Do 2019 r. szara strefa w Polsce spadła do 13,55 proc., jednak pandemia i wojna na Ukrainy sprawiły, że znowu zaczęła rosnąć i na koniec 2022 r. wyniosła 20,65 proc. PKB – wynika z opublikowanego w czwartek raportu „Przeciwdziałanie szarej strefie w latach 2012-2022”.
W czwartek został zaprezentowany raport „Przeciwdziałanie szarej strefie w latach 2012-2022”, opracowany przez UN Global Compact Network Poland. Wynika z niego, że w roku 2014 szara strefa wynosiła 18,09 proc. PKB a do końca 2019 r. udało się ją obniżyć do 13,55 proc. Jednak najpierw epidemia covid a następnie wybuch wojny na Ukrainie sprawiły, że szara strefa znowu znacznie urosła i na koniec 2022 r. sięgnęła 20,65 proc. PKB – szacują eksperci UN Global Compact.
W raporcie wskazano, że po pandemii i po wybuchu wojny należy zwrócić uwagę szczególnie na obrót paliwami płynnymi oraz napojami spirytusowymi, jako że ze względu na sankcje nałożone na Rosję w tych branżach mogą pojawić się próby przemytu produktów ze wschodu. Poza tym raport sugeruje, że możliwy jest wzrost szarej strefy w zakresie nielegalnych migracji, w zatrudnieniu – chodzi o ryzyko wzrostu tendencji do zatrudniania na czarno – oraz w zakresie pożyczek finansowych.
W raporcie zwrócono także uwagę, że dotychczasowe działania Ministerstwa Finansów, jako choćby powołanie Krajowej Administracji Skarbowej, wprowadzenie jednolitego pliku kontrolnego czy systemu monitorowania importu i eksportu towarów doprowadziły do ograniczenia szarej strefy.
„W ramach walki z szarą strefą wdrażamy nowoczesne rozwiązania technologiczne. Naszym priorytetowym programem jest Krajowy System e-Faktur, który działa od 2022 r. Obecnie ma on charakter fakultatywny, ale od lipca 2024 r. będzie obligatoryjny. Umożliwi on skuteczniejsze przeciwdziałanie nieprawidłowościom i szybką reakcję na próby wyłudzeń” – powiedział wiceminister finansów i szef KAS Bartosz Zbaraszczuk.
Jako inny ważny projekt wskazał jednolity plik kontroli w podatku dochodowym od przedsiębiorców, którego wdrożenia wraz z innymi danymi pozwoli na stworzenie „kompleksowego obrazu wydarzeń gospodarczych”.
Z raportu wynika, że spośród 14 monitorowanych branż w okresie 2012-2022 w 5 wystąpił istotny postęp w walce z szarą strefą, a w 2 doszło do pogorszenia sytuacji. (PAP)
autor: Marek Siudaj
ms/ mmu/