Był to bardzo dobry i spokojny rok szkolny, za który dziękuję. W tym roku radykalnie zwiększyliśmy środki na inwestycje w oświacie i zatrudnienie specjalistów o 20 tys., na które wydajemy tylko w tym budżecie ponad 2 miliardy złotych – powiedział minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek.

Szef resortu w rozmowie z PAP.PL podsumował mijający rok szkolny i podkreślił, że był to „bardzo dobry i spokojny rok”.

„To był rok, w którym radykalnie zwiększyliśmy środki na inwestycje w oświacie, zatrudnienie specjalistów w szkołach o 20 tys., czyli niemal 100 proc. etatów, na które wydajemy tylko w tym budżecie państwa ponad 2 miliardy złotych. Chodzi o pedagogów specjalnych czy logopedów” – powiedział.

Przypomniał, że rok 2022/2023 był rokiem, w którym 350 tys. pierwszoklasistów ze szkół ponadpodstawowych uczyło się historii najnowszej i przeprowadzone zostały pierwsze matury w nowym systemie.

„To był też rok szkolny, w którym zmieniliśmy już nieco edukację dla bezpieczeństwa i włączyliśmy elementy teorii oraz praktyki dotyczącej użycia broni palnej. Chcemy wracać do tych elementów, które są niezwykle ważne z punktu widzenia każdego obywatela, a wojna na Ukrainie pokazuje, że zawsze to niebezpieczeństwo może wystąpić” – wyjaśnił.

„Jednym słowem to był bardzo udany rok szkolny, za który dziękuję wszystkim uczniom, nauczycielom, rodzicom, dyrektorom szkół, kuratorom oświaty i organom prowadzącym, którzy realizowali wielką misję edukacji dzieci i młodzieży” – zaznaczył.

Zapytany o wyzwania na nowy rok szkolny, odpowiedział, że to m.in. rozwój przedmiotu biznes i zarządzanie, który za cztery lata będzie już na maturze jako przedmiot rozszerzony.

„Wyzwaniem jest też dalsza reforma systemu edukacji i spowodowanie, żeby nauczyciel miał lepsze warunki pracy i płacy, był bardziej dla ucznia, mniej dla biurokracji” – podsumował szef MEiN.(PAP)

Materiał wideo dostępny jest na https://wideo.pap.pl/videos/68423/ i na PAP.PL https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1588284%2Cminister-czarnek-byl-bardzo-dobry-i-spokojny-rok-szkolny-wideo.html. (PAP)

Autorka: Agnieszka Gorczyca

Szef MEiN: już dziś budujemy szkołę przyszłości

Budujemy szkołę przyszłości już dziś. Oprócz rekordowych nakładów na rozbudowę infrastruktury kontynuujemy największą w historii inwestycję w edukację – napisał minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek w liście z okazji zakończenia roku szkolnego 2022/2023.

„Rok szkolny 2022/2023 był dla polskiej oświaty czasem szczególnym. Nie tylko ze względu na istotne zmiany systemowe, ale także z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika” – napisał szef MEiN.

Dodał, że niebywała wiedza, ciekawość, pasja, odwaga, kreatywność i pracowitość – pozwoliły temu genialnemu astronomowi przekroczyć granice niemożliwego.

„Wiekopomne dzieło autora teorii heliocentrycznej i przyświecające mu ideały, a przede wszystkim budząca szacunek wszechstronność zainteresowań oraz osiągnięć naukowych, są dla nas inspiracją do tworzenia polskim uczniom odpowiednich warunków do wzmacniania tkwiącego w nich ogromnego potencjału” – podkreślił Czarnek.

„Dlatego też budujemy szkołę przyszłości już dziś. Oprócz rekordowych nakładów na rozbudowę infrastruktury kontynuujemy największą w historii inwestycję w edukację. Dzięki programowi Laboratoria Przyszłości mogliśmy wyposażyć wszystkie polskie szkoły w nowoczesny sprzęt do prowadzenia atrakcyjnych zajęć dydaktycznych. W mniejszych miejscowościach w całej Polsce otwieramy kolejne Małe Centra Nauki SOWA. Stawiamy na kształcenie kompetencji przyszłości takich, jak współpraca, krytyczne myślenie, kreatywność czy komunikacja. Promujemy naukę programowania i robotyki, wyrównujemy dostęp do nowoczesnych technologii. Trwa renesans rozwoju kształcenia umiejętności praktycznych także tych zawodowych, branżowych” – wskazał minister.

Zapowiedział, że wkrótce w całej Polsce powstanie 120 branżowych centrów umiejętności, łączących szkoły, przedstawicieli branż i uczelni, by skutecznie odpowiadać na potrzeby rynku pracy przyszłości, jak również teraźniejszości.

„Wprowadzamy innowacyjny przedmiot biznes i zarządzanie, by umożliwić uczniom swobodne poruszanie się oraz wykorzystanie w świecie ekonomii czy marketingu przedsiębiorczości i kreatywności, które charakteryzują polską młodzież. Jestem przekonany, że realizowane przez nas przedsięwzięcia to doskonały sposób na rozwijanie u uczniów kompetencji kluczowych dla funkcjonowania w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości” – dodał szef MEiN.

Zastrzegł jednocześnie, że współczesna szkoła nie może się jednak obyć bez solidnej podstawy, jaką jest znajomość tradycji i historii naszego kraju.

„Z całego serca dziękuję nauczycielom gotowym wspólnie z MEiN zmieniać oblicze polskiej edukacji. To od Państwa codziennej pracy i zaangażowania zależy jakość edukacji. Doceniam, że z tak dużym zainteresowaniem korzystają Państwo z programu Poznaj Polskę. Razem stwarzamy dzieciom i młodzieży szansę na bezpośredni kontakt z miejscami, które trwale zapisały się w dziejach Rzeczypospolitej i wzmacniamy poczucie przynależności do małych ojczyzn. Dbamy o przygotowanie ludzi młodych do odpowiedzialnego udziału w życiu publicznym, o formowanie dojrzałych, a nadto świadomych postaw również poprzez – wprowadzony we wrześniu 2022 roku – przedmiot historia i teraźniejszość. Wychodzimy naprzeciw trendom edukacyjnym, organizując pokazy z wykorzystaniem technologii wirtualnej rzeczywistości” – podkreślił minister.

Zauważył, że „tak oto uczniowie nie tylko ugruntowują swoją wiedzę szkolną, lecz także doświadczają historii, przenosząc się do przeszłości. Jestem pewien, że pozostaje ona źródłem niezbywalnych wartości takich, jak patriotyzm, tożsamość czy wspólnota narodowa”.

Jednocześnie – napisał – jednym z priorytetów MEiN jest troska o kondycję psychiczną i fizyczną dzieci i młodzieży.

„Stąd też zwiększenie dostępności specjalistów – psychologów, pedagogów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i pedagogów specjalnych – w każdej polskiej szkole. Niezwykle ważna jest aktywność fizyczna i zdrowy styl życia. Ogromnym zainteresowaniem cieszą się programy WF z AWF, czy Junior-Edu-Żywienie. Jest mi z tego powodu bardzo miło i za tę współpracę oraz Państwa proaktywną postawę serdecznie dziękuję. Nasze wspólne działania przynoszą znakomite efekty, dlatego będziemy kontynuować te nadzwyczajne, o niespotykanej dotąd skali, inwestycje w przedsięwzięcia mające na celu poprawę kondycji psychicznej i fizycznej uczniów” – zaakcentował Czarnek.

Szef MEiN życzył uczniom, „by nadchodzące wakacje – ale też dalsze etapy edukacji – stały się zachętą do pogłębiania zainteresowań, wzmacniania talentów i realizacji marzeń, a przede wszystkim sprzyjały odkrywaniu piękna świata”. Podziękował też dyrektorom, nauczycielom, wychowawcom i rodzicom za „wzorowe pełnienie misji, jaką bezsprzecznie jest kształcenie kolejnych pokoleń ludzi młodych”. (PAP)

Autorka: Agata Zbieg

W piątek dla ponad 4.7 mln uczniów kończy się rok szkolny 2022/2023

W piątek dla ponad 4,7 mln uczniów z ponad 20 tys. szkół zakończy się rok szkolny 2022/2023. Był to kolejny rok z uczniami z Ukrainy w polskich szkołach, a pierwszy z nowym przedmiotem szkolnym – HiT-em oraz maturą przeprowadzoną w liceach po raz pierwszy według nowych zasad.

Rok szkolny 2022/2023 był drugim rokiem, gdy w polskich szkołach uczyli się uczniowie z Ukrainy, którzy przybyli do naszego kraju po wybuchu wojny. Według danych MEiN w szkołach podstawowych w całej Polsce w kończącym się roku szkolnym uczyło się ok. 116,8 tys. uczniów będących obywatelami Ukrainy, a w szkołach ponadpodstawowych ok. 27,2 tys.

Z początkiem roku szkolnego 2022/2023 w szkołach ponadpodstawowych pojawił się nowy przedmiot szkolny – historia i teraźniejszość, czyli HiT. Obejmuje on zagadnienia z zakresu wiedzy o społeczeństwie oraz historii najnowszej 1945-2015 r. Wprowadzany jest on stopniowo w miejsce wiedzy o społeczeństwie.

1 września 2022 r. w życie weszły też zmiany w podstawie programowej przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa. Wprowadzono nowe treści nauczania m.in. szkolenie strzeleckie. W szkołach jest to wyłącznie teoria bezpiecznego obchodzenia się z bronią. Z kolei w szkołach ponadpodstawowych szkolenie obejmuje podstawy strzelania z częścią praktyczną prowadzoną z wykorzystaniem bezpiecznych narządzi do ćwiczeń strzeleckich takich, jak np. broń kulowa, pneumatyczna, repliki broni strzeleckiej, strzelnice wirtualne albo laserowe.

Rok szkolny 2022/2023 był też kolejnym, w którym egzamin ósmoklasisty i matura przeprowadzone zostały według wymagań egzaminacyjnych stanowiących katalog zawężonych wymagań określonych w podstawie programowej. Po dwuletniej przerwie, spowodowanej pandemią COVID-19, na maturze przeprowadzono obowiązkowe egzaminy ustne z języka polskiego i języka obcego.

Wiosną tego roku po raz pierwszy matury w liceach ogólnokształcących przeprowadzono według nowych zasad, związane jest to z tym, że w tym roku maturę zdawał pierwszy rocznik absolwentów 4-letnich liceów, którzy uczyli się według nowej podstawy programowej. Absolwenci techników maturę według nowych zasad będą po raz pierwszy zdawać wiosną 2024 r.

Na nowej maturze najwięcej zmian jest na egzaminach z języka polskiego, zarówno na pisemnym, jak i na ustnym. Na egzaminach z języka polskiego maturzystów obowiązywała dłuższa lista lektur, których znajomość była wymagana na egzaminie. Musieli też napisać dłuższe wypracowanie. Inaczej niż dotąd formułowane są tematy wypracowania (nie było w nich wskazanych konkretnych tekstów, do których musieli się zdający odnieść). Z kolei na egzaminie ustnym zdający losuje zestaw składający się z dwóch zadań (na „starej” maturze było tylko jedno zadanie). Jedno z nich jest z puli zadań jawnych (których listę opublikowała Centralna Komisja Egzaminacyjna), a drugie z puli zadań niejawnych.

Z początkiem roku szkolnego 2022/2023 weszły w życie też zmiany dotyczące pragmatyki zawodowej nauczycieli.

Została zmniejszona liczba stopni awansu zawodowego. Zlikwidowano dwa stopnie: nauczyciel stażysta i nauczyciel kontraktowy. W ich miejsce pojawił się nauczyciel początkujący, którego tzw. średnie wynagrodzenia ustalono na 120 proc. kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej (jest wyższe niż średnie wynagrodzenie stażysty i nauczyciela kontraktowego).

W roku szkolnym 2022/2023 podniesiono wynagrodzenia nauczycieli. We wrześniu podwyżki otrzymali nauczyciele rozpoczynający prace w zawodzie, a od stycznia wszyscy nauczycieli nie zależnie od ich stopnia awansu zawodowego otrzymali podwyżkę – średnie wynagrodzenie nauczycieli wzrosło o 7,8 proc. od stycznia.

Z 1 wrześniem wprowadzono nauczycielom w ramach 40-godzinnego tygodnia pracy obowiązek „dostępności w szkole w wymiarze 1 godziny tygodniowo” dla uczniów i rodziców. Weszły też standardy zatrudnienia w szkołach nauczycieli specjalistów: pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych.

Kolejne duże zmiany czekają uczniów i nauczycieli w nowym roku szkolnym 2023/2024, bowiem w lutym 2023 r. minister edukacji i nauki podpisał nowelizacje dwóch rozporządzeń w sprawie podstawy programowej. Zgodnie z nimi od września 2023 r. w szkołach podstawowych możliwe będzie nauczanie języka łacińskiego, przedmiot podstawy przedsiębiorczości zastąpi przedmiot biznes i zarządzenie, a w wykazie lektur z języka polskiego dla liceum i technikum pojawią się gry o walorach edukacyjnych: „This War of Mine” i „Gra Szyfrów”.

Zgodnie z uchwaloną w maju przez Sejm ustawą o wsparciu kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli, co roku – począwszy od roku szkolnego 2023/2024 – kolejne roczniki uczniów klas IV szkół podstawowych publicznych i niepublicznych otrzymają bezpłatnie laptopy. Będą one kupowane centralnie, następnie trafią do organów prowadzących szkoły, a potem do uczniów. Laptop będzie własnością rodziców ucznia. W ustawie zapisano też, że nauczyciele otrzymają bon z przeznaczeniem na zakup laptopa lub laptopa przeglądarkowego.

W połowie czerwca Sejm uchwalił zaś nowelizację 15 ustaw, m.in. ustawy Karta Nauczyciela i ustawy Prawo oświatowe. Zgodnie z nią przejść na emeryturę na szczególnych zasadach, czyli w wieku niższym niż ustawowy będą mogli nauczyciele, którzy rozpoczęli przed 1 stycznia 1999 r. pracę na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, mają udokumentowany okres składkowy wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat „pracy przy tablicy”. Podstawę do obliczenia emerytury stażowej ma stanowić wysokość składek zewidencjonowanych na koncie nauczyciela, kapitału zakładowego oraz środków z Otwartych Funduszy Emerytalnych. Nauczyciela, który przejdzie na emeryturę na szczególnych zasadach, a nie osiągnął wieku emerytalnego, będzie można zatrudnić w szkole tylko za zgodą kuratora. Wymiar zatrudnienia w szkole takiego nauczyciela nie będzie mógł być wyższy niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć.

Do przejścia na emeryturę na szczególnych zasadach będą mogli przejść począwszy od: 1 września 2024 r. (nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r.); 1 września 2025 r. (nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r., a przed 1 września 1969 r.); 1 września 2026 r. (nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r.).

Nowela rozszerza też grono uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, które jest odpowiednikiem emerytur pomostowych, o nauczycieli zatrudnionych w publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych.

Wprowadza także większy nadzór kuratora, m.in. nad szkołami i placówkami niepublicznymi. Wcześniejsza – uchwalona w listopadzie 2022 r. – nowelizacja Prawa oświatowego, która miała wprowadzić m.in. zmiany w zasadach działalności organizacji i stowarzyszeń w szkołach i przedszkolach, a także wprowadzającą zmiany w edukacji domowej, została w grudniu zawetowana przez prezydenta Andrzeja Dudę.

W kwietniu Sejm odrzucił wniosek posłów opozycji – Koalicji Obywatelskiej, Lewicy, Koalicji Polskiej i Polski 2050, o wyrażenie wotum nieufności wobec ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka. Był on pokłosiem publikacji TVN24.pl, według której pieniądze z konkursu MEiN miały trafiać do organizacji zbliżonych do PiS. (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka