Przed środowym ostatecznym potwierdzeniem przez Kongres ważności listopadowych wyborów do stolicy USA zjeżdżają tysiące sympatyków prezydenta Donalda Trumpa, którzy uważają, że zostały one sfałszowane. Z obawy przed zamieszkami na ulice skierowano Gwardię Narodową.

Już od wtorkowego poranka zwolenników prezydenta z charakterystycznymi czerwonymi czapeczkami widać było w centrum Waszyngtonu. Wczesnym popołudniem na Freedom Plaza koło Białego Domu wśród patriotycznych przebojów i kampanijnych straganów zgromadził się tłum około tysiąca osób. Główne demonstracje zapowiadane są na środę, a udział w nich zapowiedział sam Trump. Organizatorzy deklarują że spodziewają się dziesiątek tysięcy demonstrantów, przemawiać ma m.in. były doradca prezydenta Roger Stone.

„Zjeżdżamy tu z całego kraju, wierzymy że kongresmeni, patrząc na nasz wielki tłum, zrozumieją, że wybory zostały sfałszowane i jaka jest wola narodu” – powiedziała PAP obwinięta przed Kongresem w amerykańską flagę Christine, która do stolicy wraz z mężem przyjechała na kilka dni z Karoliny Północnej. Para – podobnie jak inni demonstranci – jest przekonana, że w środę wiceprezydent Mike Pence odegra decydującą rolę i ostatecznie to Trump a nie Joe Biden zostanie uznany za wyborczego zwycięzcę. Są pewni, że w mieście ostatecznie nie dojdzie do poważnych starć.

Burmistrz Waszyngtonu Muriel Bowser nie podziela takiego optymizmu, obawiając się przemocy na ulicach, tak jak w trakcie listopadowych demonstracji, gdy dochodziło do bójek między zwolennikami i przeciwnikami przywódcy USA. By zapewnić bezpieczeństwo, na ulice miasta skierowano oddziały Gwardii Narodowej, wzmocniono także ochronę niektórych budynków federalnych i zablokowano dostęp do Białego Domu i placu przed nim, który był epicentrum czerwcowych antyrasistowskich i antyprezydenckich protestów. Na National Mall, wielkich błoniach w centrum Dystryktu Kolumbii, już jesienią postawiono słupy z przywieszonymi wysoko kamerami.

Szczególny niepokój władz Waszyngtonu budzi zapowiedź uczestnictwa w demonstracjach paramilitarnej grupy Proud Boys, opisywanej przez agencję Associated Press jako „neofaszystowska grupa znana z bójek z ideologicznymi przeciwnikami” oraz skrajnie lewicowej Antify. Bowser zaapelowała do mieszkańców stolicy, w zdecydowanej większości Demokratów, by we wtorek i środę unikali centrum miasta.

Nie wszyscy stosują się do tego apelu. Waszyngtońscy przeciwnicy prezydenta gromadzą się we wtorek w małych grupkach na dochodzącej do Białego Domu ulicy Szesnastej. Z głośników leci tu muzyka, najczęściej rap, powiewają także flagi ruchu „Black Lives Matter”. Na środę polityczni oponenci Trumpa nie planują jednak w Waszyngtonie żadnych większych manifestacji.

Z Waszyngtonu Mateusz Obremski (PAP)

mobr/ kib/

18-letni Kyle Rittenhouse, oskarżony o zabicie w sierpniu 2020 roku dwóch uczestników antyrasistowskich protestów w Kenoshy w amerykańskim stanie Wisconsin i zranienie trzeciego nie przyznał się do winy podczas wtorkowego przesłuchania w formacie telekonferencji.

Prokuratura oskarża Rittenhouse’a o to, że 23 sierpnia 2020 roku, uzbrojony, wyjechał ze swego domu w Antioch w stanie Illinois i udał się do położonego około 24 km dalej miasta Kenosha, gdzie zastrzelił Josepha Rosenbauma i Anthony’ego Hubera oraz ranił Gaige’a Grosskreutza.

Do zabójstw doszło podczas trzeciej nocy protestów w Kenoshy po postrzeleniu przez policjanta 29-letniego Afroamerykanina Jacoba Blake’a.

Prócz „zamierzonych zabójstw” Rittenhouse jest oskarżony o nielegalne posiadanie broni półautomatycznej przez osobę nieletnią. W dniu, w którym zastrzelił demonstrantów, Rittenhouse miał 17 lat.

„Na wideo w mediach społecznościowych Rittenhouse, widziany z karabinem półautomatycznym w ręku, wydaje się mówić, że „właśnie kogoś zabił”, uciekając z miejsca, gdzie demonstrant został śmiertelnie postrzelony w głowę” – podała w sierpniu sieć NBC.

Przed strzelaniną Rittenhouse udzielił wywiadu konserwatywnemu portalowi The Daily Caller, w którym powiedział, że pomaga ludziom.

„Część mojej pracy polega również na pomaganiu ludziom. Jeśli ktoś jest skrzywdzony, jestem w drodze. Mam swój karabin – ponieważ oczywiście mogę się bronić” – powiedział Rittenhouse.

(PAP)

fit/ kib/

Członek Izby Reprezentantów USA, Demokrata Emanuel Cleaver z Missouri został skrytykowany za to, że w niedzielę na pierwszym posiedzeniu nowego Kongresu zmienił uroczystą formułę „Amen” wieńczącą inauguracyjną modlitwę na „Amen and awoman”.

Demokrata, który jest pastorem Kościoła metodystycznego, zakończył modlitwę zwrotem „Amen and awoman”. Po angielsku „amen” brzmi podobnie jak „a man”, czyli „mężczyzna”; „a woman” znaczy „kobieta”.

Nagranie z sesji z tym fragmentem znalazło się w internecie, wywołując wzburzenie m.in. wśród ustawodawców Partii Republikańskiej. Sam Cleaver wyraził zaskoczenie negatywnymi reakcjami na swoje wystąpienie, mówiąc, że była to gra słowna, za pomocą której chciał podkreślić, że w nowym Kongresie zasiada rekordowa liczba kobiet.

Część parlamentarzystów, głównie konserwatywnych, przypomniała, że w języku łacińskim słowo „amen” nie odnosi się do płci. Republikański członek Izby Reprezentantów Guy Reschenthaler z Pensylwanii zwrócił uwagę, że po łacinie znaczy „niech się stanie”, „niech tak będzie”. Z hebrajskiego także oznacza m.in. „wierność”.

„To nie jest słowo określające płeć. (…) Niestety, dla postępowców fakty nie mają znaczenia. Niewiarygodne” – tweetował Reschenthaler.

Jak podkreśla telewizja Fox News, także były republikański szef Izby Reprezentantów Newt Gingrich potępił słowa Cleavera. Uznał to za nowy dowód na to, że Demokraci przesuwają się na lewo i że „zaczęło się radykalne szaleństwo”.

Media przypominaja, że Demokratka Nancy Pelosi, ponownie wybrana na przewodniczącą Izby Reprezentantów, przedstawiła projekt zasad, które w jej zamyśle mają nadać niższej izbie Kongresu bardziej inkluzywny charakter. W 45-stronicowym dokumencie proponuje się m.in. zastępowanie zaimków i innych terminów wskazujących na płeć, takich jak „on”, „ona” „mężczyzna”, „kobieta”, „matka” i „syn”, na słowa neutralne pod tym względem.

Do sprawy Cleavera powrócił brytyjski dziennik „The Independent”, który cytuje krytyczną opinię konserwatywnego blogera Matta Walsha: „+Amen+ to łacińskie słowo, które oznacza +naprawdę+ lub +niech tak będzie+. +Awoman+ to wyraz, który nic nie znaczy. (W angielskim istnieje +a woman+)”.

Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)

ad/ akl/

Kontrola nad amerykańskim Senatem jest stawką dwóch dogrywek wyborczych we wtorek w stanie Georgia. Demokraci potrzebują w tym celu dwóch wygranych, Republikanie jednej. Wyścigi wyborcze o miejsca w izbie wyższej Kongresu USA są zacięte.

W obecnej rywalizacji nie ma wyraźnego faworyta – bukmacherzy nieznacznie większe szanse na zdobycie przewagi w Senacie dają Republikanom. Kandydat Partii Republikańskiej w listopadowych wyborach prezydenckich, Donald Trump, w Georgii przegrał jednak wbrew przewidywaniom, a o 16 głosów elektorskich z tego stanu przesądziła wyjątkowa mobilizacja elektoratu Demokratów z aglomeracji Atlanty. Głosowanie wczesne znów jest popularne w tym regionie, a to napawa optymizmem zwolenników Partii Demokratycznej.

Do drugiej tury w Georgii dochodzi, gdyż żaden z kandydatów z tego stanu do Senatu nie uzyskał w wyborach 3 listopada 50 procent głosów. Były to jedyne nierozstrzygnięte w listopadzie pojedynki o miejsca w amerykańskiej izbie wyższej.

Przed dogrywką Republikanie w Senacie mogą być pewni 50 mandatów, a Demokraci 48. Arytmetyka jest prosta – by kontrolować izbę wyższą, Partia Republikańska (GOP) potrzebuje wygranej w co najmniej jednym z dwóch pozostałych senackich wyścigów. Przed Demokratami trudniejsze zadanie, gdyż zwyciężyć muszą w obu głosowaniach. W takim przypadku Partia Demokratyczna zdobyłaby kontrolę nad Senatem, gdyż przy remisach w głosowaniach w tej izbie decydujący głos ma wiceprezydent. Urząd ten od 20 stycznia piastować będzie Demokratka Kamala Harris.

To, która z partii kontrolować będzie Senat, wywrze ogromny wpływ na to, jak daleko jako prezydent posunąć będzie mógł się Joe Biden w swoich planach dotyczących takich kluczowych obszarów jak gospodarka, ochrona zdrowia, podatki czy polityka zagraniczna. Senat, w którym od 2014 roku większość mają Republikanie, pełni kluczową rolę w procesie legislacyjnym, ustawa nie może wejść w życie bez jego poparcia. Rolą izby jest też – kluczowe w okresie przekazywania władzy – zatwierdzanie kandydatów na stanowiska w rządzie.

W przypadku porażki Demokratów w dwóch senackich dogrywkach Biden byłby pierwszym prezydentem od 1989 roku, który najwyższy urząd w państwie obejmie w sytuacji, gdy jego partia nie kontroluje Senatu. W takim wypadku, by przeforsować swoje nominacje gabinetowe i kluczowe postulaty, musiałby przeciągać na swoją stronę niektórych Republikanów. Nadzieje Demokratów wiążą się szczególnie z Lisą Murkowski z Alaski, Susan Collins z Maine oraz Mittem Romneyem z Utah. Trójka ta w głosowaniach i w wypowiedziach nierzadko wyłamuje się z partyjnej linii GOP.

By mieć pewne poparcie Senatu, Biden musi liczyć na wygraną w Georgii wielebnego Raphaela Warnocka lub 33-letniego dziennikarza śledczego Jona Ossoffa. Ich rywalami ze strony Republikanów są odpowiednio senator i businesswoman Kelly Loeffler oraz senator David Perdue. Sondaże nie wskazują zdecydowanego faworyta w żadnej z tych dwóch rywalizacji.

Biden i Trump, rywale w listopadowych wyborach prezydenckich, w poniedziałek w Georgii mobilizowali swój elektorat do głosowania. Republikanin na wiec wybrał prowincjonalne Dalton na północy stanu, a Demokrata swój bastion i największe miasto – Atlantę. Trump wspiera kandydatów GOP, ale jego relacje z partią są napięte – Senat odrzucił ostatnio jego weto wobec ustawy o wydatkach obronnych na 2020 rok.

Kwestionowanie przez Trumpa uczciwości procesu wyborczego dzieli w Georgii stanowych działaczy GOP. Część twierdzi, że w ten sposób urzędujący szef państwa podkopuje szanse kandydatów swojej partii, inni wzywają, by całe ugrupowanie opowiedziało się bardziej zdecydowanie po stronie przywódcy USA w jego oskarżeniach.

Z Waszyngtonu Mateusz Obremski (PAP)

mobr/ akl/