Francuski Senat jednogłośnie przyjął we wtorek wieczorem ustawę zezwalającą na restytucję 15 dzieł sztuki, w tym obrazów Gustava Klimta i Marca Chagalla, spadkobiercom żydowskich rodzin ograbionych przez nazistów.
Ustawa przeszła w Zgromadzeniu Narodowym 25 stycznia, we wtorek przyjął ją jednogłośnie Senat przy aplauzie obecnych w senackiej galerii spadkobierców żydowskich rodzin lub ich przedstawicieli.
Minister kultury Francji Roselyne Bachelot nazwała tę ustawę historyczną i podkreśliła, że z radością przyjmuje prawo, na mocy którego po raz pierwszy od 70 lat „rząd podejmuje kroki w celu umożliwienia restytucji dzieł ze zbiorów publicznych, zrabowanych podczas II wojny światowej lub nabytych podczas okupacji w wyniku antysemickich prześladowań”.
Niezrzeszona senator Esther Benbassa, historyczka specjalizująca się w dziejach narodu żydowskiego, podkreśliła wagę tego głosowania „w czasie, gdy niektórzy próbują zrehabilitować reżim Vichy w debacie publicznej”. Odniosła się w ten sposób do startu w wyborach prezydenckich Erica Zemmoura, kandydata skrajnej prawicy.
Opinię te poparła Beatrice Gosselin z partii Republikanie, która przypomniała, że grabieże były „jednym z aspektów polityki zagłady Żydów europejskich, prowadzonej przez reżim nazistowski, z którym aktywnie współpracował reżim Vichy”.
Wśród 15 dzieł, które mają być zwrócone, znajduje się obraz „Róże wśród drzew” Klimta, przechowywany w Museum d’Orsay, jedyne dzieło austriackiego malarza, należące do francuskich zbiorów narodowych. Dzieło to zostało nabyte w 1980 roku przez państwo od prywatnego kupca.
W zbiorze tym jest też obraz Chagalla, zatytułowany „Le Pere” (Ojciec), przechowywany w Centrum Pompidou i wpisany do zbiorów narodowych w 1988 roku. Został uznany za własność Davida Cendera, polsko-żydowskiego muzyka i lutnika, który wyemigrował do Francji w 1958 roku.
Według francuskiego ministerstwa kultury we Francji podczas II wojny światowej naziści zagrabili 100 tys. dzieł sztuki. 60 tys. z nich zostało znalezionych w Niemczech po wojnie i przywiezionych z powrotem do Francji. Spośród nich 45 tys. wróciło do właścicieli.
Około 2200 dzieł zostało powierzonych opiece muzeów narodowych, a reszta (około 13 tys. dzieł) została sprzedana przez administrację państwową na początku lat 50., tym samym powróciły one na rynek sztuki. (PAP)
zm/ akl/