Według opublikowanego w środę w Paryżu raportu „Stan drzew na świecie”, około jedna trzecia gatunków drzew – 58 497 na całym świecie – jest zagrożona wyginięciem, gdyż zmiany klimatyczne mogą uszkodzić całe ekosystemy leśne.
Raport został opracowany przez Międzynarodową Konserwację Ogrodów Botanicznych (BGCI), która zrzesza ogrody botaniczne oraz ekspertów z Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN). Wynika z niego, że 30 proc.(17 500 gatunków) jest zagrożonych wyginięciem, a dodatkowe 7 proc. jest „prawdopodobnie zagrożonych”.
Nawet pospolite drzewa, takie jak magnolie, należą do najbardziej zagrożonych, a także dęby, klony, czy drzewa hebanowe. Brak jest danych, aby ocenić 21 proc. gatunków,; jedynie trochę ponad 40 proc. uważa się za niezagrożone.
Największym zagrożeniem dla drzew jest wycinanie lasów i wylesianie, aby zrobić miejsce dla upraw lub zwierząt gospodarskich. Za wytępione uważa się łącznie 142 gatunki drzew, a ponad 440 jest na skraju wytępienia, przy mniej niż 50 drzewach występujących w przyrodzie na całym świecie.
„Wiele gatunków jest na skraju wyginięcia, niektóre z nich mają jedynie jedno drzewo” – ostrzega w raporcie Jean-Christophe Vie, dyrektor generalny fundacji Franklinia z siedzibą w Szwajcarii.
Jest on zdania, że wciąż wysoki poziom wylesiania jest „szokujący”, gdyż drzewa odgrywają istotną rolę w przyrodzie, zapewniając siedlisko wielu gatunkom zwierząt i roślin, pochłaniając dwutlenek węgla (CO2) i dostarczając składniki niektórych leków.
Brazylia, gdzie znajduje się duża część lasów deszczowych Amazonii, ma najwięcej gatunków drzew (8847) i największą liczbę zagrożonych (1788), co wynika z intensywnego rolnictwa.
Najwyższy odsetek zagrożonych gatunków występuje jednak w tropikalnych regionach Afryki, szczególnie na Madagaskarze i Mauritiusie, gdzie zagrożonych jest odpowiednio 59 proc. i 57 proc. gatunków.
„Gatunki drzew, które ewoluowały przez miliony lat, dostosowując się do zmian klimatycznych, nie mogą przetrwać lawiny zagrożeń ze strony człowieka” – ostrzega w rapocie Vie.
W raporcie wyjaśniono, że ekosystemy leśne mogą załamać się, gdy zostaną poddane wielu zagrożeniom, takim jak pożary, wycinanie lasów i budowę siedlisk, które mogą „doprowadzić do nagłych zmian ekologicznych”.
„Zmiana klimatu może stać się główną przyczyną załamania większości, jeśli nie wszystkich, ekosystemów leśnych” – napisał w raporcie Adrian Newton z Bournemouth University.
Globalne ocieplenie zagraża więc bezpośrednio ponad tysiącowi gatunków, modyfikując ich siedliska, zwiększając ryzyko burz, powodzi, pożarów, a nawet chorób.
Dla Jean-Christophe’a Vie rekultywacja lasów w celu walki ze zmianami klimatycznymi jest „doskonałą okazją do zmiany tego okropnego obrazu”. Ale trzeba zadbać o to, by w odpowiednim miejscu posadzić właściwe drzewa – podkreśla.
„Gdybyśmy tylko mogli nauczyć się szanować drzewa, bez wątpienia skorzystałoby na tym środowisko” – zauważa. (PAP)
jo/wr/