Ponad pół wieku po zabójstwie w USA czarnoskórego obrońcy praw obywatelskich Malcolma X, dwóch mężczyzn, skazanych za jego zabójstwo, zostało w czwartek uniewinnionych. „Jest to sprawa, która woła o fundamentalną sprawiedliwość” – powiedziała sędzia Ellen Biben.
„Żałuję, że ten sąd nie może w pełni cofnąć poważnych pomyłek sądowych w tej sprawie i zwrócić (skazanym) wielu straconych lat” – powiedziała Biben w swoim orzeczeniu.
Według CNN 22-miesięczne śledztwo prowadzone przez biuro prokuratora okręgowego Manhattanu Cyrusa Vance’a i prawników obu mężczyzn wykazało, że dowody ich niewinności, w tym dokumenty FBI, zostały zatajone podczas procesu.
Za morderstwo Malcolma X skazano w marcu 1966 roku na dożywocie Aziza, Islama oraz Mujahida Abdula Halima. Ostatni z nich przyznał się do zbrodni dodając, że ani Aziz, ani Islam nie byli w to zamieszani. Oni obydwaj od początku utrzymywali, że są niewinni. Zostali zwolnieni warunkowo w latach 80. Islam zmarł w 2009 roku.
„Halim wyszedł na wolność warunkowo w 2010 roku. Zidentyfikował kilku innych mężczyzn jako wspólników, ale nikt inny nigdy nie został pociągnięty do odpowiedzialności za zbrodnię” – podkreśla AP.
„Wydarzenie, które doprowadziło nas dziś do sądu, nigdy nie powinno mieć miejsca. Jestem 83-letnim mężczyzną, który padł ofiarą systemu sądownictwa karnego” – akcentował Aziz.
Jak zauważyła AP, powołując się na akta sądowe, śledztwo wykazało, że FBI i policja nie ujawniły dowodów, które poddały w wątpliwość Islama i Aziza jako podejrzanych.
Vance zwrócił uwagę, że ówczesny dyrektor FBI J. Edgar Hoover nakazał agentom instruowanie świadków, aby nie ujawniali, że są informatorami.
„Jest jeden ostateczny wniosek: pan Aziz i pan Islam zostali niesłusznie skazani za to przestępstwo, i nie ma perspektyw na ponowne rozpatrzenie 56-letniej sprawy” – przytacza AP wypowiedź Vance’a, który przeprosił za „poważne, niedopuszczalne naruszenia prawa i zaufania publicznego”.
W opinii prokuratora perspektywa odkrycia, kto zabił Malcolma X i kto to zlecił, jest zaciemniona przez upływ czasu. Naoczni świadkowie, którzy zeznawali w procesie, nie żyją. Wszystkie dowody rzeczowe – w tym strzelba użyta w zabójstwie – przepadły, podobnie jak wszelkie prawdopodobne rejestry telefoniczne.
Malcolm X został zastrzelony podczas przemówienia 21 lutego 1965 roku. Miał 39 lat. Zyskał rozgłos jako reprezentant Narodu Islamu, wzywający czarnoskórych, by domagali się praw obywatelskich „za pomocą wszelkich niezbędnych środków”.
„Pod koniec życia Malcolm X rozstał się z organizacją Czarnych Muzułmanów i po podróży do Mekki zaczął mówić o jedności rasowej. To wzbudziło gniew niektórych członków Narodu Islamskiego, którzy widzieli w nim zdrajcę” – zaznaczyła AP.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ zm/