W opublikowanym corocznym raporcie w sekcji poświęconej wolności słowa, w tym prasy, resort dyplomacji wspomina o prawomocnym wyroku skazującym, z lutego ub.r., dla dziennikarza „Wprost” Michała Majewskiego na karę grzywny za „chronienie źródeł informacji”.
Chodzi o sprawę z 2014 r., kiedy dziennikarz odmówił oddania swojego komputera funkcjonariuszom ABW, którzy weszli do redakcji tygodnika w związku z ówczesną aferą podsłuchową. Resort wskazał na krytykę wyroku przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, które uznało go za jasne pogwałcenie wolności słowa.
I właśnie wyrok skazujący dziennikarza „Wprost”, użycie siły wobec dziennikarzy przez policję, stronniczość telewizji publicznych oraz wzrost liczby wyroków związanych z karnymi sprawami o zniesławienie – to główne przypadki naruszeń wolności słowa i prasy wymienione w opublikowanym we wtorek raporcie Departamentu Stanu USA o prawach człowieka.
Wśród innych wymienionych problemów w dokumencie znajduje się m.in. użycie przemocy przez policję wobec dziennikarzy relacjonujących zamieszki podczas Marszu Niepodległości. Postrzelony w twarz kulą gumową został fotoreporter „Tygodnika Solidarność” Tomasz Gutry, zaś inni byli bici pałkami i potraktowani armatkami wodnymi i gazem łzawiącym. Raport notuje, że władze zapowiedziały śledztwo w sprawie, a policja przeprosiła za incydenty.
Innym incydentem jest atak nieznanych sprawców na redakcji magazynu gospodarczego „Fakty” w lipcu ubiegłego roku, którzy chuligani pomylili z programem telewizji TVN. Redakcja została zniszczona, a na jej ścianach wymalowano swastykę oraz napis „Fakty TVN wypad”
Dokument wskazuje także również na problematyczne prawa, notując m.in. że choć w mediach nie obowiązuje cenzura, to prawo prasowe nakazuje poszanowanie uczuć religijnych. Wspomina też o tym, że „krytycy zarzucają uporczywą prorządową stronniczość w programach informacyjnych telewizji państwowej”.
Innym wymienionym zagadnieniem są prawa dotyczące pomówień w kodeksie karnym, karania za obrazę uczuć religijnych oraz znieważenia urzędników państwowych. Raport wspomina przy tym o zatrzymaniu osób, które umieściły tęczowe flagi na pomnikach w Warszawie. Dokument zaznacza, że zatrzymanym groziła kara do 2 lat więzienia. Sprawa została ostatecznie umorzona przez prokuraturę w styczniu br.
Raport przywołuje też opinię Fundacji Helsińskiej na temat spraw karnych dotyczących zniesławienia z art. 212 k.k. Według fundacji, prawo ma negatywny efekt na wolność prasy, zwłaszcza mniejszych lokalnych mediów. Notuje również, że w ostatnich latach „znacząco wzrosła liczba wyroków skazujących” z tego tytułu. Departament Stanu jednocześnie przywołuje uchylenie przez Sąd Najwyższy wyroku skazującego przeciwko dziennikarzowi Wojciechowi Biedroniowi za zniesławienie sędziego Wojciecha Łączewskiego.
Departament Stanu co roku publikuje raporty na temat przestrzegania praw człowieka we wszystkich państwach świata. W marcowym raporcie dot. Polski za rok 2020, jako główne problemy w tej kwestii uznano – poza kwestią art. 212 k.k. – przemoc i groźby przemocy przeciwko osobom LGBT oraz przestępstwa przeciwko mniejszościom etnicznym.
(PAP)
osk/ kgod/