Premier Donald Tusk powiedział w poniedziałek przed szczytem w Brukseli, że poprze nominację premierki Estonii Kai Kallas na jedno z najwyższych stanowisk w UE. Wyraził też poparcie dla ubiegającej się o drugą kadencję szefowej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen, mówiąc, że ma ona „pełne zrozumienie dla sprawy polskich”.
„Kaja Kallas jest bardzo dobrą kandydatką, bardzo dobrze zna problemy naszego regionu, rozumie realia ukraińskie i rosyjskie” – powiedział Tusk, wchodząc na spotkanie liderów Europejskiej Partii Ludowej (EPL) w Brukseli. „Prezentuje stanowisko jeden do jednego takie jak polskie” – podkreślił. „Byłbym bardzo zadowolony, gdyby to ona dostała nominację” – dodał.
Według nieoficjalnych informacji Kallas, której Estońska Partia Reform (ER) należy w Parlamencie Europejskim do liberalnej grupy Odnowić Europę, może zostać szefową unijnej dyplomacji.
Tusk poparł także von der Leyen, która – w jego ocenie – ma „pełne zrozumienie dla polskich spraw”, takich jak „bezpieczeństwo, kopuła nad naszym niebem, wschodnia granica, fortyfikacje, migracje”. „Te trudne i takie niejednoznaczne do tej pory w Europie tematy mamy dobrze przegadane i jako kraj będziemy mieli z tego sporo pożytku” – podkreślił premier.
Jednocześnie ocenił, że jest jeszcze zbyt wcześnie, by przesądzać w sprawie poparcia dla byłego premiera Portugalii Antonio Costy, który według nieoficjalnych doniesień jest typowany przez socjaldemokratów w PE na przewodniczącego Rady Europejskiej, czyli gospodarza unijnych szczytów. „Będziemy o tym dyskutować, ale dla mnie jest jeszcze za wcześnie, by o tym przesądzać”. Jak mówił Tusk, wymaga to „wyjaśnienia prawnej sytuacji w Portugalii”.
Jeśli funkcja przewodniczącego Rady Europejskiej przypadnie socjaldemokratom, a szefa unijnej dyplomacji liberałom, to EPL (do której z Polski należą PO i PSL) obsadzałaby dwa pozostałe stanowiska przewodniczących: Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego. Obecne szefowe tych instytucji – Ursula von der Leyen i Roberta Metsola – zabiegają o reelekcję.
Szef polskiego rządu powiedział też dziennikarzom, że na nieformalnym szczycie przywódców 27 krajów UE w poniedziałek oczekuje porozumienia w sprawie obsady najwyższych stanowisk w UE, ale jeszcze nie ostatecznego. Kolejne, już formalne posiedzenie Rady Europejskiej odbędzie się 27-28 czerwca.
Pytany o potencjalny sojusz EPL z partią Bracia Włosi premierki Włoch Giorgii Meloni, Tusk odparł, że grupy zrzeszające partie centrowe – EPL, socjaldemokraci (S&D) i liberałowie (Odnowić Europę) – mają teraz większość w PE, dlatego nie jest konieczna zmiana całego krajobrazu politycznego w Unii.
Według unijnego źródła z Meloni rozmawiał w poniedziałek w Brukseli były polski premier Mateusz Morawiecki. Prawo i Sprawiedliwość oraz partia Bracia Włosi włoskiej premierki należą do tej samej grupy politycznej w PE, Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR). Według źródła rozmowy z udziałem Meloni, Morawieckiego, a także premiera Węgier Viktora Orbana dotyczą zjednoczenia sił na prawicy w PE.
Przed szczytem EPL Tusk zjadł obiad z premierem Grecji Kyriakosem Micotakisem, liderem niemieckiej partii CDU Friedrichem Merzem oraz przewodniczącym hiszpańskiej Partii Ludowej (PP) Albertem Feijoo. „Omawiają strategię na szczyt EPL i na posiedzenie Rady Europejskiej” – podało unijne źródło.
Tusk napisał też na X, że „Polska chce Europy zdecydowanej i silnej w sprawach bezpieczeństwa, migracji, praworządności i obrony”, a także „gotowej finansować te potrzeby”. „To moje priorytety w rozpoczynających się właśnie negocjacjach” – podkreślił.
Z Brukseli Magdalena Cedro i Karolina Mózgowiec (PAP)