W Brukseli trwają prace nad ostatecznym przyjęciem nowych przepisów dotyczących redukcji zużycia gazu w UE. Państwa członkowskie osiągnęły 26 lipca polityczne porozumienie w tej sprawie. Czechy, które sprawują obecnie prezydencję w UE, przygotowują dokument prawny.

W ubiegłym tygodniu państwa członkowskie osiągnęły polityczny konsens co do wprowadzenia w UE nowych przepisów zakładających dobrowolną reedukację zużycia gazu o 15 proc. w związku z obawami, że Rosja może całkowicie odciąć dostawy błękitnego paliwa do UE. Rosja zrobiła to jak dotąd wobec niektórych krajów członkowskich, w tym Polski. Dostawy gazociągiem Nord Stream 1 zostały z kolei znacznie zmniejszone.

W toku negocjacji na posiedzeniu ministrów ds. energii w Brukseli zdecydowano o szeregu wyjątków od stosowania nowych przepisów dla części państw członkowskich.

Aby nowe przepisy mogły wejść w życie, porozumienie polityczne musi zostać przekształcone w dokument prawny. Nad tym pracowała w ostatnich dniach czeska prezydencja w UE, która zbierała uwagi od państw członkowskich. Następnie ma rozpocząć się tzw. procedura pisemna w Radzie.

„Obecnie prawnicy-lingwiści finalizują wszystkie wersje językowe we współpracy z państwami członkowskimi. Jak tylko te prace zostaną zakończone, rozpocznie się procedura pisemna w celu przyjęcia tekstu. Prawdopodobnie rozpocznie się ona już w tym tygodniu” – przekazał PAP rzecznik czeskiej prezydencji w UE Dmitrij Czernikov.

W ramach tej procedury państwa będą mogły zdecydować do określonego terminu o tym, czy zgadzają się w nowymi regulacjami, czy też są im przeciwne.

Przepisy będą przyjęte w oparciu o większość kwalifikowaną. Oznacza to, że aby je zablokować potrzebna byłaby odpowiednia liczba państw.

Zgodnie z przepisami UE, większość kwalifikowana jest osiągnięta wtedy, gdy spełnione są dwa warunki: 55 proc. państw członkowskich głosuje za, co w praktyce oznacza 15 z 27 państw; wniosek popierają państwa członkowskie reprezentujące co najmniej 65 proc. ogółu ludności UE.

Zgodnie z procedurą Sekretariat Generalny Rady przedstawia w ramach procedery państwom członkowskim na piśmie decyzję o przyjęciu aktu i prosi o udzielenie w terminie pisemnej odpowiedzi na pytanie, czy akceptują, sprzeciwiają się lub wstrzymują się od głosu. Warunki przyjęcia są spełnione, gdy liczba otrzymanych odpowiedzi pozytywnych zgadza się z wymaganą liczbą głosów, zgodnie z zasadami głosowania obowiązującymi przy jej przyjęciu.

Z nieoficjalnych informacji PAP wynika, że procedura pisemna może zostać zakończona w przyszłym tygodniu. W takiej sytuacji przepisy weszłyby w życie prawdopodobnie 1-2 dni później, po ich opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE.

Minister klimatu i środowiska Anna Moskwa mówiła w Brukseli, że w propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej gazu nie ma celów redukcji zużycia surowca dla Polski. „To był dla nas cel negocjacyjny” – wskazała. Oceniła, że propozycja jest „neutralna dla Polski”. Jak dodała, istotne jest, by kraje UE okazały solidarność w tych niezwykle trudnych czasach.

W rozmowie z PAP Moskwa powiedziała, że w projekcie bardzo dużo się zmieniło w porównaniu do pierwotnej wersji, także w ostatnich godzinach negocjacji. „Gdy otrzymamy ostateczną wersję tekstu, będziemy podejmować decyzję o jego poparciu lub odrzuceniu. Nie sądzę jednak, aby w Radzie znalazła się kwalifikowana większość dla zablokowania tego dokumentu” – powiedziała minister w wywiadzie dla PAP opublikowanym 28 lipca.

Porozumienie polityczne zakłada dobrowolne ograniczenie popytu na ten surowiec o 15 proc. przed zimą i w okresie zimowym. Przewiduje również możliwość uruchomienia „stanu ostrzegawczego” dotyczącego bezpieczeństwa dostaw w sytuacji kryzysu. W takim wypadku zmniejszenie zapotrzebowania na gaz stałoby się obowiązkowe.

Wypracowane przez ministrów rozporządzenie w sprawie skoordynowanych środków zmniejszających zapotrzebowanie na gaz odnosi się do art. 122 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu UE. Według niego Rada Europejska może postanowić, na wniosek KE, w duchu solidarności między państwami członkowskimi, o środkach stosownych do sytuacji gospodarczej, w szczególności w przypadku wystąpienia poważnych trudności w zaopatrzeniu w niektóre produkty, zwłaszcza w obszarze energii.

Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)

luo/ ap/