W przypadającą we wtorek 42. rocznicę Porozumień Sierpniowych w Stoczni Gdańskiej Radio Gdańsk wyemitowało koncert piosenek Jacka Kaczmarskiego w wykonaniu artystów polskiej sceny. Charyzmatyczny muzyk i poeta zwany niekiedy „bardem +Solidarności+ skończyłby w tym roku 65 lat.

Koncert został zarejestrowany w sobotę 27 sierpnia w historycznej sali BHP Stoczni Gdańskiej (to tam doszło do podpisania przełomowych porozumień 30 sierpnia 1980 roku). Choć wstęp na wydarzenie był wolny, stosunkowo niewielkie – jak na skalę zainteresowania koncertem – pomieszczenie nie pozwoliło na bezpośrednie uczestnictwo w wydarzeniu wszystkich zainteresowanych słuchaczy – poinformowali organizatorzy, którymi byli Młodzi dla Polski, NSZZ „Solidarność” i Radio Gdańsk.

 

Piosenki Jacka Kaczmarskiego wykonali we własnych aranżacjach tacy artyści jak Dariusz „Maleo” Malejonek, Katarzyna Malejonek, Jan Pietrzak, Marcin Styczeń, Norbert Smoła Smoliński, Mateusz Nagórski, Karolina Cicha i Danuta Błażejczyk. Solistom towarzyszył Big Band pod dyrekcją Andrzeja Grudzińskiego.

 

Przed rozpoczęciem wydarzenia zwrócono uwagę, że na sali znajdują się legendarni uczestnicy porozumień w Stoczni Gdańskiej 1980 roku: m.in. Joanna I Andrzej Gwiazdowie oraz działacz „Solidarności” i sygnatariusz Porozumień Sierpniowych Andrzej Kołodziej. Na sali obecny był również konsul generalny Węgier dr Pál Attila Illés.

 

Pomysłodawcami koncertu byli Marek Dudziński i Sławomir Sokołowski. Dudziński, szef gabinetu politycznego Ministra Zdrowia, powiedział: „Dzisiaj możemy cieszyć się muzyką Jacka Kaczmarskiego, świętować, oddawać cześć naszym bohaterom Sierpnia ’80 – państwu Joannie i Andrzejowi Gwiazdom, panu Andrzejowi Kołodziejowi i innym. Właśnie 42 lata temu w tej sali zaczęła się droga do wolności, którą dzisiaj możemy się cieszyć”. Jak przypomniał: „kiedy wchodzimy do tej sali BHP, widzimy napis: +Nie ma wolności bez Solidarności+”.

 

„Szanowni Państwo, chyba zgodzą się państwo ze mną, jak bardzo aktualne jest dzisiaj to zdanie” – powiedział Marek Dudziński, wskazując analogie pomiędzy wydarzeniami sierpniowymi w Polsce a obecną inwazją Rosji na Ukrainę.

 

Dudziński odniósł się również bezpośrednio do muzyki Jacka Kaczmarskigo. „W jego muzyce odkrywamy tak naprawdę całą ideę, całe przesłanie, które niesie ze sobą ruch i etos +Solidarności+” – ocenił, zapraszając publiczność na koncert, na którym miały zabrzmieć utwory autora „Murów”, zaaranżowanych w różnych stylach muzycznych – „od rocka po reggae przez muzykę współczesną”, choć – jak zaznaczył – część znajdujących się w repertuarze utworów miała być odwzorowana wiernie.

 

Koncert rozpoczęła piosenka „Arka Noego” w wykonaniu Dariusza „Maleo” Malejonka, zakończył się zaś „Murami” – najsłynniejszym utworem w dorobku Kaczmarskiego.

 

Jacek Kaczmarski urodził się 22 marca 1957 r. w Warszawie. Uczył się XV LO im. Narcyzy Żmichowskiej w Warszawie, a w 1980 r. ukończył Wydział Polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Obronił tam pracę dyplomową, zatytułowaną „Postać Stanisława Augusta Poniatowskiego w poezji okolicznościowej jego epoki”. Epoka oświecenia miała stać się później inspiracją jego utworów. Od dziecka, jako syn artystów malarzy Janusza Kaczmarskiego i Anny Trojanowskiej-Kaczmarskiej obcował także ze sztukami wizualnymi.

 

Autor biografii artysty, Krzysztof Gajda, w rozmowie z PAP przekonywał, że „Kaczmarski od dziecka był kreowany na artystę, wychowywany na artystę i sam był artystą”. „Już w roku 1974, czyli mając zaledwie 17 lat, napisał swoją słynną +Obławę+” – opowiadał Gajda. Druga połowa lat 70. była dla artysty okresem ożywionej działalności klubów studenckich. Odbywało się wówczas wiele konkursów muzycznych, w których Kaczmarski często uczestniczył. Na jednym z nich poznał Przemysława Gintrowskiego i Zbigniewa Łapińskiego. Później utworzył z nimi artystyczne trio.

 

„Nagrali kilka wspólnych płyt, lecz ich twórczość została przerwana dramatyczną sytuacją w kraju. Kaczmarski został na emigracji we Francji, Gintrowski i Łapiński wrócili do Polski. To, co po sobie pozostawili, jest wartościowe, lecz po powrocie Kaczmarskiego już nigdy pełna reaktywacja tria nie nastąpiła” – powiedział Gajda. Kaczmarski w 1984 roku zaczął pracować w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w Monachium, prowadził m.in. własny program „Kwadrans Jacka Kaczmarskiego”.

 

Początkowa faza twórczości Jacka Kaczmarskiej była naznaczona fascynacją Włodzimierzem Wysockim – rosyjskim pieśniarzem, poetą i aktorem. Jedna z popularniejszych piosenek Kaczmarskiego – „Obława”, jest wolnym tłumaczeniem utworu Wysockiego.

 

W 1978 r. Jacek Kaczmarski napisał słowa do melodii L’estaca, Katalończyka Lluisa Llacha. Utwór, w polskiej wersji zatytułowany „Mury” stał się nieformalnym hymnem „Solidarności”. Sam nie lubił, gdy nazywano go „bardem opozycji”. Według Gajdy, twórczość Kaczmarskiego – jak każda wielka, ponadczasowa twórczość – miała wiele płaszczyzn. „Kaczmarski nie ograniczył się do zaśpiewania kilku piosenek, które posłużyły w celach politycznych przez kilka lat. Był bardem +Solidarności+, w czasie, gdy było to bardzo potrzebne. (…) Czas mijał, a te pieśni nie traciły uniwersalności, bo utkane były z tkanki historycznej, nawiązań literackich i malarskich” – mówił Gajda.

 

W roku 1995 razem z drugą żoną Ewą i 7-letnią córką Patrycją artysta zamieszkał w Australii, występował jednak na koncertach w Polsce i promował w kraju swoje płyty. Podczas pobytu na emigracji powstały albumy „Między Nami” (1997) i „Dwie Skały”, nagrany w grudniu 1999 roku. Pisał także utwory prozatorskie. W Polsce ukazały się powieści: „Plaża dla psów”, „O aniołach innym razem” (1999), a także „Napój Ananków” (2000).

 

Jacek Kaczmarski zmarł 10 kwietnia 2004 roku w Gdańsku w wyniku choroby nowotworowej. (PAP)

 

autorka: Malwina Wapińska

 

Porozumienia sierpniowe miały fundamentalne znaczenie

Obalić taki system drogą pokojową, bez przemocy, system, który dysponował bronią jądrową i bez mrugnięcia okiem doprowadził do wymordowania milionów, którego narzędziem były terror i strach – to wielki triumf polskości – powiedział wicepremier Piotr Gliński w środowym „Super Expressie”.

W opublikowanym w środowym „Super Expressie” wywiadzie wicepremier i minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński powiedział, że porozumienia sierpniowe miały znaczenie fundamentalne dla naszego państwa i narodu, ale ich znaczenie wykraczało daleko poza granice Polski.

 

„To były wydarzenia, których nikt się nie spodziewał, a które zmieniły losy świata. Doprowadziły bowiem – w dłuższej perspektywie – do obalenia komunizmu. Ja sam urodziłem się w czasach komunizmu, żyłem w nim i miałem poczucie, że on zawsze już będzie trwał. To były długie lata utraconych szans rozwojowych dla Polski, dla całych pokoleń” – powiedział Piotr Gliński.

 

Przypomniał okres „Solidarności”, „czas wielkiej nadziei, wielkiego czynu, wielkiej przemiany”. W jego opinii ta zmiana była tak głęboka, że nawet mimo wprowadzenia stanu wojennego nie był możliwy powrót do czasów sprzed sierpnia 1980 r.

 

„To, że wydarzenia o tak wielkim znaczeniu historycznym, miały miejsce w Polsce, to powód do wielkiej dumy. To było zjawisko absolutnie oddolne, wielki polski fenomen, który wyrastał wprost z naszej kultury, z naszej historii, z naszych wartości” – stwierdził wicepremier.

 

Wskazał także na pokojową drogę przemian, która według niego związana była z chrześcijaństwem.

 

„Obalić taki system drogą pokojową, system, który dysponował bronią jądrową i bez mrugnięcia okiem doprowadził do wymordowania milionów ludzi (ponad stu milionów ludzi na całym świecie), którego narzędziem był terror i strach – to było gigantyczne osiągnięcie naszego narodu. To wielki triumf polskości” – powiedział wicepremier Gliński. (PAP)

 

Autor: Marek Siudaj

 

ms/ joz/