Partia Liberalna Kanady (LPC) wygrała w poniedziałek wybory do izby niższej federalnego parlamentu, Izby Gmin – wynika ze wstępnych danych komisji wyborczej (Elections Canada). Po raz pierwszy od 114 lat liberałowie będą rządzili czwartą kadencję z rzędu.
Urzędujący premier Mark Carney, który jest liderem liberałów od 9 marca i po raz pierwszy startował w wyborach parlamentarnych, wygrał w swoim ottawskim okręgu Nepean.
Kanadyjczycy wybierali 343 parlamentarzystów w jednomandatowych okręgach. Do utworzenia większościowego rządu potrzeba 172 miejsc. Około 20 minut po zamknięciu ostatnich lokali wyborczych (w Kolumbii Brytyjskiej i na Jukonie), media zaczęły podawać, że według szacunków liberałowie znów będą tworzyć rząd. Dwie godziny później nadal nie wiadomo było, czy będzie to rząd większościowy czy mniejszościowy. Komentatorzy publicznego nadawcy CBC zwrócili uwagę, że w rywalizacja wyborcza w dużej mierze odbywała się między dwiema partiami – liberałami i konserwatystami – podobnie jak w USA.
Jeszcze pod koniec grudnia ub.r. Partia Konserwatywna miała ok. 25 pkt proc. przewagi nad liberałami. Po ogłoszeniu w styczniu przez premiera Justina Trudeau decyzji o ustąpieniu ze stanowiska notowania liberałów zaczęły rosnąć, ataki prezydenta USA Donalda Trumpa przyczyniły się do umocnienia ich pozycji, a wybór Marka Carneya, byłego prezesa banków centralnych Kanady i Wielkiej Brytanii, na nowego lidera ugrupowania spotkał się z dobrym przyjęciem wśród wyborców. W drugiej połowie marca notowania LPC były wyższe niż konserwatystów.
Jak skomentował w wyborczy wieczór dla publicznego nadawcy CBC były liberalny minister sprawiedliwości David Lametti, jeszcze w grudniu nie można się było spodziewać takiej zmiany. Była ministra finansów Chrystia Freeland podkreśliła, że jest „zachwycona powrotem partii” w kluczowym dla kraju momencie.
W minionych dwóch latach wiele mówiło się w Kanadzie o próbach wpływania na wybory przez kraje takie jak Rosja, Chiny i Indie, jednak w ostatnich tygodniach najgłośniej było o próbach podejmowanych przez prezydenta USA. Jeszcze w poniedziałek Trump zaapelował w mediach społecznościowych, by Kanadyjczycy wybrali człowieka, który miałby „siłę i mądrość”, aby przyłączyć kraj do Stanów Zjednoczonych.
Najwięksi przegrani wyborów to lewicowa Nowa Partia Demokratyczna (NDP), która według wstępnych danych Elections Canada wprowadziła do parlamentu siedmiu lub ośmiu przedstawicieli, czyli o ponad połowę mniej niż w poprzedniej kadencji. Lider NDP Jagmeet Singh zapowiedział podczas wieczoru wyborczego, że ustąpi ze stanowiska.
Według danych Elections Canada na listach wyborczych było ponad 28,5 mln kandydatów. Kanadyjczycy mogli głosować korespondencyjnie, a także od 18 do 21 kwietnia we wcześniejszym terminie. Według Elections Canada w niektórych prowincjach z możliwości przedterminowego głosowania skorzystała nawet jedna trzecia wyborców, a łącznie w okresie od 18 do 21 kwietnia we wskazanych lokalach wyborczych zagłosowało 7,3 mln osób – o 25 proc. więcej niż przed poprzednimi wyborami parlamentarnymi w 2021 r.
Kanadyjski Senat nie pochodzi z wyborów, senatorowie są wskazywani przez premiera i mianowani przez generalnego gubernatora reprezentującego brytyjskiego monarchę. Kanada jest monarchią konstytucyjną.
Z Toronto Anna Lach (PAP)
lach/ akl/