Najwyższa izba Kontroli wskazuje na pilną potrzebę zmiany systemu leczenia antybiotykami. W raporcie po przeprowadzonej kontroli stwierdza, że w przychodniach leki bakteriobójcze są często przepisywane w niewłaściwy sposób. Ostrzega jednocześnie, że rośnie ryzyko związane z rozprzestrzenianie się szczepów bakterii opornych na antybiotyki, powodujących liczne powikłania i zwiększających śmiertelność wśród pacjentów.
Z raportu NIK wynika, że w Polsce lekarze, przyjmujący w przychodniach, nadużywają antybiotykoterapii. Zużycie tych środków w lecznictwie pozaszpitalnym przewyższa u nas średnią europejską. Leki stosowane są też w niewłaściwy sposób. NIK wskazuje, że większość lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w kontrolowanych placówkach przepisywała antybiotyki bez wykonania odpowiednich badań mikrobiologicznych, pozwalających określić szczep bakterii i dobrać właściwy lek. Podkreśla, że antybiotykami leczono także zakażenia, których obraz kliniczny wskazywał, że mogą być spowodowane wirusami.
Natomiast polskie szpitale borykają się z problemem rosnącej liczby zakażeń lekoopornymi szczepami bakterii. Walka z takim zarazkiem wydłuża 2,5-krotnie średni czas pobytu pacjenta w szpitalu. To z kolei podnosi koszt dla świadczeniodawców, według szacunków o około 800 milionów złotych rocznie.
NIK podaje także za danymi Narodowego Funduszu Zdrowia, że zakażenie w szpitalu bakterią lekooporną 8-krotnie zwiększa prawdopodobieństwo zgonu pacjenta. W latach 2016 – do pierwszego półrocza 2018 z powodu takiego zakażenia zmarło 17 procent hospitalizowanych pacjentów.
W ocenie NIK, aby antybiotykoterapia była bezpieczniejsza dla pacjentów, konieczne są zarówno działania po stronie Ministerstwa Zdrowia, jak i placówek leczniczych.
Ministerstwu Izba zaleca m.in. utworzenie systemów monitorowania antybiotykooporności i zużycia leków przeciwbakteryjnych, ustanowienie krajowego centrum kontroli zakażeń, lekooporności i konsumpcji antybiotyków, wprowadzenie Szpitalnej Polityki Antybiotykowej jako standardu w placówkach ochrony zdrowia, przygotowanie rozporządzenia o procedurze zgłaszania i monitoringu zakażeń, a także rozwiązania finansowego umożliwiającego szersze stosowanie badań mikrobiologicznych.
Szpitalom natomiast NIK zaleca m.in. dopełnienie powinności wynikających z ustawy o zwalczaniu zakażeń oraz prowadzenie indywidualnych kart rejestracji zakażeń.
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)/NIK/jl/kj