Rzecznik Praw Obywatelskich upomni się o uchodźców oraz osoby, które ich przyjmują. Marcin Wiącek zapowiedział we wtorek, że skieruje wystąpienia w związku z przepisami dotyczącymi praw przysługujących uciekinierom, którzy otrzymali numer PESEL oraz osobom, które ich przyjmują w swoich domach.
Wiącek zwrócił uwagę, ze uchodźcy z Ukrainy, mogą otrzymać np. „500+” na dzieci, z którymi przybyli do Polski, dopiero po otrzymaniu numeru PESEL. Fakt, że muszą czekać w kolejce do rejestracji w Powszechnym Elektronicznym Systemie Ewidencji Ludności, prowadzi do „zaburzenia zasady równości”.
W ocenie RPO racjonalnym byłoby wprowadzenie zasady, według której, uchodźcy mogliby korzystać z praw wynikających z ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, np. 500+, niejako wstecz, czyli od dnia przekroczenia granicy polsko-ukraińskiej.
Rzecznik Praw Obywatelskich przekazał, że kolejne wystąpienie, które podpisze we wtorek dotyczy m.in. sprawy możliwości odwołania się osoby, która zdeklarowała przyjęcie uchodźców, a gmina odmówiłaby jej przyznania dodatku na ich utrzymania. Obecnie przepisy nie precyzują, w jaki sposób można by się odwoływać od negatywnej decyzji.
Zgodnie z obowiązującym od 15 marca przepisami ws. świadczenia pieniężnego przysługującego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy wysokość świadczenia została ustalona w kwocie 40 zł za osobę dziennie.
Świadczenie będzie przyznawane na podstawie wniosku za okres faktycznego zapewniania zakwaterowania i wyżywienia, ale nie dłużej niż za okres 60 dni i będzie wypłacane z dołu.
Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa weszła w życie 12 marca z mocą od 24 lutego, czyli dnia ataku Rosji na Ukrainę. Umożliwia ukraińskim uchodźcom m.in. legalizację pobytu w Polsce, otrzymanie numeru PESEL, podjęcie pracy, kontynuowanie nauki i dostęp do opieki zdrowotnej. Reguluje także kwestie związane z finansowaniem pomocy niesionej uchodźcom.
Dotychczas RPO skierował 12 wystąpień w związku z wojną na Ukrainie. Dotyczyły one m.in. problemów z wymiana hrywien na złote, możliwość kontynuacji nauki przez studentów ukraińskich w Polsce, konieczności zapewnienia wsparcia uchodźcom z niepełnosprawnościami.(PAP)
wnk/ mark/