Prezydent Francji Emmanuel Macron i premier Polski Donald Tusk podpisali w piątek w Nancy traktat polsko-francuski o wzmocnionej współpracy i przyjaźni. Wcześniej Tusk informował, że w traktacie ma być zapis, który w przypadku zagrożenia zobowiązuje oba kraje do udzielenia sobie pomocy, w tym militarnej.

Na konferencji prasowej premier podkreślił, że zawarta w traktacie klauzula o wzajemnej pomocy, także militarnej, jest traktowana przez oba kraje śmiertelnie poważnie. „Intencją i pana prezydenta i moją jest śmiertelnie poważnie traktować ten zapis. Dlatego za tym zapisem traktatowym pójdą także praktyczne, operacyjne działania i czynności dotyczące naszych przemysłów obronnych, myśli strategicznej, przygotowania do działań, kiedy będą potrzebne” – zapowiedział.

„Polska jest gotowa do współpracy na każdym polu, jeśli chodzi o obronę” – dodał premier. Jak wskazał, „w naszym interesie, wspólnym interesie, jest umiejętne wykorzystanie wszystkich możliwości, jakie ma Francja i Polska, na wypadek zagrożenia dla obu państw”. Podkreślił przy tym, że traktat nie jest alternatywą ani wobec współpracy z USA, ani z NATO.

„Jest dokładnie odwrotnie. Wszyscy słyszeliśmy te słowa wielokrotnie wypowiadane przez naszych amerykańskich sojuszników. I my w Polsce traktujemy te słowa poważnie, bo traktujemy bardzo poważnie wszystkich sojuszników. (…) I dla mnie możliwie najbliższa i najściślejsza współpraca z Francją jest dokładnie realizacją tej potrzeby” – mówił Tusk.

Francuski prezydent przekonywał, że „traktat z Nancy przyczyni się do wzmocnienia autonomii strategicznej”. „W tym traktacie również wysłaliśmy bardzo jasny sygnał, bo zawarliśmy klauzulę o wzajemnej obronie i pomocy, co jest przedłużeniem naszego zaangażowania w ramach NATO i Unii Europejskiej” – powiedział.

Ocenił, że chodzi o „prawdziwie zintegrowane partnerstwo w zakresie obrony, które nie ma zastąpić NATO ani UE, ale ma wzmocnić i przełożyć na działalność operacyjną istniejące już więzi”. Wspominając o powołaniu NATO po II wojnie światowej i o artykule 5. traktatu waszyngtońskiego podkreślił, że Francja i Polska są objęte tym artykułem.

Jednak – jak dodał – trzeba wzmocnić europejski filar NATO. „Dlatego też wierzę w Europę obrony, która nie jest alternatywą dla NATO, tylko która wzmacnia się w ramach NATO. W tym właśnie kierunku idą nasze ostatnie decyzje” – powiedział Macron.

Francuski prezydent był pytany na konferencji prasowej, czy w przypadku zagrożenia dla Polski Francja byłaby w stanie zareagować w ciągu 30 dni. „Jeżeli chodzi o mobilizację sił wojskowych, mamy we Francji odpowiedni tryb podejmowania decyzji – to jest określone w konstytucji” – odpowiedział Macron.

„Mamy odpowiednią organizację armii, mamy inwestycje i systemy dowodzenia. Nie mam wątpliwości co do tego, że takie rozmieszczenie (wojsk) byłoby możliwe, gdyby doszło do najgorszego” – oświadczył. Jak mówił, dowodem na to jest fakt, że po rosyjskiej agresji na Ukrainę w lutym 2022 r. Francja w ciągu pięciu dni wysłała swoich żołnierzy do Rumunii. „Mamy taką możliwość i oczywiście zostałaby ona uruchomiona, gdyby doszło do tego rodzaju agresji” – oświadczył.

Poinformował też, że „w ciągu najbliższych miesięcy” chciałby zorganizowania wspólnych polsko-francuskich ćwiczeń wojskowych.

Wspomniał ponadto, że traktat przewiduje „wzmocnioną współpracę, by walczyć przeciwko ingerencjom z zagranicy, cyberatakom i wszystkiemu, co zagraża naszej demokracji”.

Premier Tusk ocenił, że podpisany z Francją dokument wzmocni całą strukturę europejskiej stabilności. Podkreślił, że traktat „nie zamyka, tylko otwiera ten nowy rozdział w naszych relacjach”. „Będziemy dalej współpracować nad sprawiedliwym możliwie szybkim pokojem w Ukrainie” – zapewnił.

Po podpisaniu traktatu głównego nastąpiło podpisanie drugiego dokumentu, dotyczącego współpracy w zakresie cywilnej energetyki jądrowej. Jak poinformował premier Tusk, na 20 kwietnia został ustanowiony Dzień Przyjaźni Polsko-Francuskiej.

Nowy traktat zastąpi poprzednią umowę Polski i Francji, podpisaną w 1991 r. i ocenianą jako przestarzałą. Jest porównywany z traktatami, które wcześniej Francja podpisała z krajami sąsiednimi: Niemcami, Włochami i Hiszpanią.

Podpisanie dokumentu nastąpiło w Nancy we wschodniej Francji, mieście związanym ze wspólną historią obu krajów – tu właśnie po wygnaniu z kraju osiadł król Stanisław Leszczyński. Również data nie została wybrana przypadkowo – 9 maja to Dzień Europy.

Z Nancy Sonia Otfinowska i Anna Wróbel (PAP)

awl/ kar/ mhr/