Ponad 10 lat temu prezydenci 14 największych miast Śląska i Zagłębia powołali do życia Górnośląski Związek Metropolitalny. GZM realizował liczne zadania mające na celu utworzenie nowoczesnego ośrodka wielkomiejskiego. Od 31 grudnia 2017 roku jego działania przejmie Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Przedstawiamy również jakie metropolia ma plany na nadchodzący rok oraz na co zostanie wydane 360 mln zł.
Ponad 10 lat temu prezydenci 14 największych miast Śląska i Zagłębia, wobec braku rozwiązań ustawowych umożliwiających powstanie związku metropolitalnego, z własnej inicjatywy powołali do życia Górnośląski Związek Metropolitalny, oficjalnie zarejestrowany 8 czerwca 2007 r. Działalność Związku stworzyła podwaliny pod dalsze prace nad budowaniem ośrodka metropolitalnego. W ciągu 10 lat Górnośląski Związek Metropolitalny realizował zadania mające na celu utworzenie nowoczesnego ośrodka wielkomiejskiego. Dzięki działalności związku udało się zintegrować miasta członkowskie wokół idei metropolizacji, opracować wspólną strategię rozwoju oraz strategię promocji.
Na realizację wielu zadań pozyskano fundusze unijne. Pięciokrotnie zwiększono tym samym budżet na realizację licznych projektów – gospodarczych, kulturalnych i społecznych. Dzięki hurtowemu zakupowi energii miasta członkowskie GZM zaoszczędziły kilkadziesiąt milionów złotych. Ostatni etap działalności GZM to intensywne prace nad procesem legislacyjnym ustawy o związku metropolitalnym w woj. śląskim, których zwieńczeniem było powołanie do życia Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Powołanie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii było głównym celem działania Górnośląskiego Związku Metropolitalnego – mówi Małgorzata Mańka-Szulik, przewodnicząca GZM. – Pamiętam entuzjazm sprzed 10 lat, kiedy 14 prezydentów utworzyło Górnośląski Związek Metropolitalny. Po drodze oczywiście było wzloty i upadki, bo pamiętamy, że były momenty zniechęcenia. Natomiast dotrwaliśmy do końca i udało się doprowadzić do tego co najważniejsze. Do tego, by Śląskie miasta mogły rozwijać się w podobny sposób i w jednym tempie iść do przodu. Nie jest tajemnicą, że na Śląsku mamy miasta, które rozwijają się w różnych prędkościach. Wierzę, że Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia pomoże słabszym dorównać kroku, a mocniejsi będą stanowili filar do rozwoju. To pierwsza metropolia w Polsce, dlatego mamy duży powód do zadowolenia. Dzisiaj przekazuję pałeczkę GZM. Ciesze się, że w ostatnich tygodniach udało się przekazać wszystkie zadania i wierzę, że będzie to dobry czas dla naszych 41 gmin – mówi Małgorzata Mańka-Szulik.
28 grudnia w siedzibie Gónośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w Katowicach odbyła się konferencja podsumowująca 10 lat działalności Górnośląskiego Związku Metropolitalnego, a zarazem symboliczne przekazanie jego działań na rzecz Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metopolii. – Do tej pory w naszej aglomeracji jest szereg gmin, którym trzeba pomóc – mówi Kazimierz Karolczak, przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – Są też miasta silniejsze jak, Katowice, Sosnowiec Gliwice, czy Zabrze, które mogą dzielić się tą siłą z mniejszymi. Żeby to zrobić potrzebujemy do tego narzędzia, którym jest Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Jesteśmy na finiszu przejmowania dotychczasowych efektów prac Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. W tej chwili pozostały ostatnie formalności i podpisy – dodaje Kazimierz Karolczak. GZM przekazuje metropolii m.in. projekt zakupu energii elektrycznej, czy opracowanie koncepcji dróg rowerowych i komunikacji opartej na rowerach. – Chcemy je kontynuować i twórczo rozwinąć. Liczymy na współpracę ze wszystkimi prezydentami i burmistrzami, żeby móc realizować takie projekty w zasięgu metropolitalnym – tłumaczy Karolczak.
Obecnie jednym z problemów mieszkańców aglomeracji jest płynne przemieszczanie się wypożyczonymi rowerami. – W tej chwili każde miasto rozwija ten projekt na własny sposób, co powoduje, że tymi rowerami nie można przemieszczać się pomiędzy miastami – mówi przewodniczący zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. – One muszą być dokowane w stacjach należących do danej gminy, a okazuje się, że mieszkańcy Tysiąclecia nie mogą zostawić wypożyczonych rowerów np. w Parku Śląskim. Takich projektów i działań jest znacznie więcej. 29 grudnia jedziemy do Warszawy, aby podpisać porozumienie w sprawie zakupu elektrycznych autobusów produkowanych w Polsce. Mamy nadzieję, że dzięki temu będziemy mogli wprowadzać standardy niskiej emisji tego transportu. To dla nas nie jest bez znaczenia, kiedy mamy problem z jakością powietrza. Takie działania spowodują, że w przyszłości smog będzie tylko niemiłym wspomnieniem – mówi Kazimierz Karolczak.
W 2018 roku Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia otrzyma wsparcie z rządu w kwocie 360 mln złotych. Górnośląski Związek Metropolitalny od każdego mieszkańca otrzymywał złotówkę. Łącznie do dyspozycji GZM było 1,8 mln złotych. Taki budżet, 360 mln zł zostanie wykorzystany na rozwój transportu, walkę z niską emisją oraz reklamę naszego regionu. – Chcemy pokazać, że w naszym regionie warto inwestować, dawać nowe miejsca pracy i zdobywać doświadczenie – mówi Kazimierz Karolczak. – Dzięki temu, mam nadzieję, że saldo migracyjne naszych miast znacznie się poprawi i będzie to impuls do rozwoju – dodaje.
Plany Gónośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii na 2018 rok
– Wspólny bilet to pierwsze osiągnięcie GZM – mówi Kazimierz Karolczak. Udało się podpisać porozumienie pomiędzy trzema organizatorami komunikacji na terenie aglomeracji. To pierwszy czytelny symbol tego na czym się skupiamy, czyli na integracji transportu i jego rozbudowie. Jutro jedziemy do Warszawy w sprawie zakupu nawet 300 pojazdów elektrycznych, które będą produkowane przez Polskie firmy. Tak więc cieszymy się, że możemy wspierać nasz przemysł, a z drugiej strony rozwijać ekologiczny transport, co nie jest bez znaczenia, kiedy w okresach zimowych mamy problem z jakością powietrza – dodaje Karolczak. Projektów wspólnych z gmin jest wiele. Począwszy od tych, nad którymi pracował Górnośląski Związek Metropolitalny, jak wspólny zakup energii, po budowę stacji ładowania pojazdów elektrycznych. To także umożliwienie korzystania z rowerów miejskich na terenie całej aglomeracji. – W przyszłym roku wprowadziliśmy do budżetu kilka dokumentów związanych z zagospodarowaniem przestrzennym – mówi przewodniczący GZM. – To m.in. koncepcja budowy kolei aglomeracyjnej. Tak więc, 2018 rok będzie dla nas bardzo pracowity, ale chcielibyśmy, aby mieszkańcy odczuli te dobre zmiany jak najszybciej.
Na co wydamy 360 mln złotych
– W pierwszej chwili chcemy pracować nad tym, aby poprawić jakość transportu – mówi Kazimierz Karolczak. – W budżecie mamy zapisane pieniądze na bezpłatne przejazdy dla dzieci i młodzieży do 16 roku życia. To również połączenie autobusowe lotniska w Pyrzowicach z Katowicami. Chcemy również wypracować koncepcję kolei metropolitalnej. Część budżetu zostanie przeznaczona na tzw. fundusz solidarności, który pomoże zacierać różnice programowe pomiędzy gminami. Chcielibyśmy, żeby mieszkańcy aglomeracji, niezależnie od tego w jakiej gminie mieszkają, mogli otrzymywać podobny standard usług publicznych – dodaje Karolczak. W styczniu poznamy także pierwsze projekty, które przedstawią gminy. Zgodnie z ustaleniami GZM podzieli pieniądze na pięć podokręgów. W ramach okręgów gminy powinny podjąć decyzję w jaki sposób rozdysponować pieniądze.
BW aip