Prezydentowi elektowi USA Donaldowi Trumpowi możemy pokazać nasze najwyższe w NATO wydatki na zbrojenia, a także wspólne inwestycje gospodarcze i obronne; Polska powinna być „transatlantykiem” łączącym Unię Europejską i USA – powiedział w poniedziałek wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz.
Minister był w poniedziałek pytany przez dziennikarzy o wypowiedź Trumpa w wywiadzie w NBC; amerykański prezydent elekt powiedział, że pozostanie USA w NATO zależy od tego, czy sojusznicy będą „płacić swoje rachunki” i od tego, jak będą traktować Amerykę w relacjach handlowych. – Jeśli Europejczycy będą traktować nas uczciwie, zostaniemy w NATO, ale jeśli nie, absolutnie rozważę wyjście z Sojuszu – oświadczył Trump.
Kosiniak-Kamysz zwrócił uwagę, że – jeśli chodzi o wiązanie kwestii bezpieczeństwa z kwestią polityki handlowych i wzajemnych inwestycji – to „jedną z podstawowych i pierwszych umów, jakie Polska zawarła po zmianach ustrojowych w 1989 roku, to była umowa o wolnym handlu z USA”. „Ale bardzo ważne jest to, że decydujemy się na strategiczne partnerstwo w dziedzinie obronności i sojuszu obronnego, ale także i w dziedzinie pozyskiwania technologii, wiedzy, umiejętności i produktów ze strony przemysłu amerykańskiego” – podkreślił.
W tym kontekście Kosiniak-Kamysz zwrócił uwagę na niedawne zamówienie przez Polskę 96 śmigłowców szturmowych AH-64E Apache od USA. „W dziedzinie obronności chyba nie ma lepszego przykładu niż Apache – 96 śmigłowców stanowi wielki wkład w wymianę handlową, to jest 10 mld dolarów. To jest tylko jeden z kontraktów – do tego należy doliczyć Abramsy, F-35, Patrioty, HIMARS-y, system IBCS” – przypomniał.
„Nie ma drugiego państwa, które się może czymś takim poszczycić. Też nie każde państwo w ramach gwarancji kredytowych, udzielania pożyczek, dostało 11 mld dolarów ze strony USA. Widać, że to jest wyraz ogromnego zaufania, a prezydentowi Trumpowi naprawdę możemy pokazać – i wydatki na zbrojenia, najwyższe z państw NATO, i inwestycje wspólne w działania gospodarcze i obronne na najwyższym poziomie” – dodał Kosiniak-Kamysz.
Według ministra z tego powodu „Polska może czuć się bardzo pewnie i komfortowo”. „Polska może być, powinna być, takim transatlantykiem łączącym Unię Europejską z USA” – mówił.
Polityk odniósł się także do kwestii wydatków na obronność innych państw NATO. „Mówiłem naszym partnerom z najważniejszych państw NATO z Europy, że 2 proc. PKB to absolutne minimum wydatków, że to uprawnia tylko i wyłącznie do przyjścia do stołu z nową administracją Donalda Trumpa, a nie podejmowania jakichś radykalnych decyzji. Kto nie będzie spełniał warunku 2 proc., ten nie będzie miał czego szukać we wspólnych negocjacjach” – powiedział Kosiniak-Kamysz.
„Taka jest brutalna prawda, nie ma co tutaj owijać w bawełnę. Te państwa, które jeszcze nie wydają tyle na obronność, powinny to jak najszybciej zrobić, bo na to się zgodziły” – dodał, podkreślając, że „2 proc. to jest i tak stanowczo za mało”.
Trump w niedzielnym wywiadzie powiedział, że pozostanie USA w NATO zależy od tego, czy sojusznicy będą „płacić swoje rachunki” i od tego, jak będą traktować Amerykę w relacjach handlowych. „Po pierwsze, oni wykorzystują nas w handlu, traktują nas okropnie. Nie biorą naszych samochodów, nie biorą naszych produktów spożywczych, nie biorą niczego (…). A na dodatek my ich bronimy” – powiedział. Dodał, że gdyby nie jego groźby wobec NATO i presja na zwiększenie wydatków obronnych podczas poprzedniej kadencji, państwa europejskie „nie miałyby pieniędzy, by walczyć”.
„Jeśli będę myślał, że oni traktują nas sprawiedliwie, odpowiedź brzmi: absolutnie, zostałbym przy NATO” – podkreślił Trump. Dodał jednak, że w przeciwnym wypadku „absolutnie” rozważyłby wyjście z Sojuszu.
W ubiegłym tygodniu w Sejmie Kosiniak-Kamysz mówił, że w tym roku w planach jest wydanie łącznie ponad 153 mld zł na obronność, jednak realnie – ze względu na niepełne wykonanie wydatków zawartych w Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych – rzeczywiste wydatki będą mniejsze. Według szacunków opublikowanych przez „Rzeczpospolitą”, wykonanie planu w ok. 60 proc. oznacza, że na obronność w bieżącym roku zostanie wydane ok. 20 mld zł mniej niż przewidywał plan.
To przełoży się na odsetek PKB wydany na obronność – zamiast deklarowanych 4,1 proc. może to być ok 3,8 proc. – co jednak i tak stanowi najwyższy odsetek w NATO, wymagające od sojuszników wydatkowania co najmniej 2 proc. PKB. Przed rosyjską inwazją na Ukrainę w 2022 roku jedynie część państw spełniała ten warunek; nie wypełniały go m.in. takie państwa jak Francja czy Niemcy, które dopiero w 2023 przekroczyły pułap 2 proc. Wiele państw jednak wciąż wydaje poniżej progu, wśród z nich znajdują się np. państwa Beneluxu, a także Hiszpania, Portugalia czy Włochy.(PAP)
mml/ sdd/ mow/