Kryzys koronawirusowy i brexit pokazują, jak wrażliwe są globalne łańcuchy dostaw. Czy produkcja ważnych towarów zostanie przeniesiona z powrotem do Niemiec? – zastanawia się niemiecki tygodnik „Spiegel”.
„Podczas pierwszej fali wydawało się, że niektóre firmy od razu tego dokonały: producenci bielizny i materacy przestawili się na produkcję maseczek, produkowanych (dotąd) przede wszystkim w Chinach. Ale czy będzie też szerszy trend w kierunku renacjonalizacji?” – dodaje.
Na przełomie roku debata przybrała w Niemczech na sile. „W całej UE brakuje szczepionek na koronawirusa. Spowodowane jest to chaotyczną polityką zamówień, ale także niewystarczającymi mocami produkcyjnymi. Niemiecki producent szczepionek, BioNTech, pracuje obecnie z pełną mocą nad ukończeniem nowej fabryki w Marburgu” – pisze gazeta.
Niemieckie Stowarzyszenie Przemysłu Farmaceutycznego opowiada się za zwiększeniem produkcji w Europie.
Właściciel firmy farmaceutycznej Thomas Buettner uważa, że dyskusja na ten temat została jedynie odroczona. „Dopóki szukamy szczepionki, nie ma czasu na ten temat. Ale powróci on do porządku dziennego w pierwszym lub drugim kwartale, aby uniknąć +wąskich gardeł+ i zależności” – ocenia.
„Jednak rząd federalny najwyraźniej chce uniknąć wrażenia, że wieloletni mistrz świata w eksporcie (tj. Niemcy – PAP) obecnie się izoluje” – pisze „Spiegel”. „Odpowiedzią na pandemię z pewnością nie może być teraz renacjonalizacja wszystkich międzynarodowych łańcuchów dostaw. Wtedy każdy zapłaciłby bardzo wysoką cenę” – powiedziała kanclerz Angela Merkel. Przed renacjonalizacją ostrzegał również Dieter Kempf, prezes Federacji Przemysłu Niemieckiego (BDI): „To byłoby złe dla nas jako narodu eksportującego”.
Pandemia skłoniła jednak do myślenia wiele firm. Dotyczy to w szczególności produkcji just-in-time, szeroko rozpowszechnionej w branży motoryzacyjnej, w której części są dostarczane tylko wtedy, gdy są potrzebne. „Były już momenty szoku, szczególnie w lutym i marcu (ub.r.)” – mówi przedstawiciel BDI.
Ekonomiści ostrzegają przed powrotem do „Made in Germany” ze względu na silne więzi Niemiec z resztą świata. „W Niemczech renacjonalizacja i powrót produkcji do kraju miałyby ogromne negatywne konsekwencje dla siły ekonomicznej” – piszą badacze ośrodka Ifo Lisandra Flach i Marina Steininger. Według ich obliczeń wpływ pandemii byłby „nieco mniejszy w zdeglobalizowanym świecie”. Jednocześnie jednak „niemiecki produkt krajowy brutto zostałby cofnięty do poziomu z 1996 r. z powodu deglobalizacji i szoku wywołanego przez Covid-19”.
„Ale koszty nie zawsze są decydujące, co pokazuje spojrzenie na tradycyjnie bardziej protekcjonistyczną Francję” – wskazuje „Spiegel”. Jak wskazuje, w sondażu przeprowadzonym przez Instytut Odoxa 89 procent ankietowanych poparło przeniesienie produkcji przemysłowej, nawet jeśli miałoby to podnieść ceny. „Nastrój pasuje do zapowiedzi prezydenta Emmanuela Macrona, że wzmocni niezależność gospodarczą kraju” – zauważa „Spiegel”.
„Także w Niemczech cena to nie wszystko – przynajmniej jeśli chodzi o leki i materiały ochronne” – wskazuje gazeta. W sondażu dla Fundacji Roberta Boscha 92 proc. respondentów opowiedziało się za zwiększeniem produkcji wyrobów medycznych w Niemczech i Europie – nawet jeśli w rezultacie ceny miałyby wzrosnąć. (PAP)
bml/ akl/