Ekipa negocjacyjna premiera Mateusza Morawieckiego „dała się ograć” brukselskim eurokratom – tak skomentował środowy wyrok TSUE Krzysztof Bosak (Konfederacja). Przypomniał, że jego partia ostrzegała przed – jak się wyraził – „niejasnymi przepisami, które ustawią Polskę na linii defensywnej polityki”.
W środę Trybunał Sprawiedliwości UE oddalił wniesione przez Węgry i Polskę skargi dotyczące mechanizmu warunkowości, który uzależnia korzystanie z finansowania z budżetu Unii od poszanowania przez państwa członkowskie zasad państwa prawnego. „Mechanizm ten został przyjęty na właściwej podstawie prawnej, zachowuje spójność z procedurą ustanowioną w art. 7 Traktatu o Unii Europejskiej i nie przekracza granic kompetencji przyznanych Unii, a także szanuje zasadę pewności prawa” – uznali sędziowie TSUE.
W ocenie Bosaka, Komisja Europejska ma możliwość blokowania wypłacania Polsce środków unijnych na podstawie dwóch mechanizmów, które – według niego – „ekipa negocjacyjna z premierem Morawieckim na czele zaakceptowała w 2020 roku”. Przypomniał, że Konfederacja była jedyną siłą polityczną, która podczas posiedzenia Sejmu w 2020 roku ostrzegała przed takim „uszczuplaniem polskiej suwerenności”, przekonywała także, że zgoda na „niejasne przepisy ustawi Polskę na linii defensywnej polityki w kolejnych latach”.
Poseł uznał, że po przyjęciu takich zapisów i zobowiązań, Polska, a być może i Węgry, „będą się spierać z całą resztą UE, w tym z instytucjami brukselskimi”, czy doszło do naruszeń w przestrzeganiu ogólnie sformułowanej reguły warunkowości, czy też nie.
Bosak zaznaczył, że można było tego uniknąć, wystarczyło nie zgadzać się na mechanizm warunkowości. „Oczywiście do konfliktu o środki unijne doszłoby już w 2020 roku, natomiast gdyby ta długoletnia perspektywa (finansowa) została zawetowana, weszłoby prowizorium budżetowe i UE normalnie by pracowała, nie rozpadłaby się tak, jak straszono; nikt by z Unii nie wyszedł, a po prostu pracowałaby na prowizorium budżetowym” – powiedział.
Polityk ocenił, że „ekipa negocjacyjna” Morawieckiego „dała się ograć” przy uzgadnianiu „mechanizmu nadzwyczajnego funduszu zadłużeniowego pod pretekstem pandemii”. „Do tego mechanizmu eurokraci dopisywali, że będą konstruowane Krajowe Plany Odbudowy, a one będą zatwierdzane przez Komisję Europejską. Po co to zapisali? Dzisiaj to widzimy, bo na tej podstawie (…) zrobili mechanizm warunkowości bez mechanizmu warunkowości” – wyjaśniał.
„Oficjalnie środki są wstrzymane na podstawie +niedostatecznie dobrego KPO+ (Polski); a kiedy będzie on dostatecznie dobry? No wtedy, kiedy KE uzna, że tak jest. A kiedy KE to uzna? Wtedy, gdy w zupełnie innych sprawach zostaną wykonane polecenia i życzenia instytucji unijnych” – zauważył wiceszef koła Konfederacja.
Rozporządzenie dotyczące mechanizmu wiążącego dostęp do środków unijnych z kwestią praworządności, któremu sprzeciwiała się Polska i Węgry zostało wynegocjowane między prezydencją niemiecką w Radzie UE, Parlamentem Europejskim i przegłosowane w listopadzie 2020 r. na spotkaniu ambasadorów państw członkowskich. Ostatecznie unijni liderzy porozumieli się w tej sprawie na szczycie w Brukseli w grudniu 2020 r.
W konkluzjach szczytu zawarto zapis, że samo ustalenie, iż doszło do naruszenia zasady państwa prawnego nie wystarczy do uruchomienia zawartego w rozporządzeniu mechanizmu blokowania środków unijnych. Musi bowiem zostać wykazany związek pomiędzy tym naruszeniem, a ryzykiem uszczerbku dla unijnych środków. Konkluzje zawierają też zapis, że celem rozporządzenia jest ochrona budżetu UE, w tym Next Generation EU (funduszu odbudowy), należytego zarządzania finansami oraz ochroną interesów finansowych Unii.
Rozporządzenie weszło w życie 1 stycznia 2021 r. Rada Europejska zwróciła się do Komisji o opracowanie wytycznych dotyczących stosowania mechanizmu i zastrzegła, że będzie on mógł zostać uruchomiony dopiero po przyjęciu tych wytycznych. Jednocześnie, w marcu ub.r. dwa państwa członkowskie – Polska i Węgry – zaskarżyły ten mechanizm do TSUE.(PAP)
Autor: Mieczysław Rudy
rud/ ann/