Od godz. 14 do 22 w piątek i w sobotę od 8 do 14 Czesi wybiorą samorządy regionów z wyjątkiem władz Pragi, które wybrano w 2022 r. Jednocześnie odbędzie się pierwsza tura wyboru 1/3 senatorów. Druga odbędzie za tydzień. Wybory przeprowadzone będą także na terenach popowodziowych.
Jeszcze gdy przez część kraju przetaczała się fala powodziowa, rząd nie zdecydował się na rozpoczęcie procedury pozwalającej na przełożenie wyborów. Uznano, że na większości terytorium Republiki Czeskiej nie będzie żadnych kłopotów z ich organizacją, a tam gdzie problemy będą w ich przeprowadzeniu pomoże państwo. Gdy wody zaczęły opadać, o konieczności takiej pomocy mówiono w 35 gminach, w których miało być około 200 obwodów do głosowania.
Urzędnicy ministerstwa spraw wewnętrznych są odpowiedzialni za przeprowadzenie wyborów w 5 gminach, które władze stanowczo odmówiły wydelegowania personelu, przygotowania lokalu, zabezpieczenia urn, flag, kabin do głosowania i późniejszego liczenia głosów. „W miejscu, gdzie miał być lokal wyborczy gotujemy, śpią strażacy i żołnierze, a pani która miała być komisarzem wyborczym rozdziela pomoc humanitarną” – mówiła o sytuacji w swojej gminie starostka Kobyle nad Vidnavką Miroslava Rybarikova.
Równie głośno przeprowadzeniu wyborów w regularnym terminie sprzeciwiał się burmistrz zalanej Opawy Tomasz Navratil. Domagał się wprowadzenia stanu klęski żywiołowej, który mógł być uzasadnieniem do ewentualnego przesunięcia wyborów. Nie można wykluczyć, że powódź może stać się, po głosowaniu, przesłanką do ewentualnego zaskarżenia wyników wyborów do Sądu Najwyższego, ale rządowi prawnicy uważają, że nie dojdzie do takich konsekwencji. Odroczenie wyborów mogłoby bowiem prowadzić do zakwestionowania ich regularności.
Politolodzy są zdania, że powódź w województwach morawsko-śląskim, ołomunieckim i w południowych Czechach będzie sprzyjać przedłużeniu mandatów dla władz lokalnych, które musiały się mierzyć z kataklizmem i sprawdziły się w roli menedżerów na czas kryzysu.
Obserwatorzy podkreślają, że głosowanie do samorządów regionów jest tradycyjnym sondażem poziomu zadowolenia obywateli z polityki na szczeblu krajowym. Eksperci twierdzą, że wybory będą również swego rodzaju próbą generalną przed przyszłorocznymi wyborami parlamentarnymi. W wyborach, które się odbyły cztery lata temu, będący dzisiaj w opozycji ruch ANO wygrał w dziesięciu z trzynastu regionów, ale marszałków województw mieli tylko trzech. Ta sytuacja może powtórzyć się w tych wyborach.
W częściowych wyborach do senatu swojej pozycji bronią partie koalicji rządzącej, ale wysokie notowania mają kandydaci opozycji z ruchu ANO byłego premiera Andreja Babisza. Niespodzianką są wysokie prognozy opozycji pozaparlamentarnej. W głosowaniu do senatu organizowane są dwie tury. Druga tura odbędzie się tylko tam, gdzie w pierwszej żaden z kandydatów nie uzyska większości.
Z Pragi Piotr Górecki (PAP)