Rosyjski ostrzał uszkodził zewnętrzną linię napowietrzną, przez którą Zaporoska Elektrownia Jądrowa otrzymywała energię z ukraińskiej sieci na własne potrzeby; z tego powodu siłownia znów znalazła się na skraju blackoutu – poinformował w piątek państwowy koncern Enerhoatom.

W czwartek rosyjski ostrzał uszkodził zewnętrzną linię napowietrzną elektrociepłowni, która dostarczała energię elektryczną z ukraińskiej sieci energetycznej do tymczasowo okupowanej Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej – przekazał Enerhoatom na Telegramie. (https://tinyurl.com/y2pn2xcb)

Oznacza to, że obecnie siłownia atomowa jest połączona z ukraińską siecią energetyczną tylko jedną linią energetyczną, napowietrzną linią 750 kV Dnieprowska. Jeśli zostanie ona uszkodzona, dojdzie do sytuacji awaryjnej z powodu utraty zewnętrznego zasilania pomp chłodzących rdzenie reaktorów i baseny paliwowe elektrowni.

Jak przypomniał Enerhoatom, od początku rosyjskiej okupacji 4 marca 2022 r. Zaporoska Elektrownia Jądrowa doświadczyła już ośmiu pełnych przerw w dostawie prądu i jednej częściowej – z uruchomieniem awaryjnych generatorów dieslowskich i systemów bezpieczeństwa. Ich awaria może pociągnąć za sobą sytuację awaryjną – ostrzeżono.

„Pod +zarządem+ rosyjskich najeźdźców, którzy tymczasowo okupują Zaporoską Elektrownię Jądrową, stale pogłębia się degradacja we wszystkich obszarach działalności (siłowni – PAP). Po niedawnym pożarze, w którym jedna z dwóch istniejących wież chłodniczych elektrowni całkowicie spłonęła z powodu zaniedbania lub celowego podpalenia, teraz elektrowni grozi utrata zewnętrznego zasilania” – zaznaczono w komunikacie.

„Brak kompetentnego, wykwalifikowanego i licencjonowanego personelu oraz przekształcenie elektrowni (przez siły rosyjskie – PAP) w bazę wojskową uniemożliwiają jej bezwypadkowe funkcjonowanie” – podkreślono.

Siłownia musi natychmiast przejść pod pełną kontrolę Ukrainy, jej prawowitego operatora – Enerhoatomu, a Rosja musi wycofać z jej terenu swoje wojsko i sprzęt wojskowy. „To jedyny sposób na przywrócenie bezpieczeństwa jądrowego i radiacyjnego na całym kontynencie” – dodał ukraiński koncern.

Z Kijowa Iryna Hirnyk (PAP)

ira/ akl/

85 lat temu, 23 sierpnia 1939 r., przedstawiciele dwóch totalitarnych mocarstw – Joachim von Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow – podpisali sowiecko-niemiecki pakt o nieagresji wraz z tajnym protokołem dodatkowym, którego konsekwencją był IV rozbiór Polski oraz podział stref wpływów w Europie Środkowej.

„Na porządku dziennym stanęła sprawa nowego podziału świata w drodze wojny” – powiedział Stalin podczas XVIII Zjazdu Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) w marcu 1939 r. Wymienił kilka największych konfliktów, które rozdzierały świat, między innymi wojnę w Etiopii, wojnę domową w Hiszpanii oraz wojnę japońsko-chińską. Podkreślił, że jedynym istotnym krajem na świecie, który prowadzi politykę dążenia do pokoju jest rządzony przez niego Związek Sowiecki. „Jesteśmy zwolennikami pokoju i wzmocnienia rzeczowych stosunków ze wszystkimi krajami, stoimy i będziemy stali na tym stanowisku, o ile kraje te będą przestrzegały takich samych stosunków ze Związkiem Sowieckim, o ile nie będą one usiłowały naruszyć interesów naszego kraju” – mówił Stalin.

W przemówieniu Stalina słowo pokój padło 25 razy, ale w rzeczywistości jego przesłaniem była oferta sojuszu wojskowo-politycznego, który miał ostatecznie, w wyniku wojny, zakończyć ład wersalski w Europie. „Faktycznym celem było przyciągnięcie dyplomacji niemieckiej do rozmów. III Rzeszy taka sytuacja niezwykle odpowiadała. Sowiecki przywódca wiedział, że trzeba szukać porozumienia z silnym i przejawiającym wielką wolę agresji, a zatem z Niemcami” – zauważał w rozmowie z PAP historyk dyplomacji profesor Mariusz Wołos z Instytutu Historii PAN oraz Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Jednym z pierwszych polityków zachodnich, który dostrzegł przesłanie Stalina był pozostający na marginesie życia politycznego w Wielkiej Brytanii Winston Churchill. Przyszły premier zapytał ambasadora ZSRS w Londynie czy słowa Stalina „oznaczają odmowę współpracy z państwami demokratycznymi?”. Majski udzielił wymijającej odpowiedzi.

Sześć dni po przemówieniu Stalina wojska niemieckie zajęły Czechy i podporządkowały sobie marionetkowe Państwo Słowackie. W odpowiedzi na złamanie postanowień z konferencji w Monachium 31 marca 1939 r. premier Wielkiej Brytanii Neville Chamberlain wydał oświadczenie o gwarancjach pomocy Polsce na wypadek wojny z Niemcami: „Na wypadek jakichkolwiek działań wojennych mogących wyraźnie zagrozić niepodległości Polski i które by rząd polski uznał […] za konieczne odeprzeć przy użyciu swych narodowych sił zbrojnych, rząd Jego Królewskiej Mości będzie czuł się zobowiązany do udzielenia rządowi polskiemu natychmiastowego poparcia będącego w jego mocy”.

Jak zauważał Henry Kissinger w „Dyplomacji” oświadczenie brytyjskiego premiera było klęską dyplomacji Niemiec dążącej do izolacji kolejnej potencjalnej ofiary polityki budowy „wielkich Niemiec”. Jak jednak dodawał były dyplomata, Chamberlain nie dostrzegał makiawelicznej polityki Stalina. „Gdyby brytyjski Gabinet dokładnie przeanalizował oświadczenie Stalina na XVIII Zjeździe Partii zrozumiałby, że z im większym zapałem Wielka Brytania organizuje opór wobec Hitlera, z tym większą ostrożnością będzie postępował Stalin trzymając się na uboczu, by zwiększyć swoje możliwości oddziaływania na obie skłócone strony” – pisał Kissinger. Niemcy zaś potrzebowały gwarancji, że Stalin nie stanie po stronie Warszawy, Londynu i Paryża. Ten splot zdarzeń niemal „skazywał” dwóch dyktatorów na współpracę z której mogli wyciągnąć własne korzyści.

Już w lipcu 1939 r. negocjujący niemiecko-sowiecką umowę handlową Karl Schnurre na polecenie Berlina przekazał swoim moskiewskim rozmówcom, że „nie ma problemów dotyczących terenów od Bałtyku po Morze Czarne, czy na Dalekim Wschodzie, których Niemcy i ZSRS nie mogłyby rozwiązać”. W ten sposób droga do porozumienia, które do historii przeszło jako pakt Ribbentrop-Mołotow była otwarta.

21 sierpnia Stalin zaaprobował przyjazd do Moskwy szefa niemieckiej dyplomacji. Przedmiotem negocjacji miała być złożona przez Niemcy oferta rozwiązania wspomnianych wyżej „problemów” pomiędzy Bałtykiem i Morzem Czarnym. Po zaledwie kilkudziesięciu godzinach, wczesnym popołudniem 23 sierpnia, na moskiewskim lotnisku wylądował niemiecki samolot z ministrem spraw zagranicznych Joachimem von Ribbentropem. Witano go wśród flag nazistowskiej Rzeszy, które pospiesznie przywieziono z planu realizowanego w jednym z moskiewskich studiów filmu propagandowego wymierzonego w narodowych socjalistów. „Niebywały w takich razach pośpiech wynikał z faktu, iż Hitler postanowił uderzyć na Polskę w przeciągu trzech dni” – wyjaśniał Paweł Wieczorkiewicz w „Historii politycznej Polski 1935-1945”. Według niemieckich planów atak na Polskę miał się rozpocząć o świcie 26 sierpnia. W ostatniej chwili został opóźniony przez Hitlera, którego zaskoczyło podpisanie 25 sierpnia polsko-brytyjskiego traktatu sojuszniczego.

Zapisy jawnego paktu o nieagresji nie różniły się w swej wymowie od innych tego rodzaju porozumień zawartych w dwudziestoleciu międzywojennym. „Obie umawiające się Strony zobowiązują się do powstrzymania się od wszelkiej przemocy, od wszelkich aktów agresji i wszelkich napaści we wzajemnych stosunkach zarówno oddzielnie, jak i łącznie z innymi państwami” – deklarowano. W kolejnych punktach zapewniano, że ewentualne spory pomiędzy ZSRS i Rzeszą będą rozwiązywane „wyłącznie przez przyjazną wymianę poglądów”. Pakt miał obowiązywać przed 10 lat. „Pamiętajmy, że istotą zawartego w Moskwie porozumienia nie był jawny i upubliczniony pakt o nieagresji, skądinąd podobny do wielu innych dokumentów tego typu podpisanych w okresie międzywojennym, lecz właśnie tajny protokół o podziale Europy Środkowo-Wschodniej na strefy interesów” – mówił w rozmowie z PAP prof. Mariusz Wołos.

W pierwszym punkcie tajnego protokołu zapisano, iż: „W wypadku terytorialnych i politycznych przekształceń na terenach należących do państw bałtyckich (Finlandia, Estonia, Łotwa i Litwa) północna granica Litwy stanowić będzie jednocześnie granicę stref interesów Niemiec i ZSRS. W związku z tym obie strony uznają zainteresowanie Litwy w stosunku do rejonu Wilna”.

Drugi punkt, bezpośrednio dotyczący Polski, brzmiał następująco: „W wypadku terytorialnych i politycznych przekształceń na terenach należących do Państwa Polskiego granica stref interesów Niemiec i ZSRS przebiegać będzie w przybliżeniu po linii rzek Narwi, Wisły i Sanu. Kwestia, czy w obopólnym interesie będzie pożądane utrzymanie niezależnego państwa polskiego i jakie będą granice tego państwa, będzie mogła być ostatecznie wyjaśniona tylko w toku dalszych wydarzeń politycznych. W każdym razie oba rządy rozstrzygną tę kwestię na drodze przyjaznego porozumienia”.

Kolejny z punktów odnosił się do obszaru Europy Południowo-Wschodniej. Strona sowiecka podkreśliła w nim swoje zainteresowanie Besarabią (należącą do Rumunii), natomiast strona niemiecka wyraziła całkowity brak zainteresowania, co do tych terenów.

Podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow i załączonego do niego protokołu zwieńczył bankiet na którym wznoszono toasty za nową przyjaźń oraz przywódców obu krajów. O poranku Ribbentrop odleciał do Berlina, gdzie z entuzjazmem został powitany przez Hitlera, który nazwał ministra spraw zagranicznych „nowym Bismarckiem”. Rzeczywiście, faktyczny sojusz Moskwy i Berlina oznaczał kolejny powrót do współpracy obu mocarstw, której jednym z celów było wspólne zarządzanie Europą Środkową, bez respektowania suwerenności jej narodów.

Zapisy tajnego protokołu dawały większe korzyści Związkowi Sowieckiemu „Pakt Ribbentrop-Mołotow przyniósł Hitlerowi pozornie mniejsze korzyści niż Stalinowi: terytorium polskie na zachód od linii Wisły oraz uznanie Litwy za niemiecką strefę wpływów. Ale Hitler otrzymywał równocześnie – i to było bezcenne – gwarancje neutralności Moskwy w jego konflikcie z Zachodem. Groźba wojny na dwa fronty, przynajmniej w najbliższym czasie, przestawała istnieć dla Niemiec. Obaj partnerzy podpisujący pakt na Kremlu traktowali go, jako rozwiązanie doraźne. Obaj mieli cele o wiele bardziej ambitne niż rozbiór Polski czy podporządkowanie republik nadbałtyckich. Były to cele sprzeczne, dlatego wojna pomiędzy III Rzeszą i Związkiem Radzieckim była nieunikniona” – zauważał Andrzej Garlicki w syntezie „Historia 1815-1939. Polska i świat”. Poza ustaleniami politycznymi dla obu stron niezwykle istotne było porozumienie gospodarcze. Niemcom gwarantowało dostawy surowców strategicznych z sowieckich pól naftowych. W zamian Związek Sowiecki miał otrzymać wyroby niemieckiego przemysłu. Niemcy nigdy nie wywiązały się w pełni z zawartych ustaleń gospodarczych, ale do ostatnich chwil przed agresją na ZSRS 22 czerwca 1941 r. przyjmowała bezcenne dla machiny wojennej transporty ze wschodu.

Niemcy liczyli, że Stalin przystąpi do wojny już w pierwszych dniach września. Z niepokojem oczekiwali na wypełnienie przez niego swoich zobowiązań. Sowiecki dyktator rozpoczął atak dopiero 17 września, gdy był pewny, że alianci Polski nie rozpoczną przeciwko Niemcom działań ofensywnych, które mogłyby zmienić losy kampanii w Polsce. Już pięć dni później Wermacht i Armia Czerwona przedefilowały wspólnie w Brześciu nad Bugiem.

Ukoronowaniem porozumienie sowiecko-niemieckiego był tak zwany drugi pakt Ribbentrop-Mołotow zawarty 28 września 1939 r., jeszcze gdy ostatnie oddziały Wojska Polskiego walczyły przeciwko dwóm agresorom. Tym razem inicjatorem porozumienia był Stalin, który zaproponował korektę określonych 23 sierpnia granic sfer interesów. W nowym porozumieniu Litwa miała przypaść Związkowi Sowieckiemu. W zamian Niemcy otrzymywali większą część Polski. Granicę IV rozbioru przesunięto na wschód, w przybliżeniu na kreśloną przez brytyjskich dyplomatów linię Curzona. Kilka tygodni później Stalin rozpoczął realizację pozostałych punktów porozumienia. Kolejnymi ofiarami dyktatora miały być Litwa, Łotwa i Estonia, a pod koniec listopada 1939 r. Finlandia.

Podpisanie paktu łączącego dwóch dotychczasowych wrogów ideologicznych zszokowało świat. Zapisy tajnego protokołu szybko przestały być tajemnicą dla dyplomatów kilku krajów. 24 sierpnia sekretarz ambasadora Rzeszy w Moskwie Friedricha von Schulenburga streścił zapisy tajnego protokołu swojemu amerykańskiemu koledze Charlesowi E. Bohlenowi, który przekazał je do Waszyngtonu. Stamtąd dotarły do Londynu i Paryża. Związek Sowiecki, mimo odnalezienia załącznika do paktu z 23 sierpnia w archiwach upadłej III Rzeszy, do końca lat osiemdziesiątych zaprzeczał jego istnieniu. Pół wieku po podpisaniu sojuszu totalitaryzmów dwa miliony Litwinów, Łotyszy i Estończyków, a także Polaków zamieszkujących te kraje, trzymając się za ręce, utworzyło żywy łańcuch od Wilna przez Rygę do Tallina, domagając się wolności odebranej im 23 sierpnia 1939 r.

W hołdzie dla milionów ofiar obu totalitaryzmów, w rocznicę podpisania paktu Ribbentrop–Mołotow jest obchodzony Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. Święto zostało ogłoszone przez Parlament Europejski 23 września 2008 r.(PAP)

Autor: Michał Szukała

szuk/ aszw/

Częścią strategii premiera Modiego jest zwiększenie globalnego zasięgu Indii i w tym sensie wizyta w Polsce była spóźniona – ocenił w NDTV był ministrem spraw zagranicznych Indii Kanwal Sibal, komentując wizyty oficjalne szefa indyjskiego rządu w Warszawie i Kijowie.

Narendra Modi w czwartek spotkał się z premierem Donaldem Tuskiem i prezydentem Andrzejem Dudą. Była to pierwsza wizyta szefa indyjskiego rządu w Polsce od 45 lat. W piątek premier Indii odwiedzi Kijów, gdzie będzie rozmawiał z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim.

„Indie muszą dotrzeć do krajów Europy Środkowej i Wschodniej, aby rozszerzyć swój zasięg polityczny w UE, z którą chcą zacieśnić więzi. Kwestią jest jednak, czy jest to stosowne w momencie, gdy zarówno Ukraina, jak i Polska są uwikłane w konfrontację militarną z Rosją jako państwa frontowe ze wsparciem USA i NATO” – stwierdził Sibal w opinii opublikowanej w czwartek na portalu indyjskiej telewizji NDTV.

Były szef indyjskiej dyplomacji podkreśla, że Indie „powinny zachować niezależność polityki zagranicznej i strategiczną autonomię wobec wszystkich naszych głównych partnerów na Wschodzie i Zachodzie”.

Jego zdaniem strona indyjska nie powinna porzucać relacji z Rosją, gdyż jak przypomniał, Moskwa jest „uprzywilejowanym partnerem strategicznym od dziesięcioleci, który stał przy Indiach, gdy te były pod presją Zachodu”.

Wojna rosyjsko-ukraińska „nie odstraszyła nas od nawiązywanie coraz bliższych więzi z USA ani naszych wysiłków na rzecz rozszerzenia więzi z UE, z takimi krajami jak Francja i Niemcy. (…) Dlatego nie powinniśmy być powstrzymywać się przed nawiązaniem kontaktów z Ukrainą i Polską” – zaznaczył komentator.

„Modi będzie pierwszym premierem Indii, który odwiedzi Ukrainę. Można obecnie dyskutować, czy istnieją odpowiednie warunki dla wizyty premiera Indii w Ukrainie na poziomie ściśle dwustronnym. Ale na poziomie geopolitycznym należy podkreślić, że wizyta ta stała się nieunikniona” – ocenił Kanwal Sibal.

„Nawet jeśli decyzja prezydenta Zełenskiego o dokonaniu terytorialnej inwazji na Rosję podważyła pokojowe wysiłki Modiego, Indie mogą zawsze stwierdzić, że w obliczu pogorszenia się sytuacji przesłanie premiera Indii, który sprzeciwia się eskalacji (konfliktu) i opowiada się za pokojem, stało się jeszcze bardziej pilne i istotne” – dodał.

Inne indyjskie media w tym agencja prasowa PTI, gazety „The Hindu” i „The Times of India” także relacjonowały wizytę Narendry Modiego w Polsce.(PAP)

Politolog dr Tomasz Łukaszuk twierdzi, że Polska znalazła się w ekskluzywnym indyjskim klubie

Podniesienie relacji do partnerstwa strategicznego z Indiami oznacza, że Polska znalazła się w ekskluzywnym klubie – powiedział w rozmowie z PAP były ambasador RP w Indiach i politolog dr Tomasz Łukaszuk, podsumowując wizytę premiera Narendry Modiego w Warszawie.

Szef indyjskiego rządu w czwartek spotkał się z premierem Donaldem Tuskiem i prezydentem Andrzejem Dudą. Była to pierwsza oficjalna wizyta premiera Indii od 45 lat. W tym roku obchodzona jest 70. rocznica nawiązania stosunków dyplomatycznych między krajami.

Łukaszuk zaznaczył, że podniesienie relacji dwustronnych to „nowy etap i możliwości we współpracy gospodarczej, w tym w sektorze przemysłu obronnego i precyzyjnego, informatyce oraz przetwórstwie żywności”.

„Nasze obroty z Indiami są dziś dziesięciokrotnie mniejsze niż obroty z Chinami. Istnieje duża szansa, że nasz deficyt nie będzie tak gigantyczny, jak jest to w przypadku naszych relacji z Pekinem, który sięga kilkudziesięciu mld euro” – powiedział. Według niego pierwszym czynnikiem jest tu zaawansowanie technologiczne polskiej oferty eksportowej, która jest konkurencyjna i może zaistnieć na rynku indyjskim. Drugi czynnik to fakt, że model rozwoju Indii jest inny od modelu Chin. „Motorem napędzającym rozwój gospodarczy Indii nie jest eksport, ale konsumpcja wewnętrzna” – wyjaśnił ekspert z Wydziału Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego.

Pytany, czy nie jest zbyt późno, aby podnosić rangę stosunków, rozmówca PAP zaznaczył, że „był to ostatni moment”. „Gdybyśmy poczekali z pięć lub dziesięć lat, to nasza oferta przestałaby być dla Indii konkurencyjna. Za dekadę Indie będą miały bardzo podobny potencjał technologiczny i przemysłowy, i nie będą potrzebowały nas, aby realizować swoje cele rozwojowe. Teraz Indie są piątą gospodarką świata, ale za chwilę będą trzecią, a później drugą” – przewiduje Łukaszuk. Przypomniał, że niedawno Indie zawarły strategiczne partnerstwa z państwami z grupy nordyckiej, także nastawiając się na współpracę gospodarczą, szczególnie na transfer technologii i inwestycje w Indiach.

„Polskie PKB jest tylko o 3,5 razy mniejsze od PKB Indii. Liczba polskich obywateli równa jest osobom zamieszkującym Delhi i okolice, czyli 32 mln. We współczesnym świecie to nie kwestia ilościowa, ale jakościowa i dlatego Polska jest atrakcyjnym partnerem dla Indii” – dodał.

Zdaniem byłego ambasadora „podejmowane przez Indie działania noszą znamiona powrotu do wielkości i znaczenia w świecie, które miały pod koniec XVIII w.; wówczas największymi gospodarkami świata były Indie i Chiny”.

Łukaszuk przewiduje, że jest możliwe, by prezydent Andrzej Duda odbył rewizytę i odwiedził Delhi wiosną. Dodał, że pojawiają się też informacje o zaproszeniu Modiego na przyszłoroczny Szczyt Inicjatywy Trójmorza, który ma odbyć się w Polsce. „Ważne jest, aby polska głowa państwa złożyła oficjalną wizytę w Indiach, bo ostatnia podróż prezydenta Polski do Delhi miała miejsce w 1998 r., kiedy Polska nie należała jeszcze do Unii Europejskiej. Jeśli chcemy mieć strategiczne partnerstwo z Indiami, to musi być też wsparcie dyplomatyczne” – podkreślił.

W Oświadczeniu o Podniesieniu Stosunków Polski i Indii do Rangi Partnerstwa Strategicznego, opublikowanym w czwartek na stronach rządowych Polski i Indii, premier Modi wyraził wdzięczność za gościnność okazaną mu podczas wizyty w Polsce i zaprosił premiera Tuska do odwiedzenia Indii.

W oświadczeniu poinformowano też, że Polska i Indie będą regularnie prowadzić konsultacje dotyczące bezpieczeństwa i obrony, z naciskiem na modernizację sprzętu wojskowego. Co najmniej dwa razy na pięć lat ma spotykać się Wspólna Komisja ds. Współpracy Gospodarczej. W oświadczeniu mowa jest też o wzmacnianiu współpracy Polski i Indii m.in. w rolnictwie, technologii, energetyce, zielonych technologiach, infrastrukturze, ochronie zdrowia, w zakresie innowacji, górnictwa i bezpieczeństwa energetycznego, z uwzględnieniem surowców mineralnych. Polska i Indie chcą też współpracować w dziedzinie cyfryzacji i cyberbezpieczeństwa.

Marta Zabłocka (PAP)

Premier Modi zaprosił Donalda Tuska do Indii

Premier Indii Narendra Modi zaprosił szefa polskiego rządu Donalda Tuska do odwiedzenia Indii – napisano we wspólnym polsko-indyjskim oświadczeniu wydanym po czwartkowym spotkaniu obu polityków w Warszawie.

Jak czytamy w Oświadczeniu o Podniesieniu Stosunków Polski i Indii do Rangi Partnerstwa Strategicznego, opublikowanym na stronach rządowych obu państw, premier Modi wyraził wdzięczność za gościnność okazaną podczas jego wizyty w Polsce i zaprosił premiera Tuska do odwiedzenia Indii. W ramach partnerstwa strategicznego oba kraje będą dążyć do realizacji wspólnych celów, monitorując postępy poprzez coroczne konsultacje polityczne – podkreślono.

W oświadczeniu napisano, że Tusk i Modi podkreślili „konieczność przestrzegania Karty Narodów Zjednoczonych”. Wyrazili również „głębokie zaniepokojenie sytuacją na Ukrainie z jej tragicznymi konsekwencjami humanitarnymi, potępiając użycie siły”.

Zgodnie z dokumentem obaj premierzy podkreślili znaczenie relacji „dwóch największych demokracji świata” – Unii Europejskiej i Indii. Zaznaczyli, że łączą je wspólne interesy w zapewnieniu bezpieczeństwa i zrównoważonego rozwoju. Obie strony zobowiązały się do pogłębiania partnerstwa strategicznego między UE a Indiami, co według nich ma istotne znaczenie dla stabilności i dobrobytu na poziomie globalnym.

W oświadczeniu poinformowano też, że Polska i Indie będą regularnie prowadzić konsultacje dotyczące bezpieczeństwa i obrony, z naciskiem na modernizację sprzętu wojskowego. Z kolei w opublikowanym jednocześnie Planie Wdrożenia Strategicznego Partnerstwa czytamy o współpracy między przemysłami obronnymi obu krajów, której „ważnym elementem” ma być zaplanowane na 2024 rok spotkanie Wspólnej Grupy Roboczej ds. Współpracy Obronnej.

Co najmniej dwa razy na pięć lat ma spotykać się Wspólna Komisja ds. Współpracy Gospodarczej, której pierwsze spotkanie zaplanowano na koniec tego roku.

W obu dokumentach mowa jest o wzmacnianiu współpracy Polski i Indii m.in. w rolnictwie, technologii, energetyce, zielonych technologiach, infrastrukturze, ochronie zdrowia, w zakresie innowacji, górnictwa i bezpieczeństwa energetycznego, z uwzględnieniem surowców mineralnych. Polska i Indie chcą też współpracować w dziedzinie cyfryzacji i cyberbezpieczeństwa, zwiększając wymianę informacji oraz współdziałając w celu zapobiegania cyberatakom.

Jak czytamy w oświadczeniu, obaj premierzy uważają, że należy zwiększyć liczbę bezpośrednich połączeń lotniczych między Polską a Indiami, a także otworzyć nowe kierunki lotów.

W ramach nowego partnerstwa strategicznego, Polska i Indie mają ponadto rozwijać współpracę w dziedzinie kultury, edukacji i badań naukowych. Oba kraje planują zacieśnić więzi między instytucjami akademickimi oraz promować wymianę studentów i nauczycieli. Ustalono także, że w ramach 75. rocznicy nawiązania stosunków dyplomatycznych, w obu krajach odbędą się festiwale kulturalne.(PAP)

klem/ ann/ zm/