Węgierski Fidesz, który wystąpił w środę z frakcji Europejskiej Partii Ludowej w Parlamencie Europejskim, będzie na razie działać w PE samodzielnie, a dalszy rozwój sytuacji zależy od wyborów w Niemczech i na Węgrzech – powiedział PAP ekspert ośrodka Szazadveg David Szabo.
Według niego najbardziej prawdopodobne jest, że europosłowie Fideszu, ewentualnie zasileni kilkoma innymi osobami – np. węgierskimi europosłami z krajów ościennych Węgier, np. Rumunii – utworzą w PE nową frakcję o charakterze chrześcijańsko-demokratycznym i wejdą w sojusz z jakąś większą rodziną partyjną.
„Znając Viktora Orbana, można przypuszczać, że pierwszą grupą, ku której się skieruje, będzie EPL.(…) Europosłowie Fideszu mają powody, by utworzyć nową frakcję, ale nie sądzę, żeby ich potencjalni sojusznicy z EPL wystąpili teraz z tej grupy” – ocenił.
Szabo podkreślił, że w dłuższej perspektywie w interesie Fideszu na pewno leży wyklarowanie jego sytuacji w Europejskiej Partii Ludowej, do której nadal należy, choć jego członkostwo zostało zawieszone.
„Jest nieunikniona ściślejsza współpraca między Fideszem i PiS także na poziomie rodziny partyjnej (w PE), ale w tej chwili premier (Viktor Orban) i Fidesz nie spalili jeszcze mostów z EPL.(…) Wciąż nie doszliśmy do tego punktu, żeby Orban sam chciał wystąpić z EPL i dlatego teraz przystąpienie Fideszu do innej dużej rodziny partyjnej jest raczej nierealne” – powiedział.
Ważnymi punktami zwrotnymi będą według Szabo jesienne wybory do Bundestagu i wybory parlamentarne na Węgrzech na wiosnę 2022 r. Wcześniej w jego opinii Fideszowi nie opłaca się angażować w nową rodzinę partyjną.
„Po wyborach dwie rzeczy będą istotne. Po pierwsze, Niemcy będą miały nowego kanclerza i to będzie najważniejszy czynnik mający wpływ na przyszłość Fideszu w EPL. Albo będzie to ktoś prowadzący politykę podobną do (Angeli) Merkel, pragmatyczną i unikającą konfliktów – w stosunku do Węgier ta polityka całkiem dobrze zdawała egzamin, choć niekoniecznie była zbieżna ideologicznie – albo polityk bardziej zbliżony do Manfreda Webera, wymagający od Węgrów wierności za wszelką cenę, chcący, by Fidesz prowadził politykę liberalną, taką jak obecny mainstream w EPL” – powiedział Szabo.
Według eksperta, jeśli nowemu kanclerzowi będzie zależało na osiągnieciu w EPL większej jedności, choćby w węższym gronie, to przed Fideszem „droga stanie otworem”. Zaznaczył jednak, że dla Orbana bardzo ważne jest nie tylko gospodarcza, ale też polityczna współpraca z Berlinem.
Wybory na Węgrzech są natomiast – w jego opinii – istotne dla Fideszu dlatego, że póki do nich nie dojdzie, każda decyzja tej partii na scenie międzynarodowej „ma też stawkę wewnątrzkrajową”. Jeśli zaś Fidesz wygra wybory po raz czwarty pod rząd, będzie miał większe pole manewru.
„Na pewno sytuacja Fideszu w EPL nie wyjaśni się przed niemieckimi wyborami.(…) Viktor Orban otwarcie mówił, że to Berlin musi zdecydować, jakich relacji chce z Fideszem w EPL. Niemcy mają tu decydującą rolę” – powiedział ekspert.
Dodał, że kiedyś EPL obejmowała partie chrześcijańsko-demokratyczne, konserwatywne i centrowe i można było do niej zaprosić każde ugrupowanie, które nie było wyraźnie socjalistyczne czy liberalne, ale „to już przeszłość”.
„Widzimy, że europejski mainstream polityczny skłania się coraz bardziej ku lewicy, zapewne w Niemczech też jest teraz lewicowa większość i tylko dzięki geniuszowi Merkel udaje się utrzymać kierowniczą rolę CDU w rządzie. W bardzo niewielu krajach jest prawicowa większość.(…) W EPL to CDU decydowała o kierunku politycznymi, ale teraz nie jest ona w stanie stanąć na drodze do +ulewicowienia+ grupy”.
Z Budapesztu Małgorzata Wyrzykowska (PAP)
mw/ mal/