W sobotę po 12 latach formalnie zakończył się ścisły nadzór wierzycieli z Unii Europejskiej nad finansami publicznymi Grecji. Oznacza to, że kraj ten nie będzie już musiał poddawać się kwartalnym kontrolom, by otrzymywać wypłaty z pakietu pomocowego – poinformowała agencja Associated Press.
To „historyczny dzień dla Grecji” – oświadczył premier Kyriakos Micotakis podczas wystąpienia w państwowej telewizji.
Jak zaznacza AP, zakończenie ścisłego nadzoru finansowego daje centroprawicowemu rządowi Micotakisa większą swobodę budżetową w czasie, gdy Grecja, podobnie jak cała Europa, zmaga się z rosnącymi kosztami życia związanymi ze skutkami pandemii koronawirusa, jak również z kryzysem energetycznym wywołanym przez rosyjską inwazję na Ukrainę.
Nie oznacza to jednak końca jakiegokolwiek nadzoru finansowego nad Grecją. Podobnie jak inne kraje UE, takie jak Hiszpania, Portugalia, Cypr i Irlandia, będzie ona wciąż nadzorowana przez wierzycieli podczas spłacania należności. W jej przypadku zajmie to kolejne dwa pokolenia, a ostatnie pożyczki mają zostać spłacone w 2070 roku.
Cytowany przez AP Wolfango Piccoli, wiceprezes i dyrektor ds. badań w firmie konsultingowej Teneo, który od lat zajmuje się kryzysem finansowym w Grecji, powiedział, że koniec wzmocnionego nadzoru to „głównie kwestia techniczna”. Rząd Micotakisa może to wykorzystać do zbicia kapitału politycznego w kraju, ale „ogromna większość społeczeństwa jest skupiona na problemie rosnących kosztów utrzymania” – ocenił.
Kryzys zadłużenia w Grecji wstrząsnął światowymi rynkami i „nadwyrężył jedność UE do granic możliwości” – przypomina Associated Press.
Inwestorzy przestali pożyczać Grecji pieniądze w 2010 roku, gdy Ateny przyznały się do podawania błędnych danych budżetowych. Aby zapobiec niewypłacalności kraju, unijni partnerzy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy zaaprobowali trzy programy pakietów ratunkowych na lata 2010-2018 o łącznej wartości 290 mld euro.
W zamian wierzyciele zażądali od Grecji głębokich redukcji wydatków państwowych i cięć płac, podwyższenia podatków, prywatyzacji i innych szeroko zakrojonych reform mających na celu uzdrowienie finansów publicznych. Grecka gospodarka skurczyła się o ponad jedną czwartą, a bezrobocie wzrosło do prawie 28 proc.
Spowolnienie gospodarcze i rządowe działania pomocowe w ramach walki ze skutkami pandemii koronawirusa sprawiły, że dług publiczny Grecji osiągnął poziom 206 proc. PKB w 2020 roku, ale w 2021 roku obniżył się i oczekuje się, że w tym roku wyniesie 185 proc.(PAP)
mma/ akl/