Prezydent Andrzej Duda podkreślił w Gnieźnie, że tragiczne wydarzenia z przeszłości powinny być przestrogą dla tych, którzy proponują dziś nowe linie podziałów w UE. Jak dodał, podział na Europę dwóch prędkości czy też sztuczna jedność pod hegemonią wiodących państw UE to błąd.

Podczas uroczystego zgromadzenia posłów i senatorów w Gnieźnie prezydent stwierdził, że wspólne, europejskie dobro bywało nie raz narażane na najcięższe próby, kiedy pod jego hasłem najsilniejsi starali się podporządkować sobie słabszych.

Zdaniem Andrzeja Dudy tragiczna historia powinna być przestrogą dla tych, którzy proponują nowe linie podziałów, np. na Europę starą i nową albo Europę dwóch prędkości.

„Zarówno te podziały, jak i wymuszona sztuczna jedność pod egidą, a w istocie hegemonią wiodących, a więc najpotężniejszych państw członkowskich Unii Europejskiej, to nic innego jak błąd. To ignorowanie wielowiekowych, pouczających doświadczeń historycznych” – powiedział prezydent.(PAP)

kmz/ ajw/ szk/ rpo/ sdd/ ktl/

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia ocenił w piątek w Gnieźnie, że dzięki pracowitości, podejmowaniu wyzwań i gotowości do wyrzeczeń, Polakom żyje się dziś lepiej niż jakiemukolwiek pokoleniu wcześniej. Jak dodał, Polska – suwerenna, mocno zakotwiczona w Europie i świecie – to dziś kraj, na który inni patrzą z podziwem.

Podczas zgromadzenia posłów i senatorów z okazji 1000-lecia koronacji pierwszego króla Polski Bolesława Chrobrego Hołownia wskazał, że ostatnie 35 lat były czasem realizacji „wielkiego snu +pokolenia przełomu+”, dzięki któremu dzisiaj żyje nam się lepiej niż kiedykolwiek wcześniej w historii Polski”.

„Dzięki przedsiębiorczości i pracowitości ludzi i ich gotowości do podejmowania trudnych wyznań i często bardzo ciężkich wyrzeczeń przeskoczyliśmy nie jedną, ale kilka epok w ciągu tych 35 lat za jednym razem” – ocenił. Według niego dzisiejsza Polska – suwerenna, mocno zakotwiczona w Europie i świecie, dostatnia – to kraj, na który inni patrzą z podziwem.

Wskazał również, że Polacy nadal potrafią się jednoczyć i okazywać solidarność wobec słabszych. „Najlepszym tego przykładem była rzeka solidarności i empatii, która popłynęła między nami podczas pandemii czy w momencie, kiedy miliony uchodźców z zaatakowanej przez Putina Ukrainy stanęło pod naszymi drzwiami, a myśmy je szeroko otworzyli” – podkreślił. (PAP)

sza/ ajw/ szk/ rpo/ sdd/ ktl/

Premier Donald Tusk ocenił w piątek, że w ciągu kilku lat dogonimy największe gospodarki na świecie. Podczas zgromadzenia posłów i senatorów w Gnieźnie przekonywał też, że jesteśmy gotowi zbudować najsilniejszą armię w tej części świata. Robimy to wspólnymi siłami, niezależnie od poglądów – dodał.

Według szefa rządu jesteśmy dziś o krok od tego, aby porównywano nas z najsilniejszymi, najlepiej funkcjonującymi gospodarkami na świecie. „Patrząc na to, w jakim tempie się rozwijamy też bez kompleksów powiem, że naprawdę w ciągu kilku lat dogonimy największe gospodarki, takie jak gospodarka niemiecka czy gospodarka japońska, bo jesteśmy o krok od tego. Tylko musimy mieć w sobie tyle wiary, ile miał Bolesław Chrobry” – zaznaczył.

Premier zapewnił też, że będziemy mieli najsilniejszą armię w regionie. „Nie mówcie, że jest to niemożliwe. Nasza armia musi być w stanie odeprzeć każde zagrożenie” – powiedział Tusk.

„Jesteśmy gotowi, aby zbudować najsilniejszą armię w tej części świata. Robimy to wspólnymi siłami, niezależnie od poglądów” – dodał. (PAP)

ero/ ajw/ szk/ rpo/ sdd/ mow/

Decyzję Bolesława Chrobrego o koronacji w 1025 r. można porównać do wejścia Polski do UE w 2004 r. – powiedział PAP archeolog, prof. Marcin Danielewski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Naukowiec podkreślił też bliskie związki Piastów z królestwem niemieckim w X w.

„Dzięki koronacji Chrobrego Piastowie weszli do +dużej europejskiej polityki+ i zbliżyli się do świata królestw frankijskich budowanych na podwalinach dawnego cesarstwa rzymskiego” – powiedział w rozmowie z PAP prof. UAM dr hab. Marcin Danielewski z Wydziału Archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. „Decyzja Bolesława Chrobrego o koronacji oznaczała wejście do świata zachodniej Europy. Porównałbym to do wejścia Polski do Unii Europejskiej. Ranga tego wydarzenia jest podobna. Może tysiąc lat temu nie było unii celnej i wspólnego rynku, ale, jeśli można koronację z 1025 r. do czegoś porównać, to tylko do naszej akcesji do UE z 2004 r.” – podkreślił naukowiec.

Dodał, że bez koronacji Chrobrego nie byłoby bez chrztu Mieszka I w 966 r. „Religia na poziomie politycznym scalała ówczesnych monarchów” – wskazał.

„Gdyby Chrobry nie koronował się w 1025 r., to chyba nie miałoby to jakichś wielkich negatywnych konsekwencji dla domeny Piastów. Przykładem jest księstwo czeskie, które nie miało korony de facto do XII w. i spokojnie funkcjonowało. Władza Przemyślidów była trwała. Ale jest drugi aspekt – to, że władztwo Piastów uzyskało koronę w 1025 r., bardzo scaliło tę domenę, spowodowało, że piastowski ród panujący stał się dynastią królewską” – powiedział prof. Danielewski.

Naukowiec podkreślił, że w początkowej fazie swoich rządów Bolesław Chrobry opierał się na osiągnięciach Mieszka I. „A ten z kolei bazował na tym, co osiągnęli jego poprzednicy. I tu mówimy o inwestycjach m.in. z lat 20-tych. X wieku, czyli o budowie wielkich grodów w Wielkopolsce. Natomiast kluczowa okazała się decyzja Mieszka I z lat 60-tych X w. o wejściu do świata chrześcijańskiego” – powiedział.

W kontekście decyzji Mieszka o przyjęciu chrztu prof. Danielewski przypomniał o problemie, jaki państwo Piastów miało z żyjącymi na Połabiu Wieletami oraz Wolinianami. „Przyjęcie chrztu, to była też pewna próba rozbicia związków między ludami wieleckimi a Czechami. Zawarcie małżeństwa z Dobrawą zbliżyło Piastów do Czech. To – w ówczesnych realiach – była najlepsza decyzja, jaką można było podjąć” – ocenił.

Naukowiec podkreślił silne związki dynastyczne wiążące Piastów z królestwem niemieckim. „Piastowie bardzo starali się wpływać na to, kto będzie przejmował koronę w Niemczech. To była spora ingerencja w wewnętrzne sprawy sąsiadów” – zaznaczył.

Ocenił, że uczenie o historii tamtych czasów na poziomie szkół podstawowych i średnich jest niejako naznaczone negatywnymi doświadczeniami Polaków z ostatnich wieków. „Tymczasem konflikt Mieszka I z Rzeszą Niemiecką to efekt jego ingerencji w kwestie dynastyczne w królestwie niemieckim. Bitwa pod Cedynią w 972 r. też była specyficzna, bo król niemiecki nie był stroną w tym konflikcie – Mieszko I walczył z margrabiami, to był konflikt graniczny, który król niemiecki miał rozstrzygnąć” – wyjaśnił naukowiec.

Dodał, że długofalowo wspólnym interesem władztwa Piastów i Rzeszy Niemieckiej była walka z pogańskimi Słowianami Połabskimi.

Prof. Danielewski wskazał, że porównując okres początków formowania domeny Piastów z końcówką rządów Bolesława Chrobrego, należy mówić o wielkich różnicach na wielu poziomach, choćby o dużym skoku demograficznym.

„Według badań, na przełomie VII i VIII w. Wysoczyznę Gnieźnieńską – czyli kluczowy teren dla formowania się państwa Piastów – zamieszkiwało około 1,78 osoby na kilometr kwadratowy. Około roku 1000 wskaźnik ten wynosił 9,4 os./km kw. Ten ogromny skok demograficzny miał wpływ np. na odlesienie tych ziem. W X w. zaczęła się budowa lub przebudowa wielkich grodów – Poznania, Giecza, Grzybowa, Ostrowa Lednickiego i innych” – wskazał.

Dodał, że pod względem środowiskowym księstwo Piastów nie różniło się znacznie od sąsiednich krajów Europy Środkowej. „Czasami przez mylne współczesne myślenie o wczesnym średniowieczu przyjmujemy, że była to zabagniona, trudnodostępna kraina pełna puszcz. Rzeczywiście warunki wodne były inne, a poziom wód gruntowych wyższy niż obecnie. Jednak już pod względem zalesienia, niektóre obszary ówczesnego władztwa Piastów, jak np. Kujawy, miały mniej lasów niż obecnie” – wskazał archeolog.

Naukowiec dodał, że lasy na obszarze dzisiejszej Wielkopolski, gdzie powstawały duże piastowskie grody – Poznań, Gniezno, Giecz czy Grzybowo – były tak przetrzebione, że drewno trzeba było sprawdzać z innych regionów.

Pytany o wyzwania stojące przed Chrobrym scalającym państwo, naukowiec podkreślił wielkość piastowskiej rodziny dynastycznej i różne panujące w niej partykularne interesy. „Jest koncepcja, która mówi, że duże wielkopolskie grody piastowskie były wydzielane poszczególnym członkom rodu, żeby dzielić się władzą. Jeśli tak było, to przejęcie rządów przez Bolesława Chrobrego nie było proste. Widzimy to w zapisach dokumentu Dagome Iudex, w którym jedni byli przeznaczeni do sprawowania władzy, a inni być może nie, tak jak Bolesław Chrobry” – wskazał naukowiec.

Prof. Danielewski ocenił, że polityka zewnętrzna Chrobrego i prowadzone przez niego wojny np. na Rusi, mogły być elementem jego polityki wewnętrznej.

„Przywożone łupy i sprowadzana ludność, która napędzała gospodarkę tego władztwa, powodowały, że struktura elit była bardziej trwała. Bo, jeśli władca zapewnia bezpieczeństwo, łupy i dobrobyt, to dlaczego go nie popierać? Można to analogicznie odnieść do wczesnośredniowiecznej Skandynawii i wypraw norweskich czy duńskich jarlów, których poddani oceniali przez pryzmat łupów przywożonych z zamorskich rajdów” – powiedział.

Naukowiec dodał, że w połączeniu z długimi jak na owe czasy rządami, w świadomości elit i poddanych Piastowie zaczęli być postrzegani jako ród zapewniający stabilizację.

„Z naszego punktu widzenia Bolesław Chrobry był człowiekiem, którego byśmy nie mogli zaakceptować. Wiemy, że zawierał kolejne małżeństwa i odprawiał dotychczasowe żony do domów rodzinnych. Znamy kwestie związane z wybijaniem zębów za nieprzestrzeganie postu w okresie siedemdziesiątnicy, przybijanie moszny z jądrami cudzołożnika do mostu czy oślepianie przeciwników politycznych. To rzeczy, które dla nas nie byłyby akceptowalne. Jednak z ówczesnego punktu widzenia Chrobry nie odbiegał od normy. Taki był tamten świat” – zaznaczył naukowiec.(PAP)

szk/ aszw/

Prawo i Sprawiedliwość ma najwyższe poparcie – wynika z sondażu United Surveys dla Wirtualnej Polski. „Widać, że jak Rafał Trzaskowski zaczyna tracić, to pociąga to również za sobą spadek notowań Platformy Obywatelskiej” – ocenił politolog dr Krzysztof Piekarski.

W najnowszym sondażu United Surveys dla portalu Wirtualna Polska doszło do zmiany na czele stawki. Najwięcej osób zadeklarowało chęć zagłosowania na Prawo i Sprawiedliwość – 29,6 proc. W porównaniu do badania z początku kwietnia poparcie dla formacji Jarosława Kaczyńskiego wzrosło o 0,8 pkt proc. WP zauważa, że to pierwsze badanie United Surveys z prowadzeniem PiS-u od stycznia 2025 r.

Spadek zanotowała Koalicja Obywatelska, na którą chce zagłosować 28,6 proc. badanych – o 6,3 pkt proc. mniej niż kilka tygodni temu.

Konfederacja zanotowała spadek o 2,5 pkt proc., do 13,9 proc.

Do Sejmu dostałaby się Trzecia Droga z wynikiem 8,1 proc. (wzrost o 1,2 pkt proc.). W ostatnich badaniach sojusz Polski 2050 i PSL nie był w stanie pokonać 8-procentowego progu dla koalicji.

W Sejmie znalazłaby się też Lewica (7,9 proc., wzrost o 2,9 pkt proc.). Poza parlamentem byłaby partia Razem, której poparcie jednak wzrosło (3,5 proc., więcej o 3 pkt proc.).

8,4 proc ankietowanych jeszcze nie wie, na kogo zagłosować.

Gdyby wybory do Sejmu i Senatu odbywały się w najbliższą niedzielę, to wzięłoby w nich udział 56,9 proc. ankietowanych – wynika z badania. 41,8 proc. nie zamierza pójść do urn, a 1,3 proc. jeszcze nie zdecydowało.

„Generalnie widać, że jak Rafał Trzaskowski zaczyna tracić i Karol Nawrocki zmniejsza do niego dystans, to pociąga to również za sobą notowania Platformy Obywatelskiej. To w końcu faworyt Platformy, a nie całej rządowej koalicji” – ocenił politolog dr Krzysztof Piekarski z Uniwersytetu Gdańskiego.

Sondaż United Surveys dla Wirtualnej Polski został przeprowadzony w dniach 17-19 kwietnia 2025 roku. Badanie zrealizowano metodą CATI (wywiady telefoniczne) oraz CAWI (wywiady online) na reprezentatywnej próbie 1000 osób.(PAP)

Co najmniej 8 mld zł rocznie traci gospodarka przez bezsenność i zły sen, na które skarży się ponad 40 proc. obywateli. Firmy cierpią, ponieważ znacznie obniża to produktywność pracowników – informuje piątkowa „Rzeczpospolita”.

Z badania przeprowadzonego przez UCE Research i platformę psychoterapii online ePsycholodzy.pl wynika, że 41,4 proc. dorosłych Polaków nie jest zadowolonych z jakości swojego snu.

„Źródła stresu są zróżnicowane – od presji zawodowej, przez sytuację rodzinną, aż po poczucie przeciążenia obowiązkami i brak czasu na odpoczynek. Chroniczne napięcie utrudnia zasypianie, powoduje częstsze wybudzenia i sprawia, że sen nie pełni funkcji regeneracyjnej” – powiedział psycholog Michał Murgrabia, prezes platformy ePsycholodzy. pl.

„Rz” zwraca uwagę na szacunki mówiące, że straty gospodarki wynikające z tego zjawiska to ok. 8 mld zł rocznie. „Straty te nie obejmują kosztów zastąpienia pracowników, procesów rekrutacyjnych, utraconych korzyści związanych z odejściem klientów, zatem zjawisko może mieć znacznie większą skalę. W USA łączne straty mogą sięgać nawet 1,4 bln dol.” – informuje gazeta.

Sytuację pogarsza nadużywanie technologii. „Nadmierne korzystanie z mediów społecznościowych to narastający problem cywilizacyjny, który będzie się pogłębiał wraz z coraz powszechniejszym dostępem do smartfonów i pracy zdalnej. Przeciętny Polak poświęca na social media niemal 1 godz. 54 min dziennie” – podkreśliła dr Kinga Stopczyńska z katedry marketingu Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. (PAP)

akar/ lm/

Politolog prof. Jarosław Flis ocenił, że w ostatnim czasie kandydat KO na prezydenta Rafał Trzaskowski „oddaje głosy” lewicy i Szymonowi Hołowni (Polska 2050), a Sławomir Mentzen (Konfederacja) popieranemu przez PiS Karolowi Nawrockiemu. Ekspert dodał, że kandydaci otrzymują lekcję pokory, a wyborcy nie są zabetonowani.

Uśrednione w analizie przygotowanej przez PAP wyniki ostatnich pięciu sondaży prezydenckich, przeprowadzonych przez różne ośrodki badawcze, wskazują, że kandydat KO Rafał Trzaskowski uzyskuje 31,6 proc.; popierany przez PiS Karol Nawrocki – 24,0 proc.; kandydat Konfederacji Sławomir Mentzen – 13,62 proc.; kandydat Trzeciej Drogi Szymon Hołownia – 7,1 proc.; kandydat Razem Adrian Zandberg – 4,6 proc.; kandydatka Lewicy Magdalena Biejat – 4,2 proc.; kandydat Konfederacji Korony Polskiej Grzegorz Braun – 2,7 proc.; Krzysztof Stanowski – 2,4 proc.; kandydat Wolnych Republikanów Marek Jakubiak – 1,2 proc.

Średnia liczona była na podstawie sondaży: IPSOS dla TVP Info z 16 kwietnia, Opinia24 dla Puls Opinii z 16 kwietnia, IBRiS dla Polsatu z 17 kwietnia, IBRiS dla „Polityki” z 17 kwietnia oraz United Surveys dla Wirtualnej Polski.

Prof. Jarosław Flis z UJ komentując dla PAP ostatnie sondaże, zwrócił uwagę na spadki poparcia dla Rafała Trzaskowskiego. Flis zaznaczył, że te straty nie są ponoszone na rzecz Karola Nawrockiego. „To są straty na rzecz innych kandydatów obozu rządzącego, czy w każdym razie paktu senackiego z 2023 roku, wliczając w to Zandberga” – powiedział. Jego zdaniem mamy do czynienia w kampanii z uaktywnieniem się Magdaleny Biejat (Lewica), Adriana Zandberga (Razem) oraz Szymona Hołowni (Polska 2050).

Flis zauważył też, że obniżają się notowania Sławomira Mentzena (Konfederacja), który „oddaje głosy” Nawrockiemu. „A Trzaskowski oddaje głosy lewicy i Hołowni” – ocenił.

Prof. Flis przypomniał, że był taki moment, w którym Trzaskowski miał dużą przewagę i było to wtedy, kiedy Mentzen zaczął zbliżać się w sondażach do Nawrockiego. „Trudno sobie teraz wyobrazić, żeby Mentzen odzyskał tę dynamikę, którą miał na początku roku, ale różne rzeczy mogą się zdarzyć” – powiedział Flis. Odnosząc się generalnie do sondaży podkreślił, że „nie każdy trend jest jakąś równią pochyłą”.

Flis był pytany, czy nadal Trzaskowski i Nawrocki to główni kandydaci do wejścia do ewentualnej II tury wyborów i czy „duopol PO i PiS trzyma się mocno”. „Widać, że trzyma się mocniej, jednak przede wszystkim dlatego, że pozostałe siły robią błędy. Wiadomo, że zanim gruby schudnie, chudy umrze z głodu. Jak duża partia zrobi błąd, to trochę jej spada, ale dalej jest dużą partią. A jak mała partia zrobi błąd, to już jej nie ma” – powiedział ekspert.

Ale – jak zwrócił uwagę – dalej nie zmienia to faktu, że o tym, kto wygra wybory w II turze, zdecydują wyborcy tych pozostałych kandydatów, którzy do tej drugiej tury się nie dostaną. „Więc trochę jest tak, że PiS i PO układają tory, a pozostałe partie przestawiają zwrotnice” – powiedział profesor.

Podkreślił, że widać, iż płaci się za błędy w kampanii. „I to jest bardzo pozytywna informacja, że wyborcy jednak przyglądają się temu, co się dzieje, zmieniają zdanie, w pewnym sensie nie są zabetonowani. I przekonują się o tym i Trzaskowski, i Nawrocki, i Mentzen – wszyscy swoje lekcje pokory mają” – powiedział Flis. (PAP)

kos/ from/ jra/