Z okazji przypadającego w piątek Dnia Matki Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przypomina o szeregu świadczeń pieniężnych, z których korzystać mogą matki i ojcowie. „Polityka prorodzinna to nie tylko świadczenie Rodzina 500+. To także szereg innych narzędzi, które przywróciły godność rodzinom w Polsce” – powiedziała PAP szefowa MRiPS Marlena Maląg.
Według danych przekazanych PAP przez MRiPS, obecnie rodzice mający na utrzymaniu dzieci mogą korzystać z pomocy państwa w postaci szeregu świadczeń pieniężnych.
Pierwszym z nich jest świadczenie rodzicielskie z programu „Rodzina 500+” w wysokości 500 zł na dziecko do ukończenia 18. roku życia. Świadczenie to jest niezależnie od dochodu rodziny. Od 1 stycznia 2024 r. świadczenie wychowawcze zostanie podwyższone do wysokości 800 zł miesięcznie na dziecko.
„Polityka prorodzinna to nie tylko realizowane od kwietnia 2016 roku świadczenie 500+. To także szereg innych narzędzi, które przywróciły godność rodzinom w Polsce. Program Dobry Start, Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, dofinansowanie do opieki żłobkowej czy Maluch plus – wszystkie te elementy wzajemnie się uzupełniają” – powiedziała PAP.
Ponadto – jak poinformował resort – na uczące się w szkole dzieci w wieku od 7. do 20. r. życia – a w przypadku dzieci niepełnosprawnych do 24. r. życia – przyznawane jest świadczenie „Dobry start” w wysokości 300 zł jednorazowo na dziecko w związku z rozpoczynającym się rokiem szkolnym, niezależnie od osiąganego dochodu rodziny.
Do rodziców mających na utrzymaniu dzieci w wieku od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia kierowane jest również świadczenie „Rodzinny kapitał opiekuńczy”, którego celem jest przede wszystkim częściowe pokrycie wydatków związanych z opieką nad drugim i kolejnym dzieckiem. Wysokość świadczenia to 12 tys. zł. Rodzice sami wybierają, czy chcą otrzymywać po tysiąc zł miesięcznie przez rok, czy po 500 zł miesięcznie przez dwa lata.
„Programy, jakie realizujemy, są w większości powszechne i skierowane do wszystkich dzieci. Nie zapominamy jednak o rodzinach, które osiągają niższe dochody i wsparcia ze strony państwa potrzebują szczególnie. Te rodziny mogą liczyć m.in. na zasiłek rodzinny oraz różnego rodzaju dodatki – z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, z tytułu kształcenia oraz rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego czy dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego” – wyjaśniła szefowa MRiPS.
Dodała, że rodzicom do ukończenia przez dziecko 18. roku życia lub ukończenia nauki w szkole, (jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia albo do 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności), przysługuje zasiłek rodzinny.
Warunkiem uzyskania prawa do pobierania zasiłku rodzinnego jest spełnienie kryterium dochodowego, które wynosi 674 zł miesięcznie na osobę w rodzinie lub 764 zł, jeśli członkiem rodziny jest niepełnosprawne dziecko. Nie oznacza to, że osoby, które przekroczą ten próg nie mają prawa do zasiłku. W ich przypadku obowiązuje tzw. mechanizm „złotówka za złotówkę”.
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie 95 zł na dziecko do ukończenia 5 roku życia, 124 zł na dziecko od 5 do 18 roku życia oraz 135 zł na dziecko w wieku od 18 do ukończenia 24 roku życia.
Osoby, którym przyznano prawo do pobierania zasiłku rodzinnego, mogą ubiegać się także o dodatki do niego. Są to: jednorazowy dodatek z tytułu urodzenia dziecka w wysokości tysiąca zł; dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej w wysokości 95 zł miesięcznie; dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka w wysokości 193 zł miesięcznie na dziecko, lecz nie więcej niż 386 zł na wszystkie dzieci (w przypadku dzieci niepełnosprawnych kwotę dodatku zwiększa się o 80 zł); dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w wysokości 400 zł miesięcznie; dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego w wysokości 90 zł miesięcznie na dziecko do ukończenia 5 roku życia lub 110 zł miesięcznie na dziecko pomiędzy 5 a 24 rokiem życia; dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego w wysokości 100 zł na dziecko raz w roku szkolnym oraz dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania w wysokości 113 zł miesięcznie w związku z zamieszkiwaniem dziecka w miejscowości, w której znajduje się szkoła lub 69 zł miesięcznie w związku z dojazdem dziecka do szkoły.
Ponadto w rodzinach, w których dochód na osobę nie przekracza 1922 zł netto, rodzicom przysługuje tzw. becikowe, czyli jednorazowa zapomoga w wysokości 1000 zł z tytułu urodzenia się dziecka.
Z kolei osobom, które nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego, bez względu na osiągane dochody, przysługuje świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł miesięcznie przez rok (52 tygodnie) po urodzeniu dziecka, a w przypadku urodzenia wieloraczków ten okres może być wydłużony nawet do 71 tygodni.
Minister rodziny i polityki społecznej poinformowała, że w tym roku nastąpią też zmiany w świadczeniu z funduszu alimentacyjnego. „Od 1 października wysokość kryterium dochodowego uprawniającego do tej formy wsparcia zwiększy się z 900 zł do 1209 zł” – zaznaczyła.
Rodziny z co najmniej trojgiem dzieci mogą korzystać z Karty Dużej Rodziny, czyli systemu zniżek i dodatkowych uprawnień. Karta Dużej Rodziny funkcjonuje zarówno w instytucjach publicznych, jak i w prywatnych firmach.
Świadczeniem skierowanym do rodziców, którzy wychowali co najmniej czworo dzieci, jest rodzicielskie świadczenie uzupełniające, potocznie nazwane świadczeniem „Mama 4 plus”. Jest ono adresowane do kobiet i mężczyzn po 60. roku życia. Wysokość świadczenia wynosi tyle, co gwarantowana minimalna emerytura. Taką kwotę dostają osoby, które nie pobierają emerytury ani renty i nie mają dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania.(PAP)
Autor: Iwona Żurek
Radca prawny: wyzwaniem jest łączenie macierzyństwa z powrotem na rynek pracy
Mamy stawiane są przed wieloma wyzwaniami; dotyczy to zarówno samego macierzyństwa, ale także powrotu do pracy – powiedziała PAP radca prawny Monika Jurkiewicz. Z jednej strony obciąża je opieka nad dzieckiem, a z drugiej strony, wydłużające się okresy urlopów związanych z macierzyństwem powodują trudności z powrotem na rynek pracy – dodała.
„To właśnie stawia kobiety przed trudnym wyzwaniem łączenia pracy z wychowaniem dziecka, ale też przed koniecznością bycia +na bieżąco+ z nieustannie zmieniającą się sytuacją zawodową” – powiedziała.
Zwróciła uwagę, że bywają to naprawdę skomplikowane organizacyjnie i zawodowo wyzwania. „Z pewnością ułatwieniem dla mam są zmiany, jakie weszły w życie 26 kwietnia 2023 r. w ramach nowelizacji przepisów Kodeksu pracy, czyli nowelizacji nazywanej skrótowo work – life balance” – wspomniała.
Jurkiewicz zwróciła uwagę na zmiany, które są najkorzystniejsze dla mam. Zarówno dla tych powracających na rynek pracy po okresie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego oraz dla tych, które chcą łączyć pracę z wychowaniem dziecka.
„Wprowadzenie nieprzenoszalnego urlopu rodzicielskiego dla ojców w wymiarze 9 tygodni z pewnością przyczyni się do wyrównania obowiązków pomiędzy rodzicami i spowoduje, że mamom łatwiej będzie godzić pracę z rodzicielstwem” – stwierdziła.
Zaznaczyła także, że zwiększenie zakresu ochrony w związku z macierzyństwem niewątpliwie przyczyni się do większego bezpieczeństwa mam korzystających z uprawnień rodzicielskich.
Wspomniała także o wprowadzeniu tzw. elastycznej organizacji pracy, o którą każda mama może wnioskować.
Ponadto wymieniła zwiększenie ochrony, jeśli chodzi o pracę w godzinach nadliczbowych, a także zwiększenie ochrony dla pracowników po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu wychowawczego polegające na konieczności dopuszczenia ich do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe – na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z urlopu.
Przypomniała, że nie można zapominać o świadczeniach, jakie mogą otrzymywać mamy w związku z urodzeniem, czy dalej wychowywaniem dziecka.
„Z pewnością mamy – czy ściślej mówiąc rodzice – mogą liczyć na różne rodzaje wsparcia finansowego. Mogą liczyć nie tylko na 500 plus, lecz także na becikowe, kosiniakowe, świadczenie +za życiem+, zasiłek macierzyński, 12 tysięcy na dziecko, dobry start, ulgę podatkową na dziecko, zasiłek rodzinny, dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka, dodatek z tytułu urodzenia dziecka, zasiłek wychowawczy, kartę dużej rodziny czy dofinansowanie na zatrudnienie opiekunki do dziecka” – wymieniła Jurkiewicz.
Zaznaczyła, że nie są to wszystkie świadczenia na dziecko obowiązujące w 2023 roku.
„Rodzice mają obecnie szereg ułatwień zarówno prawnych jak i finansowych, aby móc sprostać wyzwaniom związanych z wychowaniem dzieci” – podsumowała Jurkiewicz.
Monika Jurkiewicz jest radcą prawnym, specjalistą i praktykiem prawa pracy, ochrony danych osobowych oraz odpowiedzialności za produkt. Jest członkiem European Employment Lawyers Association.(PAP)
Autorka: Iga Leszczyńska
iga/ mhr/