Co najmniej 15 państw, w tym Polska, skieruje do KE apel w związku z planowanym włączeniem transportu i budynków do systemu handlu emisjami – wynika z dokumentu, który widziała PAP. Wezwą one do ulepszeń systemu, by uniknąć niepewności opłat i – co za tym idzie – potencjalnych skutków społecznych.

System handlu emisjami zostanie rozszerzony w 2027 r. m.in. o transport i budynki. Nową opłatą zostaną objęte więc gospodarstwa domowe, które będą uiszczać dodatkowe opłaty, płacąc za tankowanie aut czy ogrzewanie.

Oprócz Polski poparcie dla apelu, który ma trafić do Komisji Europejskiej, wyraziły do tej pory: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Niemcy, Włochy, Łotwa, Litwa, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Hiszpania. Zgodnie z projektem listu, który widziała PAP, do inicjatywy mają dołączyć kolejne kraje, gdy tylko zakończą się ich wewnętrzne procedury.

W liście czytamy, że „aby rozwiązać uzasadnione obawy dotyczące niepewności cenowej i skutków społecznych oraz wzmocnić akceptację systemu przez opinię publiczną, należy rozważyć ulepszenia jeszcze przed uruchomieniem rynku” ETS2.

„ETS2 wygeneruje znaczne dochody, które zasilą Fundusz Klimatyczny i budżety państw członkowskich, a dochody te mogą zostać wykorzystane do wsparcia wrażliwych gospodarstw domowych w okresie przejściowym, co uczyni je bardziej odpornymi na rosnące ceny CO2” – napisano.

Sygnatariusze listu zgadzają się jednak, że istnieje ryzyko wystąpienia zmienności cen rynkowych, pogłębione między innymi przez obecną konstrukcję Rezerwy Stabilności Rynkowej (MSR). Dlatego co najmniej 15 krajów członkowskich UE opowiada się za reformą MSR.

W liście podkreślono, że niepewność co do początkowego poziomu opłat za pozwolenia w 2027 r. ogranicza zdolność krajowych organów, podmiotów i konsumentów do przewidywania skutków cen za CO2. To tworzy – jak zaznaczono – „ryzyko polityczne wynikające z potencjalnych szoków cenowych energii w dniu wdrożenia, komplikując przygotowanie odpowiednich środków wsparcia i rekompensat”.

Co więcej, w ocenie sygnatariuszy obecnie istniejące zabezpieczenia przed wysokimi cenami, takie jak pułap cenowy, mogą być niewystarczające, jeśli ceny będą znacznie wyższe niż pierwotnie oczekiwano.

W liście państwa zamierzają wezwać KE do uruchomienia aukcji już w 2026 r., co ma zmniejszyć niepewność co do cen za emisje w 2027 r. Chcą również, by KE publikowała regularnie prognozy na temat potencjalnych cen za ETS2.

Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)

mce/ mms/ lm/