15 grudnia mija 63 lata od emisji pierwszego odcinka legendarnej już dziś powieści radiowej. „Matysiakowie” to najdłużej emitowane cykliczne słuchowisko na świecie.
„Matysiakowie” to najdłużej emitowana powieść radiowa na świecie; jej obecność na antenie przerwał jedynie w 1981 roku stan wojenny.
Autorami scenariusza byli Jerzy Janicki, Stanisław Stampfl, Władysław Żesławski, a obecnie Dżennet Połtorzycka i Janusz Dziewiątkowski.
Matysiakowie są warszawską rodziną mieszkającą na Powiślu przy ulicy Dobrej 21. W pierwszym odcinku, nadanym 15 grudnia 1956 roku o godzinie 20.35, słuchacze poznali między innymi seniora rodu, Józefa Matysiaka (w tej roli wystąpił Jan Ciecierski) oraz jego żonę Helenę, w którą na długie lata wcieliła się Stanisława Perzanowska. Głównym tematem były wówczas kłopoty finansowe rodziny Matysiaków.
Współtwórcą „Matysiaków” był Jerzy Janicki, który zmarł w 2007 roku. Przez kilkadziesiąt lat pisał historię tej rodziny. Z okazji 45-lecia słuchowiska Janicki podkreślił, że w zamyśle autorów miało to być „skrzyżowanie słuchowiska i reportażu”. Liczył wtedy, że „Matysiakowie” przetrwają na antenie Polskiego Radia… choćby rok.
Słuchacze pokochali Matysiaków, którzy propagują takie wartości jak: rodzina, przyjaźń, szacunek dla pracy i miłość do Warszawy. Przeżywali ich losy i życiowe perypetie. Angażowali się emocjonalnie i często udzielali rad. Ludmiła Łączyńska, która od początku wciela się w rolę Wisi, żony Stacha Matysiaka, wspominała, że słuchacze przysyłali też prezenty.
Przez lata w mieszkaniu Matysiaków gościło wielu wybitnych polskich aktorów; niektórzy, jak odtwórcy ról najstarszego pokolenia Matysiaków, już zmarli. Jednym z nich był Wojciech Grzelak, którego grał niezapomniany Tadeusz Fijewski.
Stanisława Celińska, związana z Matysiakami od lat 70., a grająca Iwonkę Rączkową, podkreśliła, że aktorów współtworzących słuchowisko połączyła szczególna więź.
Słuchowisko w okresie największej popularności miało 12 milionów słuchaczy. Matysiakowie otrzymali ponad 3 miliony listów i wiele prezentów, w tym sprzęty gospodarstwa domowego, które były i są przekazywane domom dziecka oraz organizacjom dobroczynnym. Dzięki akcjom społecznym aktorów i autorów słuchowiska został między innymi zbudowany Dom Spokojnej Starości im. Matysiaków oraz wzniesiony pomnik Bolesława Prusa w Warszawie. W okresie PRL bardzo popularny był bar mleczny „U Matysiaków” przy ul. Świętokrzyskiej w Warszawie.
IAR