Stanowisko Parlamentu Europejskiego w sprawie wezwania Komisji Europejskiej, by ta powstrzymała się od zatwierdzenia węgierskiego KPO, to próba okradzenia Węgrów, jest bezprawiem w biały dzień – ocenił w poniedziałek w Studiu PAP wiceszef resortu sprawiedliwości Sebastian Kaleta.
W czwartek Parlament Europejski potępił „rozmyślne i systematyczne wysiłki rządu węgierskiego mające na celu podważenie wartości europejskich i domaga się wyników działań w ramach procedury art. 7” i wezwał Komisję, by powstrzymała się od zatwierdzenia węgierskiego Krajowego Planu Odbudowy. Rezolucję w tej sprawie poparło 433 posłów, przeciwko było 123, a 28 wstrzymało się od głosu.
Posłowie podkreślają, że art. 7 ust. 1 Traktatu o UE nie wymaga jednomyślności wśród państw członkowskich, aby zidentyfikować wyraźne ryzyko poważnego naruszenia wartości UE, ani aby wydać konkretne zalecenia i terminy. Posłowie twierdzą, że każda dalsza zwłoka w działaniu na podstawie art. 7 w celu ochrony wartości UE na Węgrzech będzie równoznaczna z naruszeniem zasady państwa prawa przez samą Radę.
Wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta w poniedziałek w rozmowie z PAP.PL ocenił, że „jest to próba okradzenia Węgrów”. „Mechanizm, który został uruchomiony przeciwko Węgrom, jest po prostu bezprawiem w biały dzień, traktaty jasno wskazują, kiedy można nałożyć sankcje na państwa członkowskie – wymaga to jednomyślnej decyzji wszystkich państw” – dodał.
„Mówi się, że głównym zarzutem wobec Węgrów jest istnienie zbyt dużej korupcji. Nie spotkałem się dotychczas w debacie publicznej z jakimiś konkretnymi przykładami, które miałyby wskazywać na to, że pieniądze są źle wydawane przez Węgrów” – ocenił.
Pytany o to, co dalej z Polskim KPO, Kaleta powiedział, że „Polska zapłaciła już 3 mld zł w podwyższonej składce na Fundusz Odbudowy” a nadal nie otrzymała należnych jej środków. „Płacimy odsetki za KPO, więc 3 mld zapłaciliśmy, a nie mamy ani złotówki, więc czas chyba podjąć działania, by jednak UE szanowała zobowiązania wobec nas” – powiedział.
Kaleta zaznaczył, że czas na „podejmowanie twardych, asertywnych działań wobec UE, by Polska uzyskała te pieniądze, a uzyska pieniądze, kiedy przestaniemy płacić składkę na Fundusz Odbudowy”. „Dlaczego mamy płacić za kredyt, z którego korzystają Włosi czy Hiszpanie?” – pytał wiceminister sprawiedliwości.
Komisja Europejska na początku czerwca br. zaakceptowała polski Krajowy Plan Odbudowy. To krok w kierunku wypłaty przez UE 23,9 mld euro dotacji i 11,5 mld euro pożyczek w ramach Funduszu Odbudowy. KE zaznaczyła m.in., że polski KPO „zawiera kamienie milowe związane z ważnymi aspektami niezależności sądownictwa, które mają szczególne znaczenie dla poprawy klimatu inwestycyjnego i stworzenia warunków dla skutecznej realizacji” i że „Polska musi wykazać, że te kamienie milowe zostały osiągnięte przed dokonaniem jakichkolwiek wypłat w ramach Funduszu Odbudowy”.
15 lipca weszła w życie zainicjowana przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym, zgodnie z którą przestała istnieć Izba Dyscyplinarna, a w jej miejsce powstaje Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Prezydent podkreślał, że jego celem jest naprawienie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w naszym kraju oraz „danie rządowi narzędzia” do zakończenia sporu z KE i odblokowania KPO.
Pod koniec lipca szefowa KE Ursula von der Leyen powiedziała „DGP”, że aby otrzymać środki z KPO, Polska musi wywiązać się ze zobowiązań podjętych w celu zreformowania systemu środków dyscyplinarnych. Przyznawała, że nowe prawo jest ważnym krokiem, jednak „nowa ustawa (nowelizacja ustawy o SN – PAP) nie gwarantuje sędziom możliwości kwestionowania statusu innego sędziego bez ryzyka, że zostaną pociągnięci do odpowiedzialności dyscyplinarnej”. Von der Leyen podkreślała, że Polska musi również w pełni zastosować się do postanowienia TSUE, co jeszcze nie nastąpiło. „W szczególności nie przywrócono do orzekania zawieszonych sędziów i nadal obowiązuje dzienna kara finansowa” – dodawała.
Cały wywiad z wiceministrem sprawiedliwości Sebastianem Kaletą jest pod adresem: https://www.pap.pl/aktualnosci/news,1428993,gosc-studia-pap-sebastian-kaleta.html. (PAP)
Rozmawiała: Anna Nartowska
Autor: Adrian Kowarzyk
amk/ mrr/