W czwartek połączone komisje senackie odrzuciły ustawę o elektrowniach szczytowo-pompowych, która ma usprawnić budowę takich obiektów, by mogły być wykorzystywane jako magazyny energii.
W czwartek połączone komisje senackie: Nadzwyczajna ds. Klimatu, Środowiska oraz Gospodarki Narodowej i Innowacyjności zarekomendowały odrzucenie w całości ustawy o elektrowniach szczytowo-pompowych(ESP). Chodzi o tzw. specustawą, która ma usprawnić budowę takich obiektów, by mogły być wykorzystywane jako magazyny energii. Mają one zapewnić poprawę bezpieczeństwa energetycznego, dzięki zwiększeniu możliwości magazynowania energii w polskim systemie elektro-energetycznym i stabilizacji działania odnawialnych źródeł energii.
W środę senator sprawozdawca z Nadzwyczajnej Komisji ds. Klimatu Alicja Chybicka z KO poinformowała w środę, że senatorowie swoje stanowisko umotywowali tym, że specustawa, „ma iść na skróty”, a obowiązujące prawo jest wystarczające do tego, by takie elektrownie realizować w sposób korzystniejszy dla osób, które mieszkają na terenach takich inwestycji.
Senator PiS Wojciech Piecha mówił z kolei, że „komisja wnosi, aby przyjąć tę ustawę, aby można było zwiększyć potencjał magazynów energii w Polsce”. Piecha wskazał, że w Polsce działa sześć elektrowni szczytowo-pompowych; całkowita ich moc to 1765 MW. To Elektrownia Żarnowiec o mocy 716 MW, Elektrownia Porąbka-Żar o mocy 500 MW, Zespół Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce o mocy 200 MW, Elektrownia Żydowo o mocy 167 MW, Elektrownia Niedzica o mocy 92 MW oraz Elektrownia Dychów o mocy 90 MW.
Piecha dodał, że w najbliższym czasie mają powstać cztery kolejne takie elektrownie, wśród nich jedna na Bystrzycy – Elektrownia Młoty o mocy 750 MW.
Senator podkreślał, że zbiorniki wodne, które powstaną przy elektrowniach szczytowo – pompowych zapewnią także ochronę przeciwpowodziową, zwiększą też retencję i pomogą łagodzić suszę.
Wiceminister klimatu i środowiska Anna Trzeciakowska-Łukaszewska przekonywała w środę senatorów, że dzięki elektrowniom szczytowo – pompowym można uniknąć blackout’u. „Zachęcam żeby rozważyć stanowisko, bo to jedyny magazyn energii, który działa. Pozostałe technologie są na etapie badań. Elektrownia szczytowo-pompowa nie traci swojej sprawności w porównaniu z magazynem energii opartym na technologii litowo – jonowej” – mówiła wiceminister. „Proszę, żeby patrzeć na tę ustawę, jako element większej strategii transformacji energetycznej Polski” – dodała.
Ustawa przewiduje, że do 30 czerwca 2024 r. planowanie i realizacja inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych spełniają wymagania Rozporządzenia Rady UE 2022/2577 i stanowią realizację nadrzędnego celu publicznego oraz są uznawane za służące zdrowiu i bezpieczeństwu publicznemu. Unijne rozporządzenie ma na celu przyspieszenie inwestycji w odnawialne źródła energii.
Ustawa ma być nadrzędna w stosunku do przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji ESP ma być wydawana bez względu na istnienie bądź nie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zakłada się, że z dniem, w którym decyzja ta stanie się ostateczna, nieruchomości w niej określone przechodzą na własność Skarbu Państwa za odszkodowaniem, a następnie będą oddawane w użytkowanie wieczyste inwestorowi. Wszystkie te rozwiązania mają przyspieszyć proces budowy ESP.
Decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji dotyczącej ESP będzie wydawał wojewoda w ciągu miesiąca od złożenia wniosku przez inwestora. Ostateczna decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji dotyczącej elektrowni szczytowo-pompowej będzie podstawą do dokonywania wpisów w księdze wieczystej i w ewidencji gruntów i budynków.
Inwestorami budującymi ESP będą mogły być wyłącznie spółki Skarbu Państwa, spółki z ich grup kapitałowych, spółki samorządowe lub Wody Polskie.
W ustawie znalazły się także przepisy, które wyłączają obowiązek przekazywania odpisów na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny w przypadku wytwórców wytwarzających energię elektryczną w instalacjach OZE będących własnością, w zarządzie lub w użytkowaniu państwowej osoby prawnej. W przypadku przekazania takiego odpisu na Fundusz, będzie on zwrócony.
Senatorowie na tym posiedzeniu mają podjąć uchwałę ws. ustawy. (PAP)
autorka: Anna Bytniewska
Elektrownia szczytowo-pompowa (ESP) – zakład przemysłowy, którego zadaniem jest przemiana energii elektrycznej w energię grawitacyjną wody pompowanej do górnego zbiornika oraz proces odwrotny.
W elektrowni szczytowo-pompowej zamienia się energię elektryczną na energię potencjalną grawitacji poprzez wpompowanie wody ze zbiornika dolnego do górnego w okresie nadwyżki produkcji nad zapotrzebowaniem na energię elektryczną (np. w nocy), a następnie, w godzinach szczytu, następuje odwrócenie procesu.
