Parlament Europejski debatował w środę nad bezpieczeństwem kontynentu po ataku Rosji na Ukrainę. Choć większość deputowanych chwaliła UE za działania w obliczu konfliktu, zauważano też m.in., że zabrakło „nie tyle narzędzi, co przede wszystkim jednomyślnej woli politycznej”.
Debatę otworzyli: estońska premier Kaja Kallas oraz szef unijnej dyplomacji Josep Borrell. Potem głos zabrali przedstawiciele wszystkich frakcji w europarlamencie.
Arnaud Danjean z Europejskiej Partii Ludowej (EPL) podkreślił, że nasze postępy w dziedzinie obronności „nigdy nie były takie, jak ogłaszano”. „Mamy teraz nową epokę, Europa musi szybko wyciągnąć z tego wnioski, żeby w końcu skonkretyzować nasze marzenia strategiczne. Mamy już wiele instrumentów, które mogą być wykorzystane, zabrakło natomiast w ostatnim czasie nie tyle narzędzi, co przede wszystkim woli politycznej – silnej, jednomyślnej i jednoczesnej – ze strony wszystkich państw członkowskich” – ocenił.
Jak wskazał, zapisy dotyczące wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, zawarte w traktacie lizbońskim, nie zostały w pełni wykorzystane. „Mamy europejski przemysł obronny, który jest w stanie sprostać temu wyzwaniu” – powiedział, dodając, że KE powinna zaprzestać prób poddania tego przemysłu zasadom taksonomii. Jego zdaniem doprowadzą one do „wysuszenia inwestycji w tym strategicznym sektorze”.
„Pokazaliśmy, że Europa potrafi uczyć się na błędach” – oświadczyła europosłanka Socjalistów i Demokratów Iratxe Garcia Perez. Jak podkreśliła, Europa nie może poświęcić życia ludzi za gaz. „Trzeba pracować na rzecz uniezależnienia się od gazu rosyjskiego, trzeba zainwestować też w energie odnawialne” – wskazała. Podkreśliła także potrzebę nowej polityki migracyjnej, opartej na solidarności i odpowiedzialności. „Nigdy nie chcieliśmy wojny, jedynym odpowiedzialnym jest Putin” – wskazała.
Przedstawicielka grupy Odnowić Europę Nathalie Loiseau zauważyła, że wojna toczy się pomimo heroizmu Ukraińców i europejskich wysiłków, by położyć jej kres. Jak dodała, mimo tego, że zrobiono już wiele, UE powinna zrobić jeszcze więcej. „Powinniśmy dostarczać broń Ukrainie – nie po to, aby przedłużać wojnę, ale po to, żeby Ukraińcy mogli bronić się przed rosyjskimi bombami. Musimy również dbać o Mołdawię, która przyjmuje tylu uchodźców i drży, że może stać się kolejnym celem Władimira Putina” – powiedziała.
Ska Keller z Zielonych zwróciła uwagę, że mówiąc o działaniach na rzecz bezpieczeństwa, mówimy również o bezpieczeństwie energetycznym. „Musimy pozbyć się zależności od paliw kopalnych i surowców z Rosji – ropy naftowej, gazu, węgla czy uranu. Mamy wiele słońca, wiele wiatru, który możemy tutaj w Europie wykorzystać, mamy odpowiednie technologie” – oznajmiła.
Jaak Madison z grupy Tożsamość i Demokracja podkreślił, że jest naprawdę zaskoczony, gdy słyszy, jak przedstawiciele Lewicy i Odnowić Europę mówią o tym, ze trzeba wysłać większą pomoc wojskową Ukrainie, ale „dokładnie to trzeba zrobić”. „Słyszymy, jak niektórzy mówią, że więcej broni dla Ukrainy to większy chaos, większa katastrofa, zbliżenie się do III wojny światowej – ale to nieprawda” – wskazał.
„Wczoraj czytałem, ze nasi koledzy z Polski są gotowi, aby pomagać Ukrainie, dostarczając myśliwce. Ale niestety z tego, co mówią Amerykanie, wynika, że strona amerykańska się boi” – dodał. Podkreślił, że w przypadku ewentualnej wygranej Rosji w tej wojnie za chwilę będziemy zastanawiać się, kto będzie następny.
Przedstawicielka Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR), b. szefowa polskiego MSZ Anna Fotyga przypomniała, że Związek Radziecki nazywano kiedyś „imperium zła”. „Teraz mamy deja vu, raz jeszcze możemy Rosję tak określić” – wskazała.
Jej zdaniem Ukraińcy walczą w tzw. bellum iustum, czyli sprawiedliwej wojnie. „Bronią swojego terytorium, uznanego międzynarodowo. Bronią swoich rodzin, niewinnych cywilów, bronią się przed zbrodniami przeciwko ludności” – podkreślała. Zdaniem europosłanki światowe bezpieczeństwo w dużej mierze zależy właśnie od wyniku tego konfliktu. Jak wskazała, w dalszej perspektywie – po poddaniu się Rosji – „należy w zupełności oddalić neokolonialne ambicje”.
Głos zabrał również Martin Schirdewan z Lewicy, który przekonywał, że jedyną właściwą odpowiedzią na „tchórzowski atak” Putina jest solidarność. „Potrzebujemy skutecznych sankcji pod adresem Putina oraz oligarchów” – mówił, wskazując, że ich majątki powinny być przejmowane, a pieniądze przekazywane na pomoc Ukrainie.
Ze strony Polski wypowiadali się również m.in. europoseł EPL Andrzej Halicki oraz b. szef MSWiA, europoseł EKR Joachim Brudziński. Obaj podkreślali konieczność jednoznacznego przeciwstawienia się Rosji.
„Nie możemy być tylko trochę po stronie Ukrainy, a jednocześnie trochę płacić Putinowi, żeby on dalej dozbrajał tę terrorystyczną armię, która dzisiaj morduje niewinne dzieci i niewinnych cywili” – mówił Halicki, apelując o pełne embargo na rosyjski gaz, węgiel i ropę. „Nie możemy dawać nawet jednego euro Putinowi, który jest dzisiaj terrorystą. Jego miejsce jest w Hadze” – podkreślił. „My musimy być solidarni i zjednoczeni, bo na tej sali są pomagierzy Putina, którzy chcą osłabiać sankcje i demontować wspólną Europę” – dodał.
Europoseł Brudziński dziękował z kolei za „głosy politycznego realizmu”. „My, mieszkańcy Europy Środkowo-Wschodniej, musimy przywoływać właśnie w tej izbie głosy realizmu płynące z krajów, które mają wielowiekowe, trudne doświadczenia sąsiedztwa z Rosją. Nieważne, czy to była Rosja bolszewicka, czy Rosja Putina, zawsze dążyła do podporządkowania sobie naszych państw” – podkreślił. Jak ocenił, „polityka podporządkowywania bezpieczeństwa, w tym również bezpieczeństwa energetycznego, interesom pojedynczych państw, dziś kończy się barbarzyństwem i mordowaniem ludności cywilnej na Ukrainie”.(PAP)
Sonia Otfinowska (PAP)
sno/ mal/