, więc jest naprawdę bardzo oszczędny. W dużym skrócie polega to na tym, że wchodzimy do specjalnej „walizy”, podnosimy konstrukcję spiralną z atomizerami, po czym dwanaście dysz równocześnie natryskuje nasze ciało wodą – wyjaśnia Falaciński. – To rozwiązanie z powodzeniem testowano w 2015 roku na podobnej misji w Austrii. Teraz przetestujemy wersję poprawioną – dodał. – Śmiejemy się, że ósmym pasażerem Nostromo będzie łazik Ares 2 z Politechniki Warszawskiej, z którą współpracujemy. Jest to największy robot, jaki kiedykolwiek był w MDRS. Będzie on miał kilka zadań, nie tylko technicznych. Oprócz „standardowej” pracy robota, będzie on też badał interakcje na linii robot-człowiek. Chcemy dowiedzieć się, na ile zmieni się postrzeganie robota przez nas podczas izolacji. Sprawdzimy, czy będziemy widzieć w nim coś więcej, niż tylko narzędzie – wyjaśnia Falaciński. Procedury, wypracowane podczas EXO 17 będą podstawą przy organizacji kolejnych takich misji. Mają one odbywać się co dwa lata. Najbliższa, w 2019 roku odbędzie się na Islandii.
Kacper Rogacin AIP, Fot. Szymon Starnawski