Filipiński sąd zakazał uprawy transgenicznego złotego ryżu, który został opracowany ponad 20 lat temu w celu przeciwdziałania niedoborowi witaminy A w krajach rozwijających się. Decyzja sądu ma związek z zapewnieniem bezpieczeństwa biologicznego filipińskim uprawom – poinformowano w „Science”.
Rząd Filipin zezwolił w 2021 r. na komercyjne sadzenie ryżu Malusog, będącego lokalną odmianą złotego ryżu. Urzędnicy mieli nadzieję, że w ciągu 8 kolejnych lat odmiana ta będzie stanowić 10 proc. krajowych zbiorów ryżu. Dzięki temu możliwa byłaby skuteczna walka z niedoborem witaminy A, która powoduję ślepotę, a czasem prowadzi do śmierci. Jak podaje „Science” szacuje się, że 15 proc. filipińskich niemowląt i dzieci ma niedobór witaminy A.
Sąd wprowadził w kwietniu 2024 r. zakaz upraw złotego ryżu, na podstawie pozwu wniesionego m.in. przez organizację Greenpeace. W orzeczeniu stwierdził, że w przypadku braku naukowego konsensusu dotyczącego bezpieczeństwa złotego ryżu, nie powinien on być uprawiany komercyjnie. Sędziowie uznali, że rząd nie ustanowił mechanizmów monitorowania bezpieczeństwa uprawy i spożycia tej odmiany. Zablokował on również prowadzenie badań terenowych w szklarniach i na otwartych polach. Sąd nie podjął decyzji, czy plantacje złotego ryżu mają zostać zniszczone.
Zdaniem Ingo Potrykusa, biotechnologia roślin ze Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Technologii, który współkierował badaniami nad ryżem o złotej barwie, decyzja sądu „to katastrofa dla Filipin i innych państw”.
Dla Wilhelminy Pelegriny, działaczki Greenpeace w Azji Południowo-Wschodniej, jest to „monumentalne zwycięstwo filipińskich rolników i Filipińczyków”. „Nigdy nie udowodniono, że uprawy GMO są bezpieczne” – dodała.
Obecna odmiana złotego ryżu ma dwa dodane geny – jeden pochodzący z kukurydzy, a drugi z bakterii. Umożliwiają one roślinie wytwarzanie związku, który organizm ludzki przekształca w witaminę A po spożyciu ryżu.
Australia, Nowa Zelandia, Kanada i Stany Zjednoczone zatwierdziły złoty ryż do spożycia, chociaż uprawy tej rośliny są w tych krajach bardzo niewielkie lub nie ma ich tam wcale.
Oprócz Filipin tylko Bangladesz jest bliski rozpoczęcia uprawy złotego ryżu do spożycia. Tamtejszy wniosek o rozpoczęcie sadzenia jest rozpatrywany od 2017 r.(PAP)
mzb/ zan/