Nowe książki Andrzeja Stasiuka, kolejna część komiksowej historii cywilizacji Yoela Harrariego, opowiadania Stephena Kinga, biografia Romana Wilhelmiego – są wśród nowości, które pojawią się na rozpoczynających się w czwartek Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie.

W tegorocznej edycji Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie weźmie udział blisko 600 wystawców z Polski i 14 innych krajów. Przyjedzie prawie 1000 autorów i autorek, zaplanowano około 700 wydarzeń i spotkań. W tegorocznej edycji weźmie udział blisko 600 wystawców oraz wielu twórców z Polski, Włoch i 13 innych krajów: Austrii, Chin, Francji, Hiszpanii, Japonii, Korei Południowej, Niemiec, Norwegii, Rumunii, Słowacji, Ukrainy, Wielkiej Brytanii, a także Wolnej Białorusi reprezentowanej przez niezależnych autorów i wydawców. Tegorocznym gościem honorowym są Włochy.

Jak co roku wydawcy przygotowali na targi nowości wydawnicze. Jest wśród nich „Rzeka dzieciństwa”, najnowsza książka Andrzeja Stasiuka. Rzeką, nad którą autor przezywał dzieciństwo jest Bug. Po latach autor wraca do miejsc dzieciństwa, ale dostrzega, że jego rajska kraina leży niedaleko Bełżca, płynie obok Treblinki, nad jej źródłami znowu krąży wojna, a nurtem płynęło ostatnio ciało uchodźcy. Książkę wydaje Czarne.

„Nieśmiertelny” Bożeny Keff (Filtry) to pierwsza beletrystyczna książka autorki znanej z poezji i esejów. W tych opowiadaniach centralną postacią, pojawiającą się w większości utworów, jest Marzanna, która niczym w powieści zmienia się i starzeje, a wraz z nią ewoluują historyczne okoliczności. Jesteśmy świadkami wciąż żywej pamięci po Zagładzie, obserwujemy rok 1968, ale też karnawał Solidarności, wreszcie tworzenie się nowego, liberalnego porządku. Każdy z tych kontekstów jest dla bohaterki Keff na swój sposób nie do zniesienia. Ukazuje się też nowy tom wspomnień Tomasza Jastruna „Alfabet polifoniczny” (Iskry) – zbiór opowieści o przyjaciołach, znajomych, mistrzach, sąsiadach m.in. Sandauerach, Stanisławie Barańczaku, Januszu Głowackim, Andrzeju Wajdzie, Agnieszce Osieckiej.

„Życie, starość i śmierć kobiety z ludu” Didiera Eribona (Karakter), nowa książka autora „Powrotu do Reims” to opowieść o losach jego matki, która pod koniec życia, jako osoba nie w pełni sprawna, trafiła do ośrodka opiekuńczego. Eribon pisze o ostatnich dramatycznych miesiącach jej życia, ale też o wcześniejszej codziennej walce o przetrwanie, pracy w fabryce, zaangażowaniu związkowym i o szalonej miłości, jaką przeżyła w wieku osiemdziesięciu lat. To także historia skomplikowanej relacji tych dwojga – kobiety z klasy ludowej i marzącego o awansie społecznym syna.

Nowością targową jest też „Czternaście nocy” (Agora) – szkatułkowa powieść napisana wspólnie przez gwiazdy i mistrzów literatury pod przewodnictwem Margaret Atwood i Douglasa Prestona. Co wieczór na dachu zaniedbanego budynku na nowojorskiej Lower East Side grupa sąsiadów zbiera się przy drinkach, by w świetle księżyca snuć niespieszne opowieści. Na zewnątrz szaleje pandemia, a lokatorzy kamienicy nie mogą czmychnąć do domów na wsi czy letnich rezydencji, jak od wieków w obliczu katastrofy czynią uprzywilejowani. Wśród autorów „Czternastu nocy” są m.in. Margaret Atwood, John Grisham, Erica Jong, Celeste Ng.

„Nad morzem” Abdulrazaka Gurnaha (Wydawnictwo Poznańskie) to kolejna powieść laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z Zanzibaru. Saleh przylatuje do Wielkiej Brytanii z Zanzibaru i prosi o azyl. Ma 70 lat i cały jego bagaż to podręczna torba, w której skrywa swój największy skarb – mahoniowe pudełko. W poprzednim życiu miał wszystko, a teraz jest anonimowym starszym panem i jedyną jego bronią w zetknięciu z nową rzeczywistością jest milczenie…

Ukazuje się też „Wejście” Stefana Hertmansa (ArtRage) – w 1979 roku autor „Wojny i terpentyny” zakochał się w jednym ze starych, podupadających domów w belgijskim Gent. Poświęcił kilka dekad na doprowadzenie go do powtórnej świetności i uczynienie z niego czegoś więcej niż tylko budynku, w którym mieszka. Teraz, po latach spędzonych w domu, odkrywa, że kiedyś na jego kominku stało popiersie Hitlera, a w jego pokojach, wraz z rodziną, relaksował się zbrodniarz wojenny Willem Verhulst.

Hertmans bada sekrety swojego domu i zagłębia się w historię rodziny, która jego dom zamieszkiwała przed nim, opowiadając przy tym zarówno pojedyncze historie małych tragedii, jak i wielkiej plamy, jaką była holenderska kolaboracja z nazistami.

Wydawnictwo Literackie przygotowało na targi trzecią część graficznej serii czerpiącej idee oraz pomysły z przetłumaczonego na 60 języków i sprzedanego w nakładzie 25 milionów egzemplarzy światowego bestsellera „Sapiens. Od zwierząt do bogów”. W najnowszym tomie Yuval Noah Harari proponuje powrót do zamierzchłych czasów, w których giganci historii zmierzą się w pojedynku o to, kto odegrał najważniejszą rolę w dziejach świata. Książka jest efektem współpracy Yuvala Noaha Harariego, belgijskiego ilustratora Davida Vandermeulena oraz francuskiego twórcy komiksowego Daniela Casanave’a.

Wśród targowych nowości jest wiele książek literatury faktu. „Miasteczko Panna Maria” Ewy Winnickiej (Czarne) to opowieść o Ślązakach w Teksasie. W 1854 roku do Ameryki przybyła grupa chłopów ze wsi Płużnica Wielka na Śląsku. Przybyli na zaproszenie księdza Leopolda Moczygemby, który obiecał im, że znajdą tu raj na ziemi. Po zejściu z pokładu wyruszyli na podbój Dzikiego Zachodu, włączając się w tok amerykańskiej historii. Założyli osady Panna Maria, Cestohowa i Kosciusko, bywali kowbojami, bandytami, ranczerami, żołnierzami i milionerami. Powoli z Polaków w Teksasie zmienili się w Teksańczyków z Polski.

Bartosz Panek w reportażu „Zboże rosło jak las” (Czarne) pokazuje, że nie ma jednej prawdy o pegeerach, mimo że wszystkie powołano do życia jednym dekretem i zamknięto jedną ustawą. Miały gwarantować wydajność, stabilne zatrudnienie i postęp techniczny wsi. Na niemal pół wieku zdominowały jej pejzaż, choć tworzono je również na terenie miast. Jednak rzeczywistość zweryfikowała wielkie plany i propagandowe postulaty władzy. Jak się okazało, każde państwowe gospodarstwo rolne było osobnym organizmem, zarządzanym lepiej lub gorzej. Autor sprawdza, co zostało z kombinatów trzydzieści lat od ich likwidacji.

„Zbrodnia w raju. W poszukiwaniu utopii na Galapagos” Johna Treherne (Czarne) przywołuje historię pary kochanków, Friedrichu i Dore, którzy wiedli samowystarczalne życie na jednej z bezludnych wysp Galapagos. On – niemiecki lekarz, egoista i brutalny despota. Ona – ślepo zapatrzona w ukochanego, przekonana, że nic nie zakłóci im szczęścia w głuszy. Szybko jednak na wyspie pojawili się intruzi m.in. ekscentryczna arystokratka, która zamierzała wybudować na Galapagos luksusowy hotel, ale zmarła w podejrzanych okolicznościach. „Zbrodnia w raju” to niepokojąca opowieść o grupie ludzi pragnących u progu XX wieku uciec przed cywilizacją, a przede wszystkim – szczegółowa rekonstrukcja wydarzeń, które doprowadziły do tragedii.

„Jagiellonowie. Złoto i rdza” Sławomira Leśniewskiego (wydawnictwo Literackie) to historia dynastii, która doprowadziła Polskę do szczytu potęgi, ale i zapoczątkowała jej powolny upadek. Dlaczego dynastia, która rzuciła wyzwanie Habsburgom, zeszła ze sceny cicho, nie podejmując walki o polityczne przetrwanie, jak uczynili to Piastowie? Jak to możliwe, że w czasie największego rozkwitu państwa rozpoczął się proces jego nieodwracalnej korozji? – na te pytania stara sie odpowiedzieć Leśniewski, znany czytelnikom m.in. „Drapieżnego rodu Piastów”.

Ukazuje się też nowa książka Kamila Janickiego „Średniowiecze w liczbach” (Wydawnictwo Poznańskie), w której autor pokazuje nie tylko, jakie znaczenie praktyczne miały one dla ówczesnych ludzi. Opowiada również o ich wymiarze symbolicznym, związanym z wierzeniami i literaturą.

„Bombaj/Mumbaj. Podszepty miasta” (Marginesy) Iwony Szelezińskiej to literacka podróż nie tylko w czasie i przestrzeni, ale też na styku faktu i fikcji. Dwie równoległe narracje: ta o realnej metropolii, z jej gęstą siatką ulic, współczesną dynamiką i kolonialną historią, i ta, w której Bombaj/Mumbaj jest bohaterem literackim kultowej powieści Gregory’ego Davida Robertsa „Shantaram”.

Historię warszawskiej ulicznej orkiestry z Chmielnej przypomina Maciej Klociński (Iskry), a o mariawitach – jedynym chyba wyznaniu, które zrodziło się w Polsce na przełomie XIX i XX wieku pisze Jerzy Pietraszkiewicz w książce „Trzcin Adam” (Iskry).

Wśród nowości nie zabraknie także biografii. „Anioł i twardziel. Biografia Romana Wilhelmiego” Magdy Jaros (Rebis) opowiada o jednym z najciekawszych i najbardziej wszechstronnych polskich aktorów. „King. Biografia” Jonathana Eiga (Znak) zdobyła nagrodę Pulitzera 2024 w kategorii biografia i nominację do National Book Award. To przełomowa biografia najsłynniejszego amerykańskiego obrońcy praw człowieka jest pozycją doskonale udokumentowaną – jako jedyna na świecie zawiera informacje z niedawno odtajnionych akt FBI – i kompletną. Jonathan Eig, dziennikarz i biograf m.in. Muhammada Alego, ściąga Kinga z piedestału, pokazuje przywódcę, który budował swoją strategię, zmagając się z depresją. Dopuszczał wyłącznie pokojowe protesty, ale nie potrafił żyć w pokoju z samym sobą.

„Freudowi na ratunek” Andrew Nagorskiego (Rebis) przenosi czytelnika do roku 1938, kiedy wielu Żydów opuściło Austrię przed jej zajęciem przez wojska niemieckie. Twórca psychoanalizy miał 81 lat, chorował na raka i wciąż nie był przekonany, że jego życie jest zagrożone. Kilka bliskich mu osobistości, świadomych niebezpieczeństwa, zorganizowało jednak misję ratunkową. Niemal w ostatniej chwili zdołali przewieźć go wraz z żoną i córką Anną do Londynu, gdzie miał spędzić ostatnie miesiące życia jako wolny człowiek. Jego siostry, które nie zdążyły opuścić Austrii, zginęły w obozach koncentracyjnych.

Wśród targowych nowości jest też „Słowo honoru” Marka Krajewskiego (Znak) – powieść szpiegowska retro, w której autor odkrywa mało znane karty z historii służb specjalnych II Rzeczypospolitej i PRL. Bohaterem jest znany czytelnikom lwowski policjant Edward „Łyssy” Popielski. Ukazuje się też „Im mroczniej, tym lepiej” (Albatros) – nowa książka Stephena Kinga, zbiór opowiadań, w którym znalazły się zarówno rozbudowane historie, jak i krótsze formy. „Niektóre są szokujące, inne surrealistyczne, mrocznie, a jeszcze inne komiczne. Większość z kilkunastu zawartych w nim utworów publikowana jest po raz pierwszy. Wśród nich znalazły się m.in. nowela nawiązującą do kultowej powieści Kinga o psie Cujo czy opowiadanie inspirowane twórczością Cormaca McCarthy’ego i dedykowane temu wybitnemu, niedawno zmarłemu pisarzowi” – zapowiada wydawca. (PAP)

autor: Agata Szwedowicz

aszw/ dki/