Bałtyk jest obecnie najbardziej niebezpiecznym morzem na świecie; pływające po nim statki, tak jak samoloty, muszą mieć swoich właścicieli, armatorów, państwa, które odpowiadają za ich działanie – powiedział we wtorek w Brukseli szef MSZ Radosław Sikorski.
Sikorski, który przybył do Brukseli na spotkanie ministerialne UE-Afryka, pytany był o incydenty na Morzu Bałtyckim, m.in. przecięcie podmorskich kabli. W tym kontekście odniósł się do statków, które pływają pod różnymi banderami.
„Ta anarchia na morzach związana z tak zwanymi (…) wygodnymi banderami, czy wręcz statkami bez żadnych bander, musi się skończyć. Nie może być tak, że mamy zagrożenie klęską środowiskową i jakby do niej doszło, to nie ma z kogo ściągać ubezpieczenia. Statki, tak jak samoloty, muszą mieć swoich właścicieli, muszą mieć swoich armatorów, muszą mieć państwa, które odpowiadają za ich działanie. Bałtyk jest w tej chwili najniebezpieczniejszym morzem na świecie. Nawet jeśli przyjmiemy, że incydenty przerwania kabli czy rurociągów są wypadkami, to i tak jest ich za dużo” – powiedział.
Szef MSZ dodał, że usuwanie skutków tego typu katastrof byłoby bardzo kosztowne. „Za to powinni odpowiadać sprawcy, czyli kapitanowie, armatorzy i kraje, pod których banderą te statki operują. To musi być uregulowane. Obecne przepisy, czy to konwencji kopenhaskiej (…) czy ONZ-owskiej konwencji prawa morza, nie dają wystarczających instrumentów. Dają prawo do zatrzymań w strefie wód terytorialnych, już bardzo ograniczone prawa w strefie ekonomicznej i praktycznie żadnych na wodach międzynarodowych, a kable, rurociągi i możliwe czy to wycieki ropy, czy naruszenie znajdujących się na dnie starych zasobników z bronią chemiczną mogą się zdarzyć na wodach międzynarodowych, a mimo to mieć wpływ na całe to bardzo płytkie i zamknięte morze, jakim jest Bałtyk” – wyjaśnił.
Na pytanie, czy jest sposób, poza traktatami, regulowania tych kwestii, Sikorski przypomniał, że kilka dni temu odbyło się spotkanie Rady Państw Morza Bałtyckiego. „Polska od lipca będzie przewodzić tej organizacji i taką misję nam powierzono: aby zaproponować sposób uregulowania tej sprawy przynajmniej jeśli chodzi o Bałtyk, który jest bardzo specyficznym akwenem” – odparł.
Rosja wykorzystuje tzw. flotę cieni, czyli stare, wysłużone statki, w większości nieubezpieczone i pływające pod różnymi banderami, do transportowania swojej ropy naftowej z ominięciem sankcji nałożonych przez Zachód. Statki stanowią poważne zagrożenie również dla wód państw UE, bo w przypadku np. wycieku ropy nikt nie ponosiłby odpowiedzialności. Zachód sukcesywnie nakłada sankcje na te jednostki.
Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)
luo/ akl/ lm/