19 sierpnia Grupa Bojowa Reinefartha wsparta lotnictwem zamyka pierścień wokół Starówki. Powstańcy tracą Politechnikę. Ginie tam założyciel Polskiego Związku Pływackiego, sędzia Tadeusz Semadeni. Z Puszczy Kampinoskiej i Lasu Kabackiego na pomoc stolicy przebijają się kolejne oddziały AK.
Grupa Bojowa Reinefartha siłami 10 batalionów piechoty przeprowadza szturm na Stare Miasto i zamyka pierścień oblężenia. Wspierają ich: artyleria, czołgi i działa szturmowe, operujący w okolicy Dworca Gdańskiego pociąg pancerny oraz „sztukasy”. Pod gruzami kamienicy przy ul. Nowomiejskiej ginie biolog i zoolog dr Michał Strankowski.
Żołnierze kpt. Stefana Golędzinowskiego „Golskiego” wycofują się z płonących budynków Politechniki Warszawskiej do kamienic przy ul. Noakowskiego. W walce ginie sędzia Sądu Okręgowego i kierownik Wydziału Penitencjarnego Departamentu Sprawiedliwości Delegatury Rządu RP na Kraj i rekordzista Polski w pływaniu stylem dowolnym na 100 m i założyciel Polskiego Związku Pływackiego, Tadeusz Semadeni.
Tego samego dnia na stole operacyjnym szpitala polowego „Sano” przy ul. Lwowskiej 13, umiera ranny podczas walk o Politechnikę jego 16-letni syn Allan Andrzej Semadeni ps. Allan.
W Powstaniu Warszawskim walczą żołnierze Żydowskiej Organizacji Bojowej. Pod dowództwem por. Icchaka Cukiermana ps. Antek utworzyli na Żoliborzu wraz z AK-owcami pluton niszczycieli czołgów. W odezwie z początku sierpnia „Antek” – uczestnik powstania w warszawskim getcie (1943) nawoływał Żydów do przyłączenia się do oddziałów Powstania Warszawskiego. Do walk włączyło się i podporządkowało dowództwu AK także 1656 żołnierzy Armii Ludowej (AL), dwa bataliony Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW), oddziały Wojskowe Pogotowia Polskich Socjalistów oraz przedstawiciele różnych nurtów konspiracji.
Z Puszczy Kampinoskiej na Żoliborz dociera grupa kilkuset żołnierzy AK mjra Alfonsa Kotowskiego ps. Okoń. Odsiecz nadciąga także z południa – z Lasu Kabackiego w kierunku Sadyby przebija się ponad 360 AK-owców.
W Instytucie Radowym przy Wawelskiej 15 (ob. Narodowy Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej Curie–Państwowy Instytut Badawczy) rosyjscy esesmani z RONA dokonują egzekucji co najmniej kilkudziesięciu osób – pacjentów i pracowników Miejskiego Szpitala Przeciwrakowego (okupacyjna nazwa instytutu). Zrabowano lub zniszczono wyposażenie, a budynki instytutu podpalono kilkukrotnie. Pierwszej masakry ronowcy dokonali już 5 sierpnia. (PAP)
autor: Maciej Replewicz