Amerykańska agencja kosmiczna NASA chciałaby, aby astronauci w projekcie Artemis mogli poruszać się po Księżycu w pojazdach nowej generacji. Planuje wynajmować je jako usługę od firm przemysłu kosmicznego.

Astronauci eksplorujący Księżyc w ramach projektu Artemis mają mieć do pomocy odpowiednie pojazdy terenowe (ang. Lunar Terrain Vehicle, LTV). NASA chce wesprzeć rozwój sektora prywatnego w kosmosie i planuje wynajmować łaziki od firm na zasadzie dostępu do usług, zamiast mieć takie pojazdy na własność.

Nowe pojazdy mają być połączeniem załogowych pojazdów znanych z misji Apollo z lat 1971-1972, z marsjańskimi bezzałogowymi łazikami. Mają być kierowane przez astronautów, ale także funkcjonować jako mobilna platforma badawcza bez załogi, podobna do łazików Curiosity lub Perseverance na Marsie. Dzięki temu będzie można prowadzić badania naukowe również w okresach, w których astronauci nie będą obecni na powierzchni Księżyca. Z kolei gdy załoga będzie znajdować się na Księżycu, wykorzysta łazik do zwiększenia zasięgu badanego terenu i transportu instrumentów naukowych.

NASA podała wymagania, jakie mają spełniać nowe łaziki. Firmy powinny oferować kompleksowe usługi – od opracowania łazika, przez dostarczenie go na powierzchnię Księżyca, po wykonywanie wymaganych operacji. Łazik musi mieć miejsce dla dwójki astronautów w skafandrach, posiadać robotyczne ramię lub mechanizm wspierający prowadzenie badań naukowych, a także przetrwać ekstremalne temperatury na południowym biegunie Księżyca. Zanim łazik zacznie być wykorzystywany przez załogę, firma będzie musiała z sukcesem zademonstrować działanie swojego pojazdu w środowisku księżycowym.

Pierwsze użycie pojazdu w zadaniach załogowych ma nastąpić ramach Artemis V w 2029 roku. Wcześniej pojazd będzie używany do zadań bezzałogowych i komercyjnych.

Firmy mogą zgłaszać propozycje umów o świadczenie usług księżycowego pojazdu terenowego do 10 lipca 2023 roku. Kontrakt zostanie podpisany w listopadzie 2023 roku.

Artemis to program NASA będący próbą załogowego powrotu człowieka na Księżyc. W ramach lotu Artemis 2 w 2024 roku astronauci mają być na pokładzie statku, który znajdzie się na orbicie wokółksiężycowej. Potem w 2025 roku ma nastąpić lądowanie na powierzchni Księżyca (Artemis 3). Odleglejszym celem jest stworzenie bazy księżycowej.(PAP)

Chiny/ Pierwszy chiński cywilny kosmonauta poleci na chińską stację orbitalną

Pierwszy cywilny chiński astronauta poleci na stację orbitalną Tiangong w najbliższy wtorek 30 maja – poinformowała w poniedziałek chińska Agencja ds. Kosmicznych Lotów Załogowych.

Astronautą tym będzie Gui Haichao, profesor aeronautyki i astronautyki na uniwersytecie w Pekinie – oświadczył na konferencji prasowej rzecznik Agencji Lin Xiqiang.

Dotychczas wszyscy chińscy astronauci, zwani też tajkonautami, byłi wojskowymi.

Na stacji Tiangong (Niebiański pałac), która – jak zapewnił Lin Xiqiang – jest od roku 2022 w pełni operacyjna, Gui Haichao zajmie się „przygotowaniem i nadzorowaniem eksperymentów naukowych”.

Jak głosi opublikowany komunikat, trzyosobowa załoga, w skład której wejdzie jeszcze dowódca misji Jing Haipeng i astronauta Zhu Yangzhu, wystartuje w statku Shenzhou-16 z kosmodromu Jiuqua w północno zachodnich Chinach we wtorek 30 maja o godz. 9.31 czasu lokalnego (3.31 czasu polskiego). Statek wyniesie na orbitę rakieta Długi Marsz 2F.

Specjaliści zwracają uwagę na szybki postęp chińskiego programu kosmicznego. Chiny wysłały swego pierwszego astronautę w kosmos w 2003 r. W 2019 r. chiński lądownik osiadł na niewidocznej z Ziemi półkuli Księżyca. W 2021 r. pierwszy chiński robot wylądował na Marsie a pierwszy chiński lot załogowy na Księżyc ma odbyć się w 2029 r. (PAP)

jm/