Zawieszenie broni w Syrii obowiązuje do poniedziałku. Zachęcone ustaniem walk USA i Rosja chcą przedłużyć je już jednak do środy, mimo głosów o sporadycznym łamaniu punktów rozejmu. Z kolei ONZ apeluje do wszystkich stron konfliktu o umożliwienie bezpiecznego przejazdu konwojom humanitarnym do oblężonego Aleppo.
– Panuje zgoda. Mimo sporadycznych doniesień o łamaniu rozejmu, porozumienie utrzymuje się w mocy, a skala przemocy jest wyraźnie mniejsza – mówił w środę na briefingu prasowym rzecznik amerykańskiego Departamentu Stanu Mark Toner. Także Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka z siedzibą w Londynie poinformowało, że w ciągu 48 godzin od wejścia rozejmu w życiu – w poniedziałek po zachodzie słońca – nie stwierdzono żadnych ofiar w ludziach – podaje Al-Dżazira.
Rosja i USA, które w piątek w Genewie doszły do porozumienia w kwestii zawieszenia walk w Syrii przez tydzień, chcą przedłużyć rozejm o dwa kolejne dni. Rozmawiali o tym w środę przez telefon sekretarz stanu USA John Kerry oraz szef rosyjskiej dyplomacji Siergiej Ławrow. – Podczas rozmowy zgodzili się przedłużyć porozumienie o dwa kolejne dni – mówił Toner. Rzecznik Departamentu Stanu powiedział też, że jeśli zawieszenie broni wciąż będzie przestrzegane, Waszyngton i Moskwa będzie rozmawiali o dalszym przedłużeniu, a celem będzie „przedłużenie bezterminowe, aby zmniejszyć skalę przemocy”. Zdaniem Kremla, rozejm daje nadzieję na zakończenie pięcioletniej wojny w Syrii, z kolei Kerry Waszyngton stwierdził, że to „ostatnia szansa”, aby zaprowadzić w kraju pokój, do czego amerykańska administracja chce dążyć.
Jednak pojawiają się też głosy krytyczne. Jak podaje BBC, rosyjskie ministerstwo obrony oskarżyło Stany Zjednoczone, że łamią umowę i stosują „zasłonę słowną”, aby ukryć fakt, że wcale nie monitorują czy syryjscy rebelianci przestrzegają porozumienia z Genewy. Rosja i USA są bowiem w syryjskim konflikcie po dwóch stronach barykady – Waszyngton wspiera opozycję, a Kreml prezydenta Syrii Baszara al-Assada. Także znany syryjski polityk opozycji George Sabra powiedział, że łamanie poprzedniego rozejmu zniechęca obie strony do przestrzegania umowy z Genewy. Jego zdaniem jest też za wcześnie, aby mówić o wznowieniu rozmów pokojowych, które zostały zerwane w kwietniu.
Problem jest jednak z pomocą humanitarną, która miała dotrzeć do oblężonych dzielnic w północnej części miasta Aleppo. Al-Dżazira informuje, że w środę dwadzieścia ciężarówek z żywnością, wody i lekarstwami utknęło na syryjskiej granicy. Wysłannik ONZ ds. Syrii Staffan de Mistura obwinił za to rząd Syrii, który nie zapewnił organizacji specjalnych przepustek. Umożliwienie pomocy mieszkańcom było jednym z punktów zawieszenia broni w Genewie. – Z tego co wiemy, konwoje humanitarne na razie nie mają dostępu, więc będziemy o to zabiegać i rozmawiać z Rosjanami. Wywieramy presję na reżim Al-Assada – mówił na briefingu Mark Toner.
Wypracowane w Genewie porozumienie zakłada wstrzymanie wszelkich działań militarnych na terenach, które znajdują się pod kontrolą syryjskich rebeliantów. Kerry i Ławrow ogłosili także w niedzielę, że połączą siły w walce z Państwem Islamskim (ISIS) – dżihadystami, którzy na terenie Syrii utworzyli kalifat. Siedem dni po ustaniu walk ma powstać łączone centrum dowodzenia, które skupi się na ISIS, a także innej ekstremistycznej organizacji – Froncie al-Nusra.
Wojna w Syrii trwa już pięć lat. Na oblężonych terenach żyje blisko 600 tys. osób, z czego połowa to mieszkańcy Aleppo. W maju Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka podało, że w konflikcie w Syrii zginęło już nawet 400 tys. cywilów. W lipcu ONZ poinformowało, że wysiedlonych z domów zostało 7,6 mln ludzi, a ponad 4 mln uciekło z kraju.
Aleksandra Gersz AIP, AP Photo