W Chicago odbędzie się w niedzielę, 12 stycznia 2025 roku w Domu Podhalan pokaz filmu pt. “Orawski Dom. Opowieść o Ludwiku Młynarczyku.” W Domu Podhalan będziemy wspominać postać pana Ludwika Młynarczyka – muzykanta orawskiego, nauczyciela, regionalisty, samorządowca, pszczelarza, płanetnika, człowieka wielu pasji. Pan Ludwik Młynarczyk zmarl 5 stycznia, 2024 roku. Teraz jego rola jest coraz bardziej doceniania. Pamięć o nim trwa, a to świadczy o wartości jego jako człowieka, muzyka, nauczyciela. Film to opowieść o Ludwiku Młynarczyku” w reżyserii pochodzącego ze Spytkowic reżysera Dawida Pulita.
Pokazy filmu odbyły się już w kilku miejscach w Polsce: w Jabłonce; w Tylmanowej – miejscu jego urodzenia; w Spytkowicach. Konferencja naukowa nt Ludwika Młynarczyka odbyła się w Krakowie na uniwersytecie Ignatianum. Film : “Orawski Dom” emituje także telewizja TVP3 w Krakowie.
Ludwik Młynarczyk urodzil sie na Kotelnicy, w Tylmanowej, na Podhalu. Są to malownicze góry, z pięknymi widokami na Gorce, na Dolinę Dunajca, na Pieniny, na Tatry, a w osatnich dekadach także na Zalew CZorsztyński. To miejsce ma duże znaczenie, o czym napiszę poniżej. Ludwik Młynarczyk grał na skrzypcach już od 6. roku życia. Jego pierwszym nauczycielem był jego starszy brat Antoni Mlynarczyk, również bardzo utalentowany muzyk, skrzypek, który grywał na wielu festiwalach na Podhalu i w całej Polsce na przestrzeni kilku dekad jego życia.
Ludwik Młynarczyk już w szkole podstawowej w Tylmanowej występował z zespołem dziecięcym. Celująco zdał egzamin ze słuchu do Liceum Pedagogicznego w Zakopanem, gdzie spotkał się z różnymi odmianami folkloru góralskiego. Szczególnie przypadły mu do gustu melodie orawskie wykonywane przez szkolnego kolegę Andrzeja Kuligę z Lipnicy Wielkiej. Podczas praktyki pedagogicznej w Zubrzycy Górnej zaczął grać z lokalnymi muzykantami.
Po zakońceniu Liceum Pedagogicznego do pierwszej pracy został skierowany do Lipnicy Wielkiej, później trafił do Kiczor na Orawie. Zafascynowany kulturą orawską poświęcił jej kolejnych 65. lat swojego życia. Oddał się muzyce bez reszty. Utworzył Dziecięcy Zespół Regionalny Heródki w Kiczorach, pełnił funkcję kierownika artystycznego Młodzieżowego Zespołu Regionalnego Orawa im. Emila Miki, założył kapelę Ludwika Młynarczyka. Był wychowawcą wielu młodych muzykantów orawskich.
Dawid Pulit, reżyser i producent filmu jest niezależnym filmowcem pochodzącym ze Spytkowic. Zajmuje się filmem dokumentalnym oraz reklamowym, jest również studentem Szkoły Filmowej w Katowicach im. Krzysztofa Kieślowskiego.
Na pokazach filmowych w Polsce pojawiają się członkowie rodziny Ludwika Młynarczyka, jego znajomi, wychowankowie, różne zespoły regionalne z Orawy, z Tylmanowej, z różnych regionów Podhala.
W czasie pokazów filmu na Orawie wystąpili muzycy, którzy z Panem Ludwikiem mieli możność częstego muzykowania: Władysław Antałczyk, Eugeniusz Karkoszka, Grzegorz Kocur, Tadeusz Olszowy i jego wnuk Darek Mikłusiak.
W Tylmanowej wystapila kapela góralska Mirki Zaziąblo-Kubiak i innych muzyków. Pokaz filmu w Tylmanowej organizowal Tadeusz Hebda, Prezes Związku Podhalan w Tylmanowej.
Na pokaz w Tylmanowej zaproszono także rodzinę jego brata Antoniego Młynarczyka, który z powodów zdrowotnych nie mógł oraz jego syna Jana Młynarczyka z małżonką Ireną.
Na pokazie filmu bylo wiele osób, w tym przedstawiciele władz Gminy Ochotnica Dolna. Specjalnym gościem, był Tomasz Hamerski, starosta powiatu Nowy Targ.
Pokaz filmu „Orawski Dom ” w Tylmanowej, miejscu urodzenia Ludwika Młynarczyka. Na zdjęciu: Mirka Zaziąbło-Hubiak, popularyzator muzyki góralskiej, kierowniczka WOK w Tylmanowej, Tomasz Hamerski, starosta powiatu Nowy Targ i Tadeusz Hebda, Prezes Związku Podhalan — Oddział w Tylmanowej.
O pokazie filmu „Orawski Dom’ rozmawiałem z Tadeuszem Hebdą, organizatorem pokazu w Tylmanowej, który jest Prezesem Związku Podhalan w Tylmanowej.
Pokaz filmu „Orawski Dom ” w Tylmanowej, miejscu urodzenia Ludwika Młynarczyka. Na zdjęciu: Mirka Zaziąbło-Hubiak, popularyzator muzyki góralskiej, kierowniczka WOK w Tylmanowej, Jan Młynarczyk, bratanek Ludwika Młynarczyka; Tadeusz Hebda, Prezes Związku Podhalan — Oddział w Tylmanowej i Dawid Pulit, reżyser filmu.
Ludwik Młynarczyk pochodził z Kotelnicy, w Tylmanowej, gdzie jego starszy brat Antoni wciąż mieszka. Rozmawiałem z panem Antonim w czasie niedawnej wizyty w Polsce. Pokazywał mi jego dyplomy, wyróżnienia za działalność muzyczną. Jego pasją była także muzyka. Dzisiaj pan Antoni woli zacisze domu. Ma blisko 90 lat.
Pokaz filmu „Orawski Dom ” w Tylmanowej, miejscu urodzenia Ludwika Młynarczyka. Na zdjęciu: Dawid Pulit, reżyser filmu w rozmowie z Ireną Młynarczyk, żoną Jana Młynarczyka.
Bartlomiej Jurecki, fotograf z Tygodnika Podhalańskiego zrobił kilka lat temu zdjęcie śp Ludwika Młynarczyka i napisał o nim ciekawy artykuł, który ukazał się najpierw na łamach Tygodnika Podhalańskiego, a potem w książce opublikowanej w serii „Twardy jak skała. Portrety polskich górali. Płanetnik” nr 53. Oto wprowadzenie do tego ciekawego artykułu: „Szedł do Kiczor (na Orawie) w odświętnych butach na podeszwie z bydlęcej skóry. Zanim pokonał 14 kilometrów z Jabłonki, lakierki nadawały się do kosza. Wcale się tym nie przejął – nie miał zamiaru wracać… Dla jednych Kiczory to był przysiółek gdzieś za lasami pod Babią Górą – zapomniany przez Boga i ludzi. Dla Ludwika to była kraina, gdzie wystarczy uchylić okno, by posłuchać orawskiej muzyki, gdzie dzieci w szkole mówią śpiewną orawską gwarą i zanim pójdą do spowiedzi, przybiegną cmoknąć nauczyciela w rękę na przeprosiny.”
Polecam ten ciekawy artykuł i książkę, a teraz ciekawy film o śp Ludwiku Młynarczyku.
Wiele słyszałem o Ludwiku Młynarczyku od chicagowskich górali pochodzących z Orawy, także od Franciszka Adamczyka, byłego Senatora, byłego Konsula Generalnego RP w Chicago, byłego wójta Gminy Lipnica na Orawie, który dobrze znał bohatera filmu.
Byłem wdzięczny za zaproszenie na pokaz filmu w Tylmanowej. Żałuję, żę nie mogłem uczestniczyć w tamtym pokazie filmu. Miałem wykupiony już wtedy bilet na powrót do Chicago, na kilka dni przed pokazem filmu.
Tadek Hebda dodał w naszej rozmowie, że Ludwik Młynarczyk został wybrany „Najwybitniejszą osobą na Orawie” w XX wieku.
Jako ciekawostkę podam także, że rodzina Juliana Kowalczyka, obecnego Prezesa Związku Podhalan w Polsce wywodzi się także z Kotelnicy w Tylmanowej.
Spotkanie z panem Julianem Kowalczykiem, Prezesem Związku Podhalan w Polsce na obchodach 95. lecia Związku Podhalan w Ameryce Północnej w kwietniu 2024 roku. Wtedy odkryłem ku mojemu zaskoczeniu, że jego rodzina wywodzi się także z Kotelnicy w Tylmanowej.
W Chicago przeprowadziliśmy wywiad z Dawid Pulit, reżyserem filmu “Orawski Dom. Opowieść o Ludwiku Młynarczyku.” w Radio Dla Ciebie.
W wywiadzie uczestniczyła pani Elizabeth Kucek, Dyrektorka Polskiej Szkoly, im. Jana Brzechwy. Działa także w Kole Babia Góra, obchodzącym 35. lat, które działa przy Związku Podhalan w Ameryce Północnej. Pani ELisabeth śpiewała w zespole śp Ludwika Młynarczyka, zna dobrze jego rodzinę do wielu lat.
Premiera filmu „Orawski Dom” odbędzie się w niedzielę, 12 stycznia 2025 roku o godz. 3:30 pm w Domu Podhalan. Zarówno Dawid Pulit jak i Pani Kucek z wielkim uznaniem opowiadali o urodzonym w Tylmanowej — Ludwiku Młynarczyku, który potem przez ponad 60 lat działał na Orawie jako muzyk orawski, nauczyciel, regionalista, człowiek wielu pasji. Pan Ludwik Młynarczyk zmarl 5 stycznia, 2024 roku. Teraz jego rola jest coraz bardziej doceniania. Zapraszamy w imieniu organizatorów na pokaz filmu i dyskusję o kulturze, muzyce na Orawie i na Podhalu.
Artykuł @ Andrzej Mikołajczyk
Zdjęcia @ Andrzej Mikołajczyk; @Irena Młynarczyk i
dzięki uprzejmości @ Związku Podhalan – oddział w Tylmanowej.