Izrael złożył trzyfazową propozycję całkowitego zawieszenia broni, wycofania wojsk z zaludnionych obszarów Gazy oraz zakończenia konfliktu – poinformował w piątek prezydent USA Joe Biden. Według jego administracji propozycja jest „niemal identyczna” z tym, czego żądał Hamas jeszcze kilka tygodni temu.
Biden nakreślił złożoną propozycję podczas wystąpienia w Białym Domu. Jak powiedział, propozycja będąca owocem działań amerykańskiej dyplomacji zakłada w pierwszej fazie 6-tygodniowe całkowite zawieszenie broni, wycofanie wojsk z zaludnionych obszarów Strefy Gazy, uwolnienie większości zakładników oraz setek palestyńskich więźniów oraz dopuszczenie setek ciężarówek z pomocą humanitarną.
W tym czasie obie strony miałyby podjąć negocjacje na temat przejścia do drugiej fazy planu, tj. permanentnego zakończenia walk i całkowitego wycofania izraelskich wojsk ze Strefy Gazy. Ostatnią część planu stanowiłby „duży projekt odbudowy” palestyńskiego terytorium i uwolnienie wszystkich pozostałych zakładników.
Jak zaznaczył Biden, oferta została złożona przez izraelski rząd i przekazana za pośrednictwem Kataru przywódcom Hamasu i teraz do nich należy decyzja o dalszych krokach.
„Izraelczycy powinni wiedzieć, że mogą złożyć tę propozycję bez dodatkowego ryzyka dla własnego bezpieczeństwa, bo przetrzebili siły Hamasu przez ostatnie osiem miesięcy. W tym punkcie Hamas nie jest już zdolny do przeprowadzenia kolejnego (zamachu) 7 października” – powiedział prezydent. Zaznaczył jednak – czyniąc aluzję do skrajnie prawicowych członków rządzącej koalicji – że w izraelskim rządzie są ludzie przeciwni zakończeniu wojny, opowiadający się za permanentną wojną i okupacją Strefy Gazy, dla których los zakładników nie jest priorytetem. Wezwał jednak przywódców Izraela do pozostania przy tym planie.
Biden zaznaczył, że „nic tu nie jest łatwe” i sukces inicjatywy nie jest pewny.
„Potrzebuje waszej pomocy. Wszyscy, którzy chcą pokoju, muszą podnieść swoje głosy. Dajcie przywódcom do zrozumienia, że powinni przyjąć to porozumienie i urzeczywistnić je. (…) Czas zakończyć tę wojnę i zacząć +dzień po+” – apelował prezydent.
Zapowiedział, że USA weźmie udział w odbudowie zniszczonej Strefy Gazy i wraz z izraelskimi, palestyńskimi i arabskimi przywódcami zapewni to, że Hamas nie będzie mógł się ponownie uzbroić. Zaznaczył też, że rezultatem porozumienia może być normalizacja stosunków z Arabią Saudyjską i integracja w regionalne struktury powstrzymywania Iranu.
Jak powiedział podczas briefingu prasowego po wystąpieniu Bidena wysoki rangą przedstawiciel administracji USA, propozycja Izraela została przekazana Hamasowi w czwartek i jest „niemal identyczna z własną propozycją Hamasu sprzed zaledwie kilku tygodni”.
„Więc jeśli tego chce Hamas, powinni przyjąć tę umowę. W przeciwnym wypadku, jeśli jego przywódcy chcą mieszkać głęboko pod ziemią, trzymając niewinnych zakładników, podczas gdy mieszkańcy Gazy cierpią, to wybór należy do nich” – zaznaczył. Dodał, że główną kwestią do rozwiązania między pierwszą i drugą fazą planu byłoby ustalenie warunków wymiany pojmanych przez Hamas izraelskich żołnierzy na palestyńskich więźniów. Ocenił również, że każda z faz trwałaby ok. 6 tygodni, a w Gazie powstałyby tymczasowe władze bez udziału Hamasu.
Do ogłoszenia propozycji przez Bidena dochodzi w dniu, kiedy izraelskie wojska potwierdziły, że weszły do centrum Rafah, ostatniego przyczółka Hamasu. Administracja USA wielokrotnie przestrzegała Izrael przed przeprowadzeniem dużej operacji wojskowej w mieście na granicy z Egiptem, gdzie schroniła się większość cywilów zbiegłych z pozostałej części Strefy Gazy.
Z Waszyngtonu Oskar Górzyński (PAP)
osk/ kar/