-8.4 C
Chicago
czwartek, 13 lutego, 2025

Sprawa ewentualnej wizyty Netanjahu w Polsce. Nakaz aresztowania MTK ma izolować oskarżonych, ale… bywa nieskuteczny

Popularne

Strony Internetowe / SEO
Realizacja w jeden dzień!
TEL/SMS: +1-773-800-1520

Nakaz aresztowania wydany przez Międzynarodowy Trybunał Karny ma utrudniać podróże oskarżonym, ale bywa nieskuteczny. Były prezydent Sudanu Omar el-Baszir pomimo nakazu odwiedził kilka krajów będących członkami MTK. W 2023 roku przywódca Rosji Władimir Putin nie pojawił się na szczycie BRICS w RPA, ale w 2024 roku był w Mongolii.

Pomimo formalnych zobowiązań wynikających z członkostwa w MTK, wiele państw odmawia aresztowania wysokich rangą polityków z innych krajów, powołując się na względy dyplomatyczne, polityczne i interpretacje dotyczące immunitetu. Istnieje kilka teorii prawnych dotyczących tego, czy głowa państwa jest objęta immunitetem chroniącym przed aresztowaniem oraz czy immunitet może zostać uchylony w przypadku poważnych przestępstw takich jak ludobójstwo, zbrodnie wojenne czy zbrodnie przeciwko ludzkości.
Po wydaniu przez MTK nakazu aresztowania premiera Izraela Benjamina Netanjahu pojawiły się obawy, że sprawa ta może stanowić kolejny cios dla autorytetu haskiego Trybunału. Komentatorzy przypominają w tym kontekście takie wydarzenia jak wizyta Putina w Mongolii we wrześniu 2024 roku, gdzie mimo nakazu aresztowania nie doszło do zatrzymania rosyjskiego przywódcy.
Mongolia jest jednym z ponad 120 sygnatariuszy Statutu Rzymskiego, który ustanowił MTK w 2002 roku, ale z powodu położenia geograficznego kraju i relacji z Rosją władzom w Ułan Bator trudno było podjąć działania w celu aresztowania Putina. Decyzja ta została jednak uznana za naruszenie zobowiązań wynikających z członkostwa w Trybunale i element podważania zaufania do skuteczności MTK.
Właśnie Mongolia była pierwszym państwem członkowskim MTK, dokąd udał się Putin, od kiedy w marcu 2023 roku wydano nakaz jego aresztowania za rolę w zbrodni wojennej polegającej na bezprawnej deportacji ukraińskich dzieci. Po wydaniu nakazu pojawiły się spekulacje, że przywódca Rosji może unikać przelotu nad krajami, które są stronami Statutu Rzymskiego. Być może z powodu obaw związanych z nakazem aresztowania wydanym przez MTK, Putin nie wziął udziału w sierpniu 2023 roku w szczycie BRICS w Republice Południowej Afryki, która teoretycznie miała obowiązek zatrzymania go, gdyby przybył na jej terytorium. Ostatecznie na szczycie reprezentował Rosję minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow.
W latach 2009-2010 prezydent Sudanu Omar el-Baszir został oskarżony przez MTK o liczne przypadki zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości i ludobójstwa. Nakazy aresztowania wydano na podstawie jego „osobistej odpowiedzialności karnej” za domniemane zbrodnie popełnione podczas konfliktu, który rozpoczął się w Darfurze w 2003 roku. Jednak pomimo tych nakazów, w ciągu minionej dekady Baszir odbył ponad 150 podróży do kilkudziesięciu krajów, w tym Chin, Arabii Saudyjskiej i Egiptu, w tym także do tych, które są stronami statutu, na mocy którego ustanowiono MTK, np. do Nigerii, RPA i Jordanii.
Przypadek Jordanii został skierowany przez MTK do Rady Bezpieczeństwa ONZ, gdy w marcu 2017 roku władze w Ammanie nie aresztowały Baszira. Rząd Jordanii argumentował wówczas, że jako urzędujący szef państwa był on objęty immunitetem, a pociąganie do odpowiedzialności osób winnych przestępstw objętych jurysdykcją Trybunału nie powinno odbywać się kosztem „podstawowych zasad prawa międzynarodowego, które zapewniają pokojowe relacje między państwami”. Podobny przypadek dotyczył RPA, która również nie dokonała aresztowania Baszira, jednak MTK nie skierował sprawy do ONZ. 15 marca 2016 roku Sąd Najwyższy RPA orzekł, że zaniechanie aresztowania Baszira było bezprawne.
Państwami będącymi stronami MTK, które bez problemu odwiedził Baszir po wydaniu nakazu aresztowania były m.in. Czad, Dżibuti i Kenia. W tamtym czasie krytykowano MTK za skupianie się na kontynencie afrykańskim, oskarżając go o bycie narzędziem postkolonialnym wykorzystywanym do realizacji interesów Zachodu, i w ten sposób tłumaczono pośrednio, czemu państwa te nie zdecydowały się na aresztowanie go i wydanie Trybunałowi.
Na terenie obcego kraju złapany został w 2016 roku były zastępca przywódcy rebelianckiej Armii Bożego Oporu, Ugandyjczyk Dominic Ongwen. W Republice Środkowoafrykańskiej wytropili, pojmali, a następnie przekazali go Amerykanom (za 5 milionów dolarów nagrody) muzułmańscy partyzanci z ugrupowania Seleka. Amerykanie przekazali Ongwena ugandyjskiemu wojsku, ale ostatecznie trafił on do Hagi, gdzie w 2021 roku został skazany na 25 lat więzienia za zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości, tortury, niewolnictwo seksualne i grabieże.
Z kolei polityk z Wybrzeża Kości Słoniowej Charles Ble Goud został aresztowany w Ghanie w 2013 roku w ramach wspólnej operacji sił bezpieczeństwa obu krajów. Po aresztowaniu Ble Goude został ekstradowany do Wybrzeża Kości Słoniowej, gdzie postawiono mu zarzuty zbrodni wojennych, zabójstw, narażania bezpieczeństwa państwa i kradzieży własności państwowej. W 2014 roku został przewieziony do Hagi, gdzie wraz z prezydentem Wybrzeża Laurentem Gbagbo został oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości związane z przemocą po wyborach.
W listopadzie 2024 roku MTK wydał nakazy aresztowania premiera Izraela Benjamina Netanjahu i byłego ministra obrony Izraela Joawa Galanta za zbrodnie wojenne popełnione w Strefie Gazy: wywołanie głodu jako metody prowadzenia wojny oraz zbrodnie przeciwko ludzkości w postaci morderstwa, prześladowań i innych nieludzkich czynów.

Joanna Baczała (PAP)

 

baj/ ap/ lm/

- Advertisement -

Podobne

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Ostatnio dodane

Strony Internetowe / SEO
Realizacja w jeden dzień!
TEL/SMS: +1-773-800-1520